MỘT TU SĨ VIỆT NAM,
MỘT CA SĨ CÓ TIẾNG

Võ Quang Yến

Mỗi khi đi dự lễ ở chùa hay nhà thờ, nghe các thầy, các tu sĩ có giọng tốt hát, đọc kinh, tôi thường nghĩ nếu các vị nầy làm ca sĩ thì ta sẽ nghe được biết bao bản hát hay. Trước đây, tôi nghe nói các bà xơ đã có lập thành một nhóm ca sĩ và cho ra những đĩa hát từng được nhiều người thưởng thức. Lần nầy ba tu sĩ công giáo ở Pháp đứng ra thành lập nhóm "Les Prêtres" (Những Linh Mục), do đức Giám mục Jean-Michel Di Falco Léandri hai thị trấn Gap và Embrun khởi xướng. Theo lời khuyên của ca sĩ Didier Berbelivien, họ nối gót nhóm "The Priests" bên nước Éire (Ireland, Irlande, Ai-len) đã từng bán một triệu rưởi đĩa hát ở Âu châu. Mục đích đầu tiên là kiếm một số tiền để xây một trường học bên Madagascar và một nhà thờ ở Laus. Nhóm "Les Prêtres" gồm có cha Jean-Michel Bardet, 40 tuổi, tốt nghiệp Nhạc viện Quốc gia Lyon, hiện là linh mục ở nhà thờ Gap, cha Charles Troesch, 29 tuổi, lúc nhỏ đã hát với nhóm "Les Petits Chanteurs à la Croix de Bois", nay là phụ trách nhà thờ Đức Bà ở Laus vùng núi Alpes, và một học sinh chủng viện (séminariste) người Việt Nam tên là Joseph Nguyễn Đình Nguyên, 27 tuổi. Anh được đức Giám mục Tp Hồ Chí Minh gởi qua Pháp từ năm 2003 để theo học ở chủng viện Gap. Sau hai năm, anh được tạm nghỉ trong một năm gọi là thời gian suy xét, đồng thời anh ghi tên học bằng kỹ sư âm thanh và được phái qua làm ở RCF (Radio Chrétienne des Hautes-Alpes), đài phát thanh của địa phận Gap và Embrun. Chưa quyết định được tương lai của mình, anh xin gia hạn thời gian nầy một năm nữa. Chính vào lúc nầy anh dấn thân vào nhóm "Les Prêtres".

Tập hát (album) đầu tiên Spiritus Dei của nhóm xuất bản tháng ba 2010, gồm có 14 bài tôn giáo thiêng liêng, hay vô thần ngoại đạo của những tác giả có tiếng hoặc cận đại, thường được hát trong dân gian. Cả ba ca sĩ chung sức với nhau với đức Giám mục để chọn bài. Với sự đồng tình của các tác giả, nhiều bài đã được sửa lời, thích nghi. Ví dụ nhiều lời gợi ý ước ao, mong muốn trong bài Alleluia của Léonard Cohen được sửa thành bài tụng ca cuộc sáng tạo thế giới. Ngay khi mới ra, trong một lúc tập nầy đã đứng hàng đầu các tập hát ở Pháp vì đáp ứng nhiều tầng lớp trong xã hội, già trẻ, giàu nghèo, người có đạo, kẻ ngoại đạo.

1. Spiritus Dei, nhạc Georg Fridrich Haendel (Saraband), lời Giám mục Di Falco, chuyển biên Roger Loubert và Florent Bidoyen

2. I believe (Tôi tin), nhạc và lời Eric Lévi, sáng lập viên nhóm Era

3. Quand on n’a que l’amour (Khi ta chỉ có tình yêu), nhạc và lời Jacques Brel

4. Il est né le divin enfant (Chúa Hài Đồng đã sinh ra), nhạc cổ truyền, chuyển biên Roger Loubert và Florent Bidoyen

5. Ave Maria, (Kính mừng Maria), nhạc Franz Schubert

6. Amazing Grace, nhạc truyền thống Éire, lời John Nexton, chuyển biên Roger Loubert và Florent Bidoyen

7. L’envie d’aimer (Thèm yêu), nhạc Pascal Obispo, lời Lionel Florence và Patrice Guirao

8. Ave Verum Corpus, (Kính mừng thánh thể), nhạc Wolfgang Amadeus Mozart

9. Je crois en toi (Tôi tin ở Ngài), nhạc và lời Didier Barbelivien, chuyển biên Roger Loubert và Florent Bidoyen

10. Conversation avec Dieu (Đàm đạo với Chúa), đức Giám mục Di Falco đọc, nhạc Roger Loubet

11. Alleluia, nhạc và lời Léonard Cohen, thích nghi đức Giám mục Di Falco

12. Il faudra leur dire ( Cần phải nói cho họ), nhạc và lời Francis Cabrel

13. Minuit, chrétiens (Nửa đêm, hỡi các Ki-tô hữu), nhạc Adolphe Charles Adam, lời Placide Cappeau

14. L’histoire de Spiritus Dei (Lịch sử Spiritus Dei), bài viết của Giám mục Di Falco và do chính ông đọc, nhạc Roger Loubert và Florent Bidoyen, nhạc đệm Ban hợp ca "Les Copains d’Accords", Val d’Oise

Trước sự ngạc nhiên ngay của các ca sĩ, tập hát đã đạt thành công lớn với 850.000 tập được mua. Tiền thu nhập đã được dùng để sửa sang một trường học ở Madagascar và trùng tu nhà thờ Đức Bà ở Laus. Tập thứ hai, Gloria, xuất bản tháng tư 2011, cũng gồm có 14 bài, nội dung tương tự tập trước tuy phần ngoài đời ít nhiều nặng hơn :

