Nhân 30.9.2014, ngày giỗ đầu của nhà văn Đà Linh

Đà Linh, con người dám nghĩ,
dám làm, và biết làm thành công

Tôi may mắn được gặp Đà Linh vài lần trong những dịp anh qua Pháp công tác. Điều tôi cảm nhận rất nhanh : anh khác hẳn những người đồng nghiệp của anh ở Việt Nam mà tôi từng gặp. Ở anh có vẻ gì vui vui, cởi mở, bay bướm và… quả quyết ! Có lúc tôi thầm nghĩ : một tay lãng tử, dám nghĩ, dám làm.

Tôi tự dịch quyển Penser librement ra tiếng Việt (Tư-duy tự-do), tôi mong nó có ngày đến tay vài độc giả Việt Nam. Dù sao cũng là một đời suy ngẫm của mình mà. Nhận được, anh Hoàng Ngọc Hiến liền cho tôi biết : trong một ngày đã có 2 nhà xuất bản muốn đăng, và anh đề nghị đăng ở… nơi khác : Nhà xuất bản Đà Nẵng ! Tôi nhận lời liền. Tôi tin cậy anh Hiến. Thú thật, tôi không tin là chuyện sẽ thành. Ở nước ta, đăng sách triết của Tây Âu đã là chuyện nguy hiểm. Phải điên điên mới dám đăng sách triết của Việt Kiều ở Pháp, lại có nội dung mácxít, vùng đất cấm của chế độ !

Thế mà Đà Linh dám làm và làm được. Còn cười bảo tôi : cuộc gặp gỡ giữa chúng ta đúng là duyên phận. Thịnh tình của anh với tác phẩm của tôi, không lời nào nói cạn được. Thôi thì để lòng.

Ở nước ta, trong lĩnh vực xuất bản, dám nghĩ quả là nguy hiểm, đám làm quá là liều lĩnh, lại làm thành công nữa, ắt bị trù dập. Nhưng Đà Linh đã đám nghĩ, dám làm và đã làm thành công nhiều điều không mấy ai làm được. Đăng thơ Trần Dần, bộ sách triết của François Jullien, chẳng hạn.

Phải chăng vì ở chàng có chất người nghệ sĩ ?

Ngày nào nuớc ta có rất nhiều Đà Linh được tự do phát triển tài năng của mình, ngày đó dân ta mới khá được trong lĩnh vực tư tưởng, văn hoá, văn chương, nghệ thuật.

2014-07-08

Phan Huy Đường