Việc cung cấp vỏ bọc cho các công ty đại lục để trốn tránh sự giám sát của phương Tây bắt đầu gây đau đớn
Asia Sentinel by Andy Wong Ming Jun – Feb. 9, 2024
Ba Sàm lược dịch
Điều trông giống như chủ nghĩa thực dụng kinh tế của Singapore trong việc chấp nhận các doanh nghiệp và tiền của Trung Quốc tìm kiếm nơi trú ẩn an toàn, hoặc các kênh kinh doanh thay thế cho các thị trường phương Tây, đang trở thành vấn đề đau đầu, giữa lúc môi trường địa chính trị giữa Trung Quốc và phương Tây, đặc biệt là Mỹ, đang ngày càng trở nên khắc nghiệt. Ba vụ việc, hai vụ xảy ra trong vòng một tuần, làm nổi bật những hậu quả về mặt ngoại giao và danh tiếng của cái được gọi là “China Cuckooing”. Nó ám chỉ cách chim cu cu chiếm tổ của các loài chim khác để đẻ trứng, một dạng hành vi ký sinh giống như việc sử dụng Singapore để che giấu nguồn gốc Trung Quốc của chúng.
Theo báo cáo của Financial Times ngày 22 tháng 11 năm 2022, ít nhất 500 công ty Trung Quốc đã chọn cách lặng lẽ chuyển địa chỉ hoặc đăng ký hoạt động tại Singapore, như một động thái phòng ngừa trước các lệnh trừng phạt thương mại của Mỹ đối với các doanh nghiệp Trung Quốc đại lục. Việc “rửa tiền qua Singapore” (Singapore-washing) này đã được chính quyền đảo quốc này chấp nhận như một chiến lược kinh tế thực dụng, họ chưa bao giờ ngại khai thác hình ảnh toàn cầu của mình như là một điểm đến trung gian của cửa ngõ phương Tây hóa đến châu Á, giống như Hồng Kông. Mặc dù vậy, chính phủ Singapore luôn nhận thức được rủi ro vì tai tiếng tiêu cực tiềm ẩn đi kèm với việc tạo điều kiện cho các nỗ lực của các công ty Trung Quốc nhằm “phi Hán hóa” hoạt động kinh doanh và nền tảng kinh doanh của họ, ngay cả khi họ cố gắng biến nó thành vấn đề chỉ là “đóng dấu Singapore” hoặc “xoay vòng Singapore.”
Các sự cố gần đây bao gồm việc tra hỏi Giám đốc điều hành TikTok, Chew Shouzi, trong phiên điều trần của Quốc hội Hoa Kỳ, về việc công ty chuyển đến Singapore và liệu ông ta có phải là đặc vụ tiềm năng của Đảng cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) hay người được ủy quyền của Trung Quốc hay không; một bài báo điều tra gây chấn động trên tờ Straits Times, có trụ sở tại Singapore, liên quan đến một công ty Trung Quốc sử dụng một văn phòng thuê không có biển hiệu để điều phối việc phân phối các sản phẩm thuốc lá điện tử/vape bất hợp pháp sang các quốc gia khác trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương; và vụ bê bối rửa tiền kéo dài liên quan đến nhiều công dân Trung Quốc có hộ chiếu nước ngoài.
Mối lo ngại thực sự của nghị sĩ Cotton về những che giấu hớ hênh
Nhiều phản ứng phẫn nộ đã nổ ra về hành vi được cho là phân biệt chủng tộc do Thượng nghị sĩ Tom Cotton thể hiện trong cuộc tra hỏi Chew vào ngày 31 tháng 1. Trong khi câu hỏi của Cotton có vẻ vụng về, thì các câu hỏi của ông cùng với câu hỏi của Thượng nghị sĩ Josh Hawley đều xuất phát từ những lo ngại chính đáng về việc liệu TikTok đang cố gắng sử dụng Singapore làm trụ sở toàn cầu của mình, để che giấu các mối quan hệ cơ bản mà họ giữ lại với Bytedance, công ty mẹ ban đầu ở đại lục, và do đó vẫn phải tuân theo “Luật Tình báo Quốc gia” năm 2017 của Trung Quốc trao, trong đó cho ĐCSTQ toàn quyền yêu cầu sự hợp tác từ tất cả các cá nhân, tổ chức và cơ quan Trung Quốc để hỗ trợ công tác tình báo quốc gia.
Cotton chắc chắn đã bỏ sót một thủ thuật khi thẩm vấn Chew về những bức ảnh lan truyền trên mạng kể từ năm 2019, được cho là Chew chụp cùng các nhân viên Bytedance khác tại trụ sở chính ở Bắc Kinh cùng với lá cờ của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Ngay cả trong năm 2019, điều này khó có thể được coi là vô hại.
TikTok đặt trụ sở chính tại Singapore vào năm 2019, được cho là khi công ty tìm cách tách hoạt động kinh doanh ứng dụng truyền thông xã hội khỏi nguồn gốc Trung Quốc. Bất chấp quyết định của công ty vào năm 2020 về việc đặt trụ sở chính toàn cầu, cùng với việc bổ nhiệm Chew, Giám đốc tài chính người Singapore, trở thành Giám đốc điều hành mới sau khi Giám đốc điều hành trước đó Kevin A. Mayer rời bỏ công việc chỉ sau ba tháng, TikTok vẫn chưa bao giờ có thể giũ bỏ được hoàn toàn sự giám sát chính trị [của Trung Quốc], đặc biệt là ở Mỹ.