1. Glorificamus Te, lời đức Giám mục Di Falco, nhạc Piotr Ilitch Tchaïkovski (Le Lac des Cygnes - Hồ những Thiên Nga)

2. Savoir aimer (Biết yêu), lời và nhạc : Florent Pagny, Pascal Obispo và Lionel Florence

3. Les Lacs de Connemara (Những hồ Connemara ở Éire), nhạc và lời Michel Sardou, Jacques Revaux và Pierre Delanoë

4. Le Vent de l’espoir (Ngọn gió hy vọng), lời Jenny Johns, Yann Ludwig và Claude Lemesle, nhạc Ludwig van Beethoven (L’Hymne à la Joie - Tụng ca nỗi vui)

5. Puisque tu pars (Bởi vì em đi), nhạc và lời Jean-Jacques Goldman

6. Au commencement (Lúc ban đầu), lời đức Giám mục Di Falco, nhạc Maurice Ravel (le Boléro)

7. Je vous salue Marie (Kính chào Maria), lời Francis Jammes, nhạc Georges Brassens

8. Mon vieux (Ông già tôi), nhạc và lời Daniel Guichard

9. Je cherche ton visage (Tôi tìm mặt con), đức Giám mục đọc bài viết

10. Mon enfant est parti (Con tôi đã ra đi), lời Giám mục Di Falco, nhạc Ludwig van Beethoven (sonate dương cầm số 8 gọi là Pathétique - Thống thiết)

11. L’indifférence (Dửng dưng), nhạc và lời Gilbert Bécaud

12. Prière à Marie (Cầu khẩn Maria), nhạc và lời Michel Jourdan, đức Giám mục Di Falco và Pierre Porte

13. Douce nuit (Đêm thánh vô cùng), bài hát truyền thống

14. Aux amis de Spiritus Dei (Gởi các bạn Spiritus Dei) đức Giám mục Di Falco và các tu sĩ đọc bài viết.

Tập nầy cũng được mến chuộng không kém, đến nay đã bán được 250.000 tập. Cả hai được sắp trong Top 10 những tập nhạc bán nhiều nhất ở Pháp. Nhờ thành công của hai tập hát, nhóm "Les Prêtres" được mời biểu diễn trên đài truyền hình A2 trong chương trình cuối chiều chủ nhật Vivement Dimanche, trước mặt đức Giám mục Di Falco. Thư khen ngợi được gởi đến tới tấp, nhiều thư viết những bài hát đã làm yên lòng người nghe, dịu bớt buồn phiền. Thư mời biểu diễn cũng không ít và đức Giám mục bảo không thể làm hài lòng tất cả. Dù sao, trong hơn 20 buổi ở Pháp cũng như ở ngoại quốc, nhóm "Les Prêtres" đã hát trước khoảng 30.000 thính giả, luôn đem lại những giờ phút thanh bình, vui thích, thông cảm, hạnh phúc.

Vào lúc công trình đang nồng nhiệt, Joseph Nguyễn Đình Nguyên lấy một quyết định làm xôn xao giới âm nhạc và môi trường công giáo. Trong thời gian đi biểu diễn chung đụng với công chúng, anh thấy có thể sống đức tin ngoài nhà thờ và nói muốn lập gia đình, nghĩa là không trở về lại chủng viện nữa, một quyết định chí lí chỉ có anh mới có quyền tự lấy sau một thời gian lâu suy nghĩ, một quyết định mà mọi người phải tôn trọng nhất là khi anh chưa được phong chức. Có tiếng đồn anh có gặp người bạn đường nên mới quyết định rời áo tu, nhưng thật ra như tuồng không phải vậy. Thường đào tạo một giáo sĩ phải mất 6, 7 năm, trong thời gian đó mọi sự được xếp đặt làm sao để người dự tuyển tự do chọn lựa, ngoài mọi áp lực. Rất tiếc là Giáo hội Công giáo không có truyền thống như nhiều Giáo hội khác cho phép linh mục lập gia đình mà vẫn tiếp tục phục vụ. Hậu quả là có nhiều tu sĩ phá giới, thường không có tiếng tốt trong dân gian. Những trường hợp hoàn tục thường hiếm có, ít được biết, nhưng lần nầy Joseph Nguyễn Đình Nguyên là một ca sĩ có tiếng nên mới xôn xao dư luận. Chính đức Giám mục Di Falco cũng không tỏ vẻ ngạc nhiên và khuyên anh Nguyên nên chia sẻ quyết định với mọi người để khỏi bị cho là đã có ý dấu diếm hay kiếm cách đánh lầm.

Tuy là thành phần nhóm "Les Prêtres", Joseph Nguyễn Đình Nguyên không phải chính thức là một giáo sĩ. Bây giờ phải tính sao ? Anh Nguyên đề nghị giữ chân đứng của mình trong nhóm đến cuối năm nghĩa là vẫn tiếp tục biểu diễn những buổi đã ký trong các hợp đồng ở Marseille, Rouen,… đến tháng 11 năm nay ở Palais des Congrès ở Paris, với sự đồng ý của đức Giám mục Di Falco và hai đồng nghiệp trong nhóm. Anh Nguyên đã can đảm sáng suốt rõ ràng chọn con đường đi của đời mình sau khi suy nghĩ kỹ lưỡng. Chúc anh tiếp tục thành công, trong đời sống cũng như trong công ăn việc làm, nhất là trong lãnh vực âm nhạc mà anh đã tỏ ra có sức, có tài.

Võ Quang Yến
Xô thành mùa lá vàng rụng 2011

Diễn Đàn : Bạn đọc có thể nghe một bài của ban tam ca "Les Prêtres" tại đây.