Ghi nhanh về lũ ở
đồng bằng sông Cửu Long

Lê Chí

Theo những tin tổng hợp, đợt lũ lụt tháng 9 năm nay (xem Diễn Đàn số 2) đã làm cho 136 đồng bào bị thiệt mạng, 128 ngàn ha lúa bị ngập, trong đó 72 000 ha mất trắng. Hàng trăm ngàn căn nhà bị sụp, tốc ngói (tức khoảng nửa triệu người lâm cảnh màn trời chiếu đất), hàng ngàn trường, lớp học bị ngập nước, hư hỏng, khiến cho ở nhiều nơi, như An Giang, Đồng Tháp, nguyên tháng 10 các em học sinh không đi học được. Ước tính các thiệt hại lên đến 500 tỷ đồng. Cả nước, nhân dân và các cơ quan chính quyền đang hết sức giúp đỡ các tỉnh bị nạn. Nhiều tỉnh kêu gọi người Việt quê ở đồng bằng sông Cửu Long, hiện ở nước ngoài, giúp đỡ bà con quê nhà nạn nhân lũ lụt (một hình thức: gửi tiền về Mặt trận Tổ Quốc của tỉnh).

Khó có những lời nào tả hết được cảnh thương tâm trong một mùa lũ lớn. Dưới đây, chúng tôi xin đăng lại những cảm xúc của một nhà thơ.  

Khí tượng thuỷ văn báo tin khẩn cấp :
hôm nay mực nước ở Tân Châu 4,64 mét.

Hôm nay
mực nước...
vùi sâu những cách đồng xanh non mút mắt
Hồng Ngự, Phú Châu, Mộc Hoá
An Giang, Đồng Tháp, Long An
biển lúa thành biển mất rồi!

Gió
Sóng
cuồn cuộn
nước lên
mái nhà chìm trong nước
chấp chới cánh gà trên cành tre run rẩy
đàn vịt long bong bên ngọn điên điển vàng.

Người leo nheo trên xuồng, trên ghe
con chó con mèo trong khoang khoanh rúc
bếp lửa phập phồng
ngọn khói chao dao chiều tĩnh lặng
bữa cơm khoai chòng chành
mắt người già xa xăm, tóc rối bù
trẻ con buồn hiu, mếu máo
(có đứa vô tư vọc nước).

Cầm chắc là mất một mùa lúa lớn
rồi đói theo mấy mùa?
những vườn quít vườn cam sai oằn chết đứng

Truyền hình Cần Thơ phỏng vấn
ông già vầng trán lớp lớp sóng nhăn, từng lời ướt đẫm:
biết là nước lên, nhưng đâu ngờ nó lên mau quá!

Sáng ra. Tối lại
nước
bốn bề
đêm mưa dầm đen mịt đói và bệnh như kẻ ác thừa cơ ra mặt.

Bao giờ nước rút?
Nó đang lên
hung hãn!

Dự báo thuỷ văn khẩn cấp:
Đỉnh lũ ở Tân Châu sẽ lên 5,10 mét

Con người lênh đênh chống đỡ
lá lành đùm lá rách
(lá rách biết đùm lấy ai?)
một nắm khi đói
lương tâm ấm lạnh
thâu đêm.

Vậy mà sao không nghe ai nguyền rủa lũ?
bởi con người hay đâu
rừng đầu nguồn bị sát phạt hết rồi
động đất
núi lửa
cả máu những cuộc xung đột
dẫn đường cho lũ.

Có cách gì ngăn chận được không?
bây giờ, đã muộn
tương lai, thì chưa!

Trái đất chừng như quay nhanh hơn
mới sáng đó
rồi chiều đó
rồi...