Phe thân Việt Nam ở Lào thắng thế?

Đại hội IX Đảng Nhân dân Cách mạng Lào bầu ông Choummaly Sayasone tiếp tục giữ chức Tổng Bí thư thêm một nhiệm kỳ 5 năm nữa.

Tuy cũng giống như tại các quốc gia Cộng sản khác, tin tức từ chính trường Lào quá ít ỏi và thường nặng về đồn đoán, Trung tướng Choummaly được coi là nhân vật "có quan hệ tốt với Việt Nam".

Việc ông tái đắc cử dù tuổi đã cao (75 tuổi) được một số bình luận gia nước ngoài cho là chỉ dấu rằng phe thân Việt Nam trong nội bộ đảng cầm quyền ở Lào đang ở thế mạnh.

Đại hội lần thứ IX của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào kết thúc vào thứ Hai 21/03 sau năm ngày họp.

Trong ngày làm việc cuối cùng, đại hội cũng đã bầu ra Bộ Chính trị khóa mới gồm 11 ủy viên, trong đó có ba gương mặt mới thay thế cho ba ủy viên cũ đã ra đi.

Trước đó, đại hội đã bầu chọn Ban Chấp hành Trung ương khóa X gồm 61 vị.

Các hãng tin phương Tây nhận xét rằng, với các thay đổi quá ít ỏi trong thành phần ban lãnh đạo cao nhất của đảng, dường như Lào quyết tâm đi theo con đường duy trì ổn định chính trị.

Đại hội IX có sự tham gia của 576 đại biểu thay mặt cho hơn 190.000 đảng viên trên toàn quốc.

Ông Choummanly Sayasone, sinh năm 1936, được bầu làm Tổng Bí thư lần đầu tại Đại hội Đảng VIII họp vào tháng 3/2006. Ông cũng được bầu chức Chủ tịch nước sau kỳ bầu cử Quốc hội cùng năm.

Ông vào Bộ Chính trị năm 1991, từng làm Phó Chủ tịch nước từ 2001 tới 2006.

Trung tướng Choummaly giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng từ 1991–2001.

'Tốt cho quan hệ song phương'

Báo Nhân Dân, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Việt Nam, hôm thứ Ba 22/03 có bài nói Đại hội IX Đảng Nhân dân Cách mạng Lào đã "thành công tốt đẹp".

Báo điện tử của Đảng Cộng sản cũng loan tin "đồng chí Choummaly Sayasone tiếp tục được bầu làm Tổng Bí thư".

Hãng thông tấn Pháp AFP thì dẫn nguồn không nêu tên tại Đại sứ quán Việt Nam ở Vientiane bình luận rằng việc ông Choummaly tái đắc cử là thông tin "tốt cho cả Lào và Việt Nam".

Trung tướng Choummaly đã tham gia phong trào Pathet Lào từ cuộc chiến tranh chống Pháp ở Đông Dương.

Ông có quan hệ thân cận lâu năm với giới lãnh đạo Việt Nam thông qua hai cuộc chiến, và được giới quan sát phương Tây nhận định là "được Việt Nam tin tưởng".

Khi làm bộ trưởng quốc phòng, ông đã từng qua các khóa đào tạo tại Hà Nội và Moscow.

Nhân sự đại hội IX Đảng Nhân dân Cách mạng Lào không có nhiều thay đổi, ngoại trừ ba trường hợp ủy viên Bộ Chính trị phải ra đi, thay bằng ba nhân vật mới.

Trong số những người ra khỏi Bộ Chính trị khóa IX, đáng chú ý nhất là cựu Thủ tướng Bouasone Bouphavanh, người đã đột ngột từ chức trong Chính phủ hôm 23/12/2010.

Chức Thủ tướng hiện do Chủ tịch Quốc hội Thongsing Thammavon đảm nhiệm.

Việc ông Bouasone từ chức sáu tháng trước thời hạn ở tuổi 56 được giải thích chính thức là vì "lý do gia đình", có tin đồn là bắt nguồn từ quan hệ ngoại tình.

Đấu tranh phe phái

Tuy nhiên, lý do thực dẫn tới việc ông Bouasone mất chức Thủ tướng và sau đó là chức Ủy viên Bộ Chính trị được đa số những người quan sát tình hình chính trị Lào cho là do đấu tranh giữa hai phe phái thân Việt Nam và thân Trung Quốc trong nội bộ lãnh đạo Đảng Nhân dân Cách mạng Lào.

Quyết định bổ nhiệm Chủ tịch Quốc hội Thongsing làm Thủ tướng, theo họ, cho thấy phe thân Hà Nội, chống lại ảnh hưởng của Bắc Kinh tại Lào, đang thắng thế.

Cả Việt Nam và Trung Quốc đều đang tìm cách tăng quan hệ với đất nước sáu triệu dân này.

Việc Bắc Kinh những năm gần đây đầu tư như vũ bão vào Lào khiến Hà Nội, đồng minh truyền thống của Vientiane, quan ngại về nhiều phương diện, đặc biệt là quốc phòng.

Lào từng được sử dụng như bàn đạp của quân đội Bắc Việt trong cuộc chiến chống Mỹ. Hai nước ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác từ năm 1977 và quan hệ với Việt Nam luôn đóng vai trò chủ chốt trong chính sách đối ngoại của Lào.

Tuy nhiên gần đây Vientiane phải cố gắng cân bằng nó với quan hệ mới phát triển dựa trên lợi ích kinh tế giữa Lào và Trung Quốc.

Đại hội IX cũng đặt mục tiêu phát triển kinh tế 8% hàng năm từ nay tới 2015.

Đảng Nhân dân Cách mạng Lào hiện là đảng chính trị duy nhất được hoạt động tại Lào, nắm quyền lãnh đạo đất nước từ 1975.

Lào vẫn là một trong các nước kém phát triển nhất thế giới.

Quốc gia không có biển này sẽ tổ chức bầu cử Quốc hội ngày 30/04 tới.