‘NGỤY SUY CHI PHÍ CHÌM’ LÀ GÌ? LIỆU NÓ CÓ BAO GIỜ LÀ MỘT ĐIỀU TỐT HAY KHÔNG?
Tác giả: Aaron Nicholas
Eugene Shelestov/Pexels |
Bạn đã bao giờ ăn một bữa sáng kém chất lượng ở khách sạn trong một kỳ nghỉ chưa? Bạn không thực sự thích những lựa chọn đồ ăn do khách sạn cung cấp, nhưng vì được suất ăn sáng miễn phí khi đặt phòng ở khách sạn, nên bạn buộc bản thân phải ăn ở đó thay vì đi ra đường tìm một quán cà phê.
Các nhà kinh tế học và những nhà khoa học xã hội cho rằng hành vi như vậy có thể xảy ra do “ngụy suy chi phí chìm” – chúng ta không có khả năng phớt lờ những chi phí đã chi ra và không thể thu hồi được. Trong ví dụ về suất ăn sáng ở khách sạn, chi phí chìm là mức giá bạn phải trả cho gói dịch vụ của khách sạn: tại thời điểm quyết định ăn sáng ở đâu, chúng ta không thể thu hồi được những chi phí đó và do đó không thể phớt lờ được.
Các ví dụ tương tự bao gồm từ việc biện minh cho việc đọc nốt một cuốn sách bình thường, đang đọc giữa chừng (hoặc xem nốt xê-ri truyền hình nào đó) dựa trên khoảng thời gian trước đó đã “dành cho” hoạt động đọc (hoặc xem), cho đến việc ít có khả năng rời khỏi các nhóm khép kín như các hội nữ sinh và những câu lạc bộ thể thao nếu đã rất nỗ lực để hoàn tất nghi thức nhập hội.
Mặc dù không hợp lý song những hành vi này đều quá phổ biến, vì vậy việc chúng ta nhận ra được xu hướng này sẽ rất hữu ích. Trong một số hoàn cảnh, bạn thậm chí có thể sử dụng nó vì lợi ích của chính bạn.