Báo Lao Động, một tờ báo tử tế có mục điểm báo “Tin khó tin” rất tốt, tiếc thay đã rơi vào vũng lấy của gian dối khi đăng bản dịch bài diễn văn của Obama với khá nhiều đoạn, câu chữ tự kiểm duyệt nhưng lại trơ tráo khoe rằng đó là “Toàn văn bài phát biểu của Tổng thống Obama trước 2000 người Việt Nam”, như hình dưới đây cho thấy
Còn hình dưới đây chụp một đoạn của bài dịch “toàn văn” mà người đọc có thể dễ dàng so với nguyên tác đã được công bố trên website của Nhà Trắng, hoặc so với các bản dịch nghiêm chỉnh hơn ngay trên báo chí chính thống ở Việt Nam, như bản trên VietnamNet (chép lại phía dưới), để thấy không biết là nhà báo Hà An hay Ban biên tập Lao động đã cắt đi những câu chữ nào.
Đây là đoạn tương ứng trên bản dịch của VietnamNet (tôi in nghiêng một vài đoạn).
“Mỹ sẽ không tìm cách áp đặt lên VN. Những quyền mà tôi nói đến không phải chỉ là giá trị của Mỹ, mà là phổ quát, được nêu trong tuyên ngôn độc lập và Hiến pháp của chính VN: quyền tự do biểu đạt, tự do báo chí, quyền tiếp cận thông tin, lập hội, biểu tình… Mỗi quốc gia đều cần thực hiện những nguyên tắc cơ bản đó, các chính phủ phải làm gương. Những năm gần đây, VN đã có những tiến bộ qua việc hoàn thiện các nội dung này trong Hiến pháp, thông qua luật Tiếp cận thông tin và cam kết cải thiện vai trò công đoàn khi gia nhập TPP. Cuối cùng thì người VN sẽ quyết định tương lai của mình. Mỗi nước có truyền thống, thể chế chính trị khác nhau. Nhưng là một người bạn của VN, tôi xin bày tỏ quan điểm của mình: Một quốc gia sẽ thành công hơn khi các quyền con người được đảm bảo. Khi có tự do biểu đạt, công dân có thể tiếp cận thông tin và chia sẻ ý tưởng mà không bị ngăn cấm, điều đó sẽ thúc đẩy đổi mới, sáng tạo trong nền kinh tế. Facebook hay các công ty công nghệ lớn đã hình thành như vậy. Khi có tự do báo chí, nhà báo và blogger đưa ra ánh sáng những bất công, sai phạm, quan chức sẽ bị giám sát và xã hội sẽ có niềm tin vào hệ thống chính trị. Khi có tự do bầu cử, vận động, người dân sẽ chọn được những lãnh đạo tốt, xã hội sẽ ổn định hơn, niềm tin của nhân dân được bảo đảm. Khi có tự do tôn giáo, con người sẽ sống yêu thương và tình cảm, cống hiến nhiều hơn cho cộng đồng. Khi có tự do lập hội, người dân được tham gia các tổ chức xã hội dân sự, nhiều vấn đề CP không thể giải quyết một mình sẽ có sự hỗ trợ. Đó là quan điểm của tôi, thượng tôn các quyền này không làm xã hội rối loạn, mà là nguồn gốc cho một xã hội yên bình và thịnh vượng. Đó là thể hiện cao nhất của sự tự do mà các nước, trong đó có VN, trân trọng, là nền tảng của nhà nước của dân, do dân, vì dân. VN sẽ làm khác Mỹ, và cũng có thể làm khác các nước trên thế giới, nhưng đó là những nguyên tắc cơ bản. 8 năm làm Tổng thống, tôi luôn kiểm điểm xem mình đã làm gì để hệ thống vận hành đúng những nguyên tắc và giá trị, và giúp các nước trên thế giới cải thiện hệ thống của họ”.
Đây chỉ là một ví dụ. Những câu, từ bị kiểm duyệt còn nhiều. Chẳng hạn như “độc lập” trong “công đoàn độc lập” (đoạn nói về TPP), “Thích Nhất Hạnh” (ông Hoà thượng này sao lại nhảy vào diễn văn được nhỉ?, cắt !)… Còn “nhân phẩm” (“human dignity” trong câu “ So I come here mindful of the past, mindful of our difficult history, but focused on the future — the prosperity, security and human dignity that we can advance together”) thì dịch giả Hà An biến thành “sự ổn định” ( Khi đến đây tôi ý thức về quá khứ, ý thức về một lịch sử khó khăn, nhưng chúng ta hướng về tương lai, sự thịnh vượng, an ninh và sự ổn định để chúng ta có thể thúc đẩy lẫn nhau). Thật là một bản dịch “tuyệt vời đến thế là cùng” !
Hôm qua, đọc bản dịch và so sơ với nguyên tác, tôi đã định “tính điểm” cho ban tuyên giáo (“người ta chỉ cho các nhà giàu vay tiền”, theo cách nói của người Pháp – On ne prête qu’aux riches), nhưng một người bạn cho thấy Tuổi Trẻ và VietnamNet đã đăng những bản “toàn văn” hơn. Vậy chỉ còn lại thủ phạm là “dịch giả” Hà An và tổng biên tập Lao Động.
Ai trong hai người đó đã gian dối, trơ tráo (và ngu xuẩn) tới mức này? (phải thêm “ngu xuẩn” vì không nghĩ ra từ khác, không lẽ họ không biết rằng chỉ cần vài phút đưa bài lên internet là bàn dân thiên hạ đã có hàng chục, hàng trăm người chỉ ra những chỗ trong “toàn văn bị cắt” này?).
Báo Lao động nên có dũng cảm xin lỗi bạn đọc và đăng lại một bản dịch nghiêm chỉnh hơn.
HDT
Nguồn: FB Hà-Dương Tường