Chìm trong sự huyên náo từ giới truyền thông về những bình luận của Cotton chống lại Chew, “đặt nghi vấn về quốc tịch” trong phiên điều trần, là những câu hỏi tai hại hơn nhiều của Hawley về việc TikTok không thể giữ kín và giữ bí mật dữ liệu người dùng ở Hoa Kỳ. Các câu hỏi của Hawley đã được củng cố bởi một báo cáo của Wall Street Journal một ngày trước, trong đó tiết lộ thông qua các báo cáo nội bộ từ nhân viên TikTok, rằng nền tảng này vẫn đang cung cấp dữ liệu người dùng Hoa Kỳ cho nhân viên tại ByteDance. Điều này xảy ra bất chấp việc TikTok tiếp tục tiến hành thu thập dữ liệu người dùng Hoa Kỳ như một phần của “Dự án Texas”, dự án mà nó đã đưa ra cho các cơ quan quản lý Hoa Kỳ như một biện pháp chính để ngăn cản Hoa Kỳ cấm hoàn toàn ứng dụng của mình.
Rửa tiền cho Trung Quốc
Một bài báo điều tra đáng ngạc nhiên, được The Straits Times xuất bản vào ngày 4 tháng 2, đã làm sáng tỏ một ví dụ mới về hành vi lừa dối của Trung Quốc, có khả năng gây tổn hại thêm cho danh tiếng quốc tế của Singapore. Hai cá nhân Singapore đã tiếp cận tờ báo để tố cáo về công ty của họ, công ty vẫn chưa được nêu tên, ngoại trừ được mô tả là một trong những công ty vape lớn nhất Trung Quốc. Trong khi công ty này được thuê bởi một công ty đã đăng ký tại Singapore, hồ sơ kinh doanh chỉ ra rằng chủ sở hữu cuối cùng của nó là một công ty đã đăng ký tại Hồng Kông, có giám đốc điều hành là giám đốc của nhà sản xuất vape Trung Quốc.
Sử dụng hai bản ghi âm bí mật ghi lại các cuộc gọi điện thoại nội bộ giữa các nhà quản lý công ty khác nhau tại một văn phòng thuê không rõ ràng, vô thưởng vô phạt, những người tố cáo cáo buộc rằng đồng nghiệp của họ đã biết là văn phòng này đang được sử dụng để điều phối các chuyến hàng thuốc lá điện tử và chất lỏng điện tử tới các khu vực pháp lý khác trong khu vực, như Singapore, vape bị cấm. Trong đó có Thái Lan, Lào và Campuchia. Các cáo buộc thậm chí còn đi xa hơn, khi mô tả văn phòng Singapore cũng liên quan đến việc nhập khẩu bất hợp pháp các sản phẩm thuốc lá điện tử từ Malaysia vào Singapore và ngụ ý rằng việc hối lộ trước đây đã được đưa ra cho “các thị trường khó khăn hoặc thị trường có quy định nặng nề và nghiêm ngặt”, chẳng hạn như Úc và New Zealand.
Cuối cùng, là vụ bê bối kéo dài nổ ra vào ngày 15 tháng 8, trong đó các công dân Trung Quốc sử dụng Singapore làm căn cứ để áp dụng luật ngân hàng bí mật của nước này nhằm che giấu hoạt động rửa tiền quy mô lớn, nó đã không có nhiều tiến triển mới kể từ vụ bắt giữ 10 nghi phạm đầu tiên và tịch thu hàng tỷ USD tiền mặt và tài sản xa xỉ. Cơ quan cảnh sát Singapore hôm 19/1 tiết lộ rằng 55 tài sản và 15 phương tiện khác đã bị tịch thu cùng hơn 200 mặt hàng xa xỉ, nâng tổng giá trị tài sản liên quan lên hơn 3 tỷ đô la Singapore (2,22 tỷ USD).
Hai lệnh bắt giữ mới và Thông báo đỏ của Interpol cũng đã được ban hành đối với những nghi phạm đã bỏ trốn ngay trước khi vụ bắt giữ bắt đầu vào tháng 8 năm 2023. Vào ngày 8 tháng 2, một trong số 10 người đã bị buộc tội giả mạo. Su Jianfeng bị cáo buộc đã sử dụng một số bộ báo cáo thường niên giả mạo của một công ty có trụ sở tại Trung Quốc thuộc về Chen Qiuyan, một nghi phạm khác vẫn chưa bị bắt, để đưa ra làm bằng chứng về sự giàu có hợp pháp cho hai ngân hàng Singapore. Su cũng khai khi bị bắt vào tháng 8 năm 2023 rằng ông là Giám đốc điều hành của một công ty đang hoạt động có trụ sở tại Singapore tên là An Xing Technology, nhưng không thể nêu tên địa điểm của văn phòng công ty.
Singapore đang đau đớn nhận ra rằng có cả mối nguy hiểm đi liền với lợi nhuận khi nhắm mắt làm ngơ trước những hoạt động này.
BA SÀM 