Chỉ số chất lượng không khí ở một địa điểm của Hà Nội đã lên đến mức 343, tức là rất độc hại, vào thời điểm 12 giờ trưa thứ Hai, 19/12.
Thông tin này được cung cấp trên trang web của Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội. Đó là số liệu do thiết bị theo dõi chất lượng không khí của đại sứ quán đo, cách trung tâm thủ đô của Việt Nam hơn 3,5 kilomet theo đường chim bay.
Trước đó, ngày 11/12, máy đo này cũng đã cho kết quả là 333. Theo tiêu chuẩn của Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA), khi chỉ số chất lượng không khí (AQI) lên mức 301 đến 500, tức là mức độc hại cho sức khỏe của tất cả mọi người.
Những khí thải được đo trong chỉ số AQI gồm có ozone, bụi lơ lửng trong không khí, khí các-bon ô-xit (CO), đi-ô-xit lưu huỳnh (SO2) và các loại ô-xit nitơ.
Từ đầu tháng 12 đến nay, trang web theo dõi chất lượng không khí có tên aqicn.org thống kê rằng chỉ số trung bình của Hà Nội có 9 ngày nằm trong khoảng 130 đến 200, tức là không trong lành.
Cách đây hơn hai tháng, máy đo của Đại sứ quán Mỹ ghi lại chỉ số là 285, tương đương mức độ ô nhiễm rất cao. Còn đầu tháng 3, cũng máy này đã báo con số 388, cho thấy ô nhiễm không khí gần trung tâm Hà Nội đã ở mức độ nguy hiểm.
Chỉ số ô nhiễm không khí cao ở Hà Nội trong hơn một tuần qua khiến nhiều người lo lắng. Các nhà hoạt động môi trường, nhà báo và người dân đã chia sẻ thông tin và mối lo của họ trên mạng xã hội.
Một số người nói họ “choáng váng” về mức độ ô nhiễm, trong khi có người thậm chí viết trên Facebook rằng “Hà Nội là một thành phố đang chết dần chết mòn” do những chính sách “sai lầm trên mọi phương diện, từ quy hoạch khu công nghiệp và đô thị, giao thông cho đến năng lượng”.
Chị Đỗ Vân Nguyệt, Giám đốc Trung tâm Sống và Học tập vì Môi trường và Cộng đồng (Live & Learn), là một trong những người đầu tiên đăng lên mạng xã hội thông tin cảnh báo về ô nhiễm không khí ở Hà Nội. Về nguyên nhân tình trạng này, chị nói với VOA:
“Tôi nghĩ nó liên quan rất nhiều đến giao thông, liên quan đến đô thị, đến xây dựng của Hà Nội cũng như là phát triển của dân số lên rất là nhiều. Tôi nghĩ một phần nguyên nhân cũng liên quan đến ô nhiễm điện than từ các khu vực xung quanh hay là từ các nước láng giềng có thể bay qua. Theo các chuyên gia trao đổi, tôi cũng thấy liên quan đến cả đặc điểm địa hình và khí hậu của Hà Nội. Ví dụ, thời điểm vào mùa thu hoặc mùa đông, không khí sẽ làm cho ô nhiễm nó khó thoát đi”.
Theo số liệu chính thức của Hà Nội, đến năm 2015, thành phố có 5,5 triệu xe máy và ô tô, trong đó xe chiếm đến 4,9 triệu chiếc. Các chuyên gia nói khí thải do nhiên liệu không được đốt triệt để của xe máy là một nguyên nhân lớn gây ô nhiễm.
Bên cạnh đó, một số chuyên gia và kiến trúc sư cũng chỉ ra hàng loạt công trình xây dựng lớn đã và đang được tiến hành ở thành phố không được che chắn kỹ cũng là nguyên nhân.
Trong khi tình trạng ô nhiễm không khí có dấu hiệu gia tăng, người dân chưa nhận được những cảnh báo hay những thông tin chính thức từ nhà chức trách Hà Nội. Chị Nguyệt, giám đốc Live & Learn, nói:
“Tôi thấy rằng mọi người tiếp xúc thông tin này hầu như thông qua Facebook do mọi người quan tâm, chia sẻ nhiều hơn. Thế còn ngay cả việc cảnh báo người dân cần phải làm gì, như thế nào thì chúng tôi cũng chưa thấy thông tin này. Thông tin chung cảnh báo toàn dân rồi những thông tin giáo dục nâng cao nhận thức, tôi không thấy có những thông tin đó”.
Hôm 14/12, trong một cuộc tiếp xúc cử tri, khi được hỏi về ô nhiễm không khí, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Hà Nội Nguyễn Đức Chung nói thành phố đã lắp xong 10 trạm quan trắc tự động và dự kiến vào ngày 30/12 sẽ công bố số liệu để người dân có thể tra mạng và biết được khu vực mình sinh sống có mức độ ô nhiễm như thế nào.
Ông cho biết thêm sau ngày 1/1/2017 thành phố sẽ nâng số xe ô tô hút bụi ở 4 quận nội thành lên 50 xe từ 10 chiếc hiện nay. Người đứng đầu Hà Nội bày tỏ hy vọng những giải pháp này sẽ giúp giảm bụi trong không khí, môi trường Hà Nội sẽ sạch lên.
