Vũ Hà Văn đoạt
giải thưởng Polya 2008

Tiếp theo Ngô Bảo Châu năm 2005 với giải Clay (xem Diễn Đàn số 148), một nhà toán học Việt Nam, giáo sư Vũ Hà Văn, Đại học tổng hợp Rutgers (New Jersey, Hoa Kỳ), lại vừa được cộng đồng toán học thế giới trao tặng một giải thưởng lớn vì những công trình xuất sắc của mình : giải thưởng Polya 2008. 

Giải thưởng Polya (George Pólya Prize) là giải thưởng của Hội Toán học ứng dụng và công nghiệp Mỹ (SIAM). Giải thưởng được lập ra vào năm 1969 và được trao hai năm một lần cho một đóng góp xuất sắc trong thuộc về

1. Ứng dụng của lý thuyết tổ hợp, hoặc

2. Một lĩnh vực khác mà lúc sinh thời George Pólya quan tâm như lý thuyết xấp xỉ, giải tích phức, lý thuyết số, các đa thức trực giao, lý thuyết xác suất ,…

Tuy giải thưởng nhằm trao cho một công trình xuất sắc mới đạt được trong thời gian gần đây, nhưng trong một số trường hợp, thường là rất hiếm, ủy ban giải thưởng cũng có thể xem xét trao giải cho một tập hợp các công trình.

Những nhà toán học đã từng đoạt giải thưởng Polya đều là những nhà toán học xuất sắc, như R. L. Graham, K. Leeb, B. L. Rothschild, A. W. Hales, and R. I. Jewett (1971), R. P. Stanley, E. Szemeredi, and R. M. Wilson (1975),  L. Lovasz (1979)..., và gần đây là Neil Robertson and Paul Seymour (2004),  Gregory Lawler, Oded Schramm, and Wendelin Werner (2006).

Giải thưởng Polya năm 2008 được trao cho Vũ Hà Văn vì những đóng góp trong việc “phát triển những các bất đẳng thức tập trung cơ bản cho các đa thức ngẫu nhiên. các bất đẳng thức này có phạm vi ứng dụng rộng hơn các bất đẳng thức trước đây, ứng dụng được khi trị trung bình của các số hạng, thay vì cực đại của chúng, là nhỏ. … Chúng cho phép tìm ra lời giải cho một số bài toán lớn từ lâu nay trong hình học xạ ảnh, hình học lồi, lý thuyết đồ thị, lý thuyết số và tin học lý thuyết; Các bất đẳng thức này là một trong những đóng góp quan trọng nhất trong lý thuyết tổ hợp xác suất trong một thập kỷ qua". ¹

Lễ trao giải thưởng Polya cho GS Vũ Hà Văn đã diễn ra trong khuôn khổ phiên họp thường niên của SIAM tại San Diego, California ngày 8/7/2008.

Ủy ban giải thưởng năm nay gồm các nhà toán học: Rolf Moehring (Chủ tịch), David S. Johnson, Alex Pothen, Carla Savage và Douglas B. West.

Vũ Hà Văn sinh năm 1970, vốn là học sinh lớp chuyên toán trường Chu Văn An, Hà Nội, vào cuối những năm 1980. Được học bổng sang Hungary, anh tốt nghiệp thạc sĩ năm 1994 và chuyển sang làm tiến sĩ toán tại đại học Yale (Hoa Kỳ), rồi được mời về làm việc tại Viện Nghiên cứu toán học tại Princeton, rồi Microsoft Research. Từ năm 2001 đến 2003, anh làm trợ giảng tại Đại học California và rồi trở thành giáo sư chính thức năm 2005. Cùng năm, anh chuyển sang đại học Rutgers (New Jersey), nơi có nhiều giáo sư đầu ngành về toán tổ hợp. Trước giải Polya, anh cũng đã từng đoạt giải thưởng Sloan, một trong những giải thưởng cao nhất dành cho các nhà khoa học trẻ tại Mỹ và giải thưởng NSF Career với phần thưởng trị giá 400. 000 đô la Mỹ (theo Lan Anh, báo Tiền Phong 29.7.2007).

1) Trích dẫn ý kiến của của Ủy ban giải thưởng Polya về công trình của GS Vũ Hà Văn: The selection committee wishes to recognize you "for developing fundamental concentration inequalities for random polynomials that are applicable to broader contexts than earlier inequalities, applying when the average rather than the maximum effect of terms is small." The citation continues: "These inequalities have enabled the solution of long+standing problems in projective geometry, convex geometry, extremal graph theory, number theory, and theoretical computer science; they constitute one of the most important contributions to probabilistic combinatorics in the past ten years."