Thỏ và Rùa

CON THỎ

Lâu lắm rồi khi con gái tôi đã trên 18 tuổi và phải đi học xa cháu có nuôi một con thỏ cho đỡ cô đơn nơi trọ học; cháu đặt tên cho con thỏ là Bannie. Cháu nói bannie là pet của nó. Một ngày đẹp trời tôi nhận được điện thoại của cháu xin bố một món tiền không nhỏ để mang Bannie đi mổ vì Bannie có một u trong bụng, cần giải phẫu không thì chết. Tôi không cho thì cháu khóc và nói: "Con coi Bannie như con của con, thế nếu con bị ốm thì Bố có đưa con đi bác sĩ không?" Tôi chỉ còn biết cà thẻ credit card. Không phải vì tôi chiều cháu hay không dám tranh luận với cháu về con người khác con vật mà chỉ vì tôi trân trọng tình cảm của cháu. Tình cảm của nó với Bannie nên tôi giúp cháu chu toàn tình cảm đó, một thứ tình cảm có chút ngây thơ nhưng thật dễ thương.

Đại đa số dân quê Việt ta cũng có thứ tình cảm dễ thương đó với con trâu, với cây đa đầu làng. Nói cho cùng thì dân Việt ta vốn có đời sống rất hài hòa, không những giữa những con người mà còn giữa người và muôn vật. giửa người và thiên nhiên.

Đó không phải là đời sống của con người muốn tận dụng thiên nhiên, coi mình như là chúa tể của muôn loài.

CON RÙA

Khác với con rồng, chỉ được nói tới một lần khi vua Lý Thái Tổ muốn đặt tên cho kinh đô mới của người là Thành Thăng Long nên nói là đã trông thấy rồng bay lên, rùa thì được nói tới trong lịch sử tất cả 3 lần.

1. Lần thứ nhất rùa được nhân cách và thần thánh hóa: rùa biến thành người để giúp An Dương Vương xây Loa thành. Trang 19 Việt Nam Sử Lược quyển I Trần Trọng Kim viết "Tục truyền khi An Dương vương xây Loa thành, có nhiều yêu quái quấy nhiễu, xây mãi không được. An dương vương mới lập đàn cầu khẩn, có thần Kim quy hiện lên bày phép cho vua trừ những yêu quái đi, bấy giờ mới xây được thành. Thần Kim Quy lại cho An dương vương một cái móng chân, để làm cái lẫy nỏ. Lúc nào có giặc thì đem cái nỏ ấy ra bắn một phát, giặc chết hàng vạn người."
2. Lần thứ hai rùa được nói tới là: khi An dương vương thua trận vì bị con rể làm phản lấy mất nỏ Thần thì Thần Kim quy hiện lên để đón người về biển. Sử chép là An dương vương nhảy xuống bể tự tận.
3. Lần thứ ba thì rùa đã từ biển khơi về sống ở một hồ thuộc thành Thăng Long và liên hệ tới một việc làm tối ư quan trọng của vua Lê thái Tổ sự việc như sau: Tục truyền rằng sau khi đánh đuổi được quân xâm lăng nhà Minh thì một hôm nhà vua đi thuyền dạo chơi trên hồ ở thành Thăng Long thì có con rùa nổi lên và yêu cầu vua trả lại thanh gươm đã dùng để đánh quân nhà Minh. Từ đó hồ được mênh danh là hồ Hoàn Kiếm và rùa ở Hồ Hoàn Kiếm cũng được quý mến hơn rùa ở các nơi khác

Tích thần thoại hay không thần thoại kể trên phải được hiểu, vì nhân có rùa nổi lên, vua Lê thái Tổ đã:

1. Trao thanh gươm cho rùa với ý nghĩa sâu sắc là muốn cho nhân dân và tả hữu của người hiểu rằng võ lực là để đánh đuổi quân xâm lăng và giữ nước. Võ lực không thể dùng để trị nước. Trị nước phải có luật pháp hợp lòng dân. Luật Hồng Đức chứng tỏ rõ ràng ý đó.
2. Nhà Vua muốn ký thác nơi Hồ Hoàn Kiếm kỹ thuật đánh đuổi quân xâm lăng. Không tin thì quý vị hãy ra ngắm hồ trong những đêm trăng thanh gió mát, nhớ tới lịch sử VN. Nhìn hồ như nhìn một tấm gương phản chiếu lịch sử. Rùa ngày nay ở hồ Hoàn Kiếm chắc là hậu duệ nhiều đời sau của rùa thời Vua Lê nhưng nhân dân muôn đời còn quý mến Lê Thái Tổ, rùa hồ Hoàn Kiếm thơm lây được gọi là Cụ Rùa. Tại sao Cụ Rùa nổi lên nhiều lần và có nên cố sức chữa trị cho Cụ Rùa không?

Cụ Rùa hay "trâu ơi ta bảo trâu nầy" hay "Bannie ơi, ta mang mi đi mổ nghe"... Nếu không có tình cảm trang trọng, thân thương và ngây thơ như vậy thì loài người chả nhẽ suốt ngày tranh nhau từng miếng cơm, từng chức danh hay sao? Hay hãy sống như những con cừu đi bên lề phải ?

Nghe đã buồn nôn.

Hà Dương Dực