Giới thiệu, Chúc Tết

Giai phẩm Diễn Đàn xuân Tân Mão ra mắt bạn đọc vào đúng thời điểm trời đất chuyển mùa ở Việt Nam, chúng tôi xin gửi đến tất cả bạn đọc và gia quyến những lời chúc chân tình cho một năm mới tốt lành, khang an và hạnh phúc.

Đối với nhiều bạn đọc, hình thức « ảo » mà rất thật này của Giai phẩm không còn gì xa lạ, chúng tôi xin phép dành vài dòng để giới thiệu nó với những bạn chưa hoặc ít quen hơn.

Từ giờ phút này, và ít nhất trong suốt tháng giêng năm nay, bạn sẽ thấy trên góc trái của trang nhất tờ báo một tấm hình nho nhỏ, đó là hình bìa của giai phẩm, đối diện với một bản video "mừng xuân tân mão" đã xuất hiện ở góc phải từ mươi ngày nay. Sau đó, nó sẽ lùi vào « kệ sách » dưới nhãn « các số đặc biệt », song bất kỳ lúc nào, bạn vẫn có thể bấm vào đó, tìm thấy trang « Giai phẩm Xuân Tân Mão » và « giở » ra xem.

Trên đầu trang bìa, có 4 cụm từ màu xanh : Tết, Thơ văn, Biên khảo và Kỷ yếu Humboldt, là 4 phần của giai phẩm xếp thành những « hồ sơ » riêng.

Bấm vào chữ Tết, bạn sẽ thấy hiện ra các bài viết về chủ đề truyền thống trong một báo xuân. Truyền thống, nhưng hiện đại hoá, toàn cầu hoá. Thật vậy, sau khi theo chân Đỗ Tuyết Khanh khám phá tục lệ « xông đất » ở… trời Âu, cùng Chu Hảo đón Tết ngắm những con mèo ngủ trên các cây đàn rất quốc tế, bạn sẽ trở về quê hương, cùng Đặng Tiến đọc mèo trong ca dao và thơ Nguyễn Trãi, trước khi lại cất bước lãng du để được nghe Cổ Ngư giới thiệu con mèo trong thế giới tranh và phim hoạt hoạ, từ Á sang Âu, Mỹ. Thú vui đọc thơ, thưởng hoa không thể thiếu trong những ngày Tết. Xin mời bạn nhâm nhi một ấm trà ngon và cùng Vĩnh Sính khám phá (hay khám phá lại) những vần thơ hàm súc và sâu lắng của Bashō trong bài viết Hoa anh đào muôn thuở. Phụ bản bốn bức tranh mèo của Đỗ Phấn khép lại phần dành cho các bài Tết này.

Một phần lớn bài vở, như thường lệ trong các báo Xuân, là dành cho văn nghệ : truyện ngắn, thơ, bút ký... Xin mời bạn bấm vào hai chữ « Thơ Văn » trên đầu trang bìa, và lần theo mục lục (xếp thứ tự ABC theo chữ đầu của họ tên tác giả), chọn đọc bài nào trước, bài nào sau, tuỳ theo sở thích của mình. Hoặc nữa, bạn sẽ cảm thấy tò mò hơn khi dõi theo cột bên trái của mục lục này, nơi tên (và thể loại) của các bài xuất hiện với một thứ tự hoàn toàn… ngẫu hứng. Từ « Nhớ Tế Hanh » tới « Mắm Tam Quan », vòng qua Athen nhớ « Hà Nội phố », lên Tây Nguyên lặng nhìn « Lửa Nến » trong nhà sàn của đồng bào dân tộc, hay đi chợ ngắm những sạp « Rau », không phải ở « Vùng Biên » nơi có nhiều « bọn Hắc Kỳ săn đuổi » v.v. Tóm lại, mỗi bài mỗi vẻ, chúng tôi không dám nói « mười phân vẹn mười », chỉ dám tin rằng chúng đủ phong phú và bất ngờ lý thú để mang tới người đọc những phút giây thư giãn với chất văn hoá và nhân văn mà văn chương vốn phải có.

Hai phần Tết và Thơ Văn này cũng được minh hoạ bằng nhiều tranh, ảnh phần lớn là do các tác giả gửi kèm bài viết, một phần khác là những tranh ảnh có trên Internet, hoặc miễn phí hoặc do Diễn Đàn mua quyền xuất bản.

Diễn Đàn tồn tại trước hết là do tình cảm gắn bó của bạn đọc và các cộng tác viên với tờ báo mà họ chia sẻ mục tiêu: vì dân chủ và sự phát triển của đất nước. Do tính chất đặc thù của mình (phần lớn những anh em trong ban biên tập là nhưng người làm trong các chuyên ngành khoa học) và của những bạn bè, thân hữu, Diễn Đàn có khuynh hướng đặt những vấn đề đó trong góc nhìn văn hoá, giáo dục, khoa học. Giai phẩm xuân này cũng không là ngoại lệ. Trừ một vài bài trực tiếp hay gián tiếp nêu lên những vấn đề chính trị trước mắt được xếp chung, còn lại trong phần Biên khảo – Bình luận là những bài viết về triết học, văn hoá, sử hay khoa học. Chúng tôi đặc biệt xếp thành một mục riêng « Kỷ yếu Humboldt 2010 », gồm bài giới thiệu Kỷ yếu của Nguyễn Xuân Xanh, các bài viết trong Kỷ yếu của 4 tác giả khác. Wilhelm von Humboldt là nhà sáng lập ra đại học Berlin cách đây đúng 200 năm (1810-2010) với những ý tưởng của nền đại học hiện đại. Kỷ yếu này gồm những bài viết của nhiều giáo sư, học giả trong và ngoài nước, Việt Nam hay ngoại quốc, chung quanh các đề tài về giáo dục, đại học. Những đề tài nóng bỏng trong tình hình đất nước hiện nay. Kỷ yếu chưa kịp ra mắt bạn đọc trước cuối năm 2010 như dự kiến, Diễn Đàn chân thành cảm ơn anh Nguyễn Xuân Xanh, người đã đề xuất và phụ trách chính dự án Kỷ yếu, và các tác giả Trần Hữu Dũng, Trịnh Văn Thảo, Phạm Xuân Yêm và Nguyễn Quang Riệu, đã cho phép Diễn Đàn đăng trước các bài viết này, như những trang trích đẹp (Bonnes Feuilles ») khơi gợi ý muốn mua sách của người đọc…

Khép lại phần giới thiệu Giai phẩm Xuân này, chúng tôi xin một lần nữa bày tỏ lòng biết ơn tri ngộ đối với bạn đọc và các tác giả đã góp phần "nuôi dưỡng" tờ báo, các tác giả có mặt hôm nay cũng như ở nhiều bài vở ở những thời điểm khác. Xin gửi tất cả lời chúc mừng năm mới, và xin hẹn gặp lại sau vài ngày tạm lắng…

Diễn Đàn