Fabienne Verdier : Passagère du silence
Tôi sẽ không ngần ngại giới thiệu với các bạn một cuốn sách vô cùng bổ ích, mà mỗi người chúng ta nên đọc, trước hết là để hiểu rõ thêm về đất nước và con người của ông bạn láng giềng nước nhớn của chúng ta ( hiểu rõ thêm người, cũng là để hiểu rõ thêm mình - người ta thường bảo : "trông người lại nghĩ đến ta" là như vậy). Sau nữa, là để hiểu biết thêm về một trong những ngành nghệ thuật Á đông, mà lẽ ra rất gần gũi với chúng ta : nghệ thuật thư pháp.
Cuốn sách, dưới dạng hồi ký, thuật lại truyện một phụ nữ Pháp, có cá tính mạnh mẽ ngay từ tưổi 15, 16. Năm 20 tuối cô quyết định rời nước Pháp sang Trung Quốc để học về hội hoạ và thư pháp.Trong quá trình sống và học tập ở Trung Quốc giữa hai cái mốc lịch sử quan trọng của đất nước này : cuộc Cách mạng văn hoá và cuộc đàn áp sinh viên ở Thiên An Môn, cô đã là nhân chứng của nhiều sự việc, mà cô đã mạnh dạn vạch ra và lên án với tất cả sự ngay thẳng của một người trẻ tuổi, vốn khao khát tự do và tìm hiểu sự thật.
Tình cờ tôi được đọc cuốn sách này do một người bạn Pháp giới thiệu trong dịp hè vừa qua. Người bạn muốn được biết ý kiến của tôi về cuốn sách đó. Trước đây, tôi hoàn toàn không biết gì về tác giả Fabienne Verdier, nghe nói bà ta đã bắt đầu nổi tiếng ở Pháp, nhưng không biết là về hội hoạ, về thư pháp, hay về văn chương. Từ khi trở về lại Pháp đến nay vào giữa thập niên 90, bà đã cho xuất bản tất cả 5 tác phẩm, trong số đó có 2 tác phẩm thư hoạ cộng tác với nhà văn François Cheng.
Ngay từ những trang đầu tôi đã bị lôi cuốn vào cuộc phiêu lưu đầy dẫy những tình tiết lý thú của một người phụ nữ Pháp, mới 20 tuổi đầu đã dám rời gia đình ra đi, một thân một mình, "tìm thầy học đạo" ở Trung Quốc. Tôi chưa được biết đến các tác phẩm hội hoạ, hay thư pháp của Fabienne Verdier, nhưng về mặt con người, tôi thấy bà ta là một mẫu người phụ nữ đáng khâm phục. Cả cuốn sách nói lên điều đó. Tác giả có một cách hành văn và một cách kể chuyện cũng rất độc đáo : tự nhiên, sinh động, và đi thẳng vào lòng người. Đây không chỉ là một cuốn hồi ký nói về một cuộc đời. Tôi vẫn muốn tránh từ này, vì nghe không có gì là hấp dẫn cả, bởi nếu chỉ nói về cuộc đời của mình, thì chưa chắc gì đã hấp dẫn được ai. Trừ phi... Tôi lại càng không muốn nói đây là cuộc đời của một nghệ sĩ, vì ở thời buổi này nghệ thuật xem ra cũng nhẹ kí lắm, mặc dầu đa phần cuốn sách nói về cuộc đời chìm nổi, gian truân, của tác giả ở nơi đất khách, mà cũng vì cái sự bổ ích của cuốn sách không chỉ khuôn lại trong lãnh vực nghệ thuật.
Đối với những ai quan tâm đến nghệ thuật hội hoạ cổ điển Trung Hoa, đặc biệt là thư pháp, cuốn sách này là cả một kho tàng đầy những điều để học hỏi.Còn đối với những người muốn tìm hiểu về con người và đất nước Trung Hoa, thì cuốn sách này là một trong những cuốn sách hiếm hoi có thể cung cấp nhiều thông tin cụ thể và quí báu.
Văn Ngọc
