Thuỷ triều đen ở miền Trung

Theo tin các báo trong nước, từ ngày 28.1 nhiều bãi biển miền Trung, phía bắc tới giáp giới tỉnh Thừa Thiên, phía nam tới Phú Yên, chủ yếu là trong tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng đã bị dầu hắc ín tràn vào, gây ô nhiễm nghiêm trọng. Ngày 2.2, một đoàn khảo sát của tỉnh Quảng Nam cho biết toàn bộ 125 km bờ biển của tỉnh đã bị dầu tràn.

Ở Hội An, hiện tượng dầu tràn lên bờ xảy ra từ chiều ngày 30.1, suốt dọc tuyến bờ biển từ Điện Dương đến Hội An đất cán đều bị quắt lại, vón cục. Đến sáng hôm sau thì cả vùng này dày đặc dầu kết thành hình khối đặc quánh, đen kịt và có mùi hắc. Nhiều nhà nghỉ, khách sạn lớn đã thuê người và vận động thanh niên, dân phòng, bộ đội  xuống thu dọn, thị uỷ Hội An cũng huy động nhiều thuyền nhỏ đi vớt những mảng dâu vón cục ngoài biển, không để tấp vào bờ. Trong 5 ngày, hàng trăm tấn dầu đã được thu vào hơn 5000 bao ni lông lớn, mỗi bao chứa được 50kg dầu. Rất nhiều du khách đã trả phòng trước thời hạn, khách ở lại chỉ trở ra tắm biển khi bãi đã tương đối sạch sẽ.

Việc xử lý số dầu thu được cũng đặt ra khó khăn cho thị xã, chưa tìm được cách giải quyết ổn thoả. Bên cạnh đó, một số khách sạn lại tự động đem chôn dầu ở ngay tại bờ biển mà không nghĩ đến hiểm hoạ lâu dài cho môi trường, khiến cơ quan chức năng phải yêu cầu các khách sạn này tìm lại những hố chôn, lấy lại những mảng dầu trên để gom lại chờ xả lý.

Sau khi Hội An thu gom dầu đã tạm ổn thì lại đến lượt các vùng biển Điện Bàn, Duy Xuyên, Thăng Bình, Núi Thành, thị xã Tam Kỳ, bãi biển Non Nước (Đà Nẵng), Thuận An (Thừa Thiên), Dung Quất (Quảng Ngãi) bị dầu tràn vào, đồng thời nhiều váng dầu xuất hiện ngoài khơi vùng biển Sa Kỳ, huyện Bình Sơn...

Về nguyên nhân và vị trí xuất phát của sự cố ô nhiễm này, hơn một tuần sau các nhà hữu trách vẫn chưa khẳng định từ đâu. Trung tâm ứng phó sự cố tràn dầu miền Trung, đặt ở Đà Nẵng, đã gửi mẫu dầu cho trung tâm Tiêu chuẩn - đo lường khu vực 3 để xét nghiệm loại dầu này có thuộc dòng dầu VN hay không, từ đó mới ngược lên theo giả thuyết là có tàu chở dầu đi qua vùng biển bị tai nạn làm dầu tràn ra hay là dầu từ các giếng thăm dò ngoài thềm lục địa tỉnh Quảng Trị theo mũi khoan không bịt kỹ tràn lên. Petro Việt Nam cũng đã cho khảo sát tình hình khai thác dầu ở ngoài khơi miền Trung, nhằm xác định hay phủ định giả thuyết thứ hai này.

Theo báo Thanh Niên ngày 4.2, năm 2006 cũng đã xẩy ra một tai nạn tương tự ở Bình Thuận, ở quy mô nhỏ hơn và đã được giải quyết trong vòng 20 ngày. Lúc đó, Uỷ ban nhân dân tỉnh Bình Thuận đã yêu cầu Tổng công ty dầu khí VN phối hợp khắc phục sự cố và phân tích mẫu dầu để tìm ra nguồn gốc. Xét nghiệm cho thấy dầu tràn có tính chất vật lý của dòng dầu VN, như dầu đang khai thác ở một giàn khoan cách đất liền 60 km. Tuy nhiên, đơn vị khai thác không công nhận có lỗi và chỉ đồng ý hỗ trợ tài chính cho Quỹ xử lý môi trường của tỉnh, do đó sự việc không được điều tra xa hơn.

Theo thống kê của cục Môi trường, bộ Khoa học và Môi trường, từ năm 1987 đến nay đã xảy ra hơn 90 vụ tràn dầu tại các vùng sông và biển nước ta.

H.V.