Gặp mặt lịch sử Trung-Đài

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Đài Loan Mã Anh Cửu có cuộc gặp lịch sử ở Singapore vào thứ Bảy 7/11.

Thượng đỉnh Trung-Đài bắt đầu lúc 15:00 chiều giờ địa phương (14:00 giờ Hà Nội). Hai ông Tập và Mã vẫy tay tươi cười và đứng cho các phóng viên chụp hình trước khi bước vào phòng họp.

Đây là lần đầu tiên kể từ khi kết thúc cuộc nội chiến năm 1949 lãnh đạo cao nhất của hai bên gặp mặt.

Trung Quốc xem Đài Loan như một tỉnh của mình và cam kết sẽ thống nhất một ngày, dù phải dùng vũ lực.

Tại Đài Bắc đã có một số cuộc biểu tình và một nhóm người đã tìm cách xâm nhập tòa nhà Quốc hội Đài Loan. Hãng tin AFP cho hay một số người bị bắt tại sân bay Đài Bắc.

Ông Mã đã lên đường đi Singapore vào sáng thứ Bảy. Người biểu tình tìm cách đốt hình ông cùng ông Tập.

Một người, tự xưng có họ là Trần, nói: "Là người không phản ánh được dư luận, ông Mã không có quyền gì mà gặp mặt lãnh đạo Hoa lục cả".

Tuy nhiên cũng có một nhóm ủng hộ ông Mã hiện diện tại sân bay Tùng Sơn, Đài Bắc.

Cải thiện quan hệ

Quan hệ qua Eo biển Đài Loan đã cải thiện sau khi ông Mã Anh Cửu lên làm tổng thống năm 2008 trên các lĩnh vực kinh tế và du lịch. Hai bên đã ký một thỏa thuận thương mại song phương.

Cuộc gặp thượng đỉnh Trung Đài diễn ra bên lề chuyến thăm cấp nhà nước của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Singapore.

Trong một dấu hiệu cho thấy quan hệ tế nhị như thế nào, hai vị lãnh đạo sẽ gọi nhau là Ngài Tập và Ngài Mã chứ không dùng chữ chủ tịch hay tổng thống.

Hai bên không có kế hoạch ký kết thỏa thuận hay hợp đồng gì, ông Mã nói mục tiêu của ông là thúc đẩy hòa bình và tìm cách giảm căng thẳng, trong đó có việc di chuyển các hỏa tiễn mà Trung Quốc nhắm vào Đài Loan.

Ông nói: "Chúng tôi hy vọng rằng lãnh đạo hai bên sẽ tiến tới có những bước đầu tiên để bình thường hóa quan hệ".

Ông nói một mục tiêu quan trọng khác là chính thức hóa các cuộc gặp song phương vả thuyết phục Trung Quốc cho phép Đài Loan được công nhận rộng rãi hơn trong cộng đồng quốc tế.

Tổng thống Mã cũng cho hay chủ đề hiện đang nóng trong khu vực là Biển Đông sẽ không được đề cập đến trong cuộc gặp lần này.

Ông Mã, thuộc Quốc dân đảng, vốn bị xem là thân Bắc Kinh.

Dư luận Đài Loan ngày càng bức xúc về ảnh hưởng gia tăng của Trung Quốc.

Quốc dân đảng thất bại nặng nề trong bầu cử địa phương hồi năm ngoái và kết quả này được xem là phản đối của người dân cho việc ông Mã xích lại gần Hoa lục.

Truyền thông hai bên cũng phản ứng khác nhau trước cuộc họp thượng đỉnh: báo chí Trung Quốc hết lời ca ngợi trong khi báo chí Đài Loan tỏ ra chia rẽ quan điểm và có kêu gọi Tổng thống Mã hủy cuộc gặp.