Cháy rừng trong ba tháng hè 2019-2020 ở Úc
và ảnh hưởng của nó đối với môi trường 
và sức khoẻ cộng đồng

Nguyễn Đức Hiệp et al

Biến cố cháy rừng từ tháng 11 năm 2019 đến  giữa tháng 1 năm 2020 (mùa hè ở nam bán cầu) ở Đông Nam lục địa Úc châu, nơi đa số dân số tập trung ở hai tiểu bang New South Wales (NSW) và Victoria, là lớn và lâu dài nhất từ khi lập quốc đến nay. Mặc dầu mỗi năm, ở Bắc Úc cháy cỏ Savannah thường xuyên xảy ra theo chu kỳ mưa, nắng và cháy với cường độ và phát tán lớn hơn nhưng những nơi này không có người ở. Lục địa Úc là nơi cháy lượng sinh học (biomass burnings) lớn nhất, Indonesia thứ hai, sau đó là Brazil và Nga. Là lục địa khô, cháy rừng hoang đã bắt đầu ít nhất là từ kỷ Paleogen thế trung Thuỷ Tân (Middle Eocene) cách đây khoảng 40 triệu năm. Các loài sinh vật đã tiến hóa thích ứng trong môi trường này như Banksia. 

Bài báo cáo khoa học này trên Tạp chí Quốc tế Nghiên cứu Môi trường và Sức khoẻ Cộng đồng (International Journal of Environmental Research and Public Health số 18(7), 2021, xem đường dẫn dưới đây) phân tích nguyên nhân dẫn đến biến cố cháy rừng này mà nay được gọi là Mùa hè đen (Black summer wildfires) 2019/20. Dùng dữ kiện quan trắc từ vệ tinh và ở mặt đất cùng với mô hình khí tượng và chất lượng khí, bài nghiên cứu cho thấy nguyên nhân, diễn tiến và ảnh hưởng cháy rừng chạy dài từ bắc NSW đến Victoria đến mực độ ô nhiễm không khí và ảnh hưởng sức khoẻ cộng đồng. Vào cao điểm cuối tháng 12, lượng khói và bụi phát ra từ các đám cháy đã lên cao hơn 7km vào tầng khí quyển stratosphere (tầng bình lưu) và từ đó được chuyển qua Nam Mỹ.

The Summer 2019–2020 Wildfires in East Coast Australia and Their Impacts on Air Quality and Health in New South Wales, Australia