Nhẹ nhàng Đinh Cường
Nhẹ nhàng Đinh Cường
Trần Doãn Nho
Với tôi, Đinh Cường là hiện thân của một nhẹ nhàng rất hiếm. Vẽ, sống, chơi, cà phê, rượu, bạn, họp mặt, tiếp khách…tất cả đều nhẹ. Nhẹ nhàng như những đường nét thiếu nữ trong tranh anh: xanh, thơ, những sợi mơ bay, cánh tay, suối tóc, nụ cười… Là một nghệ sĩ lớn, nhưng anh không ồn ào; ngược lại bình lặng, thân thiện. Bản thân anh đã có cái gì rất bạn bè. Nên thế giới anh là thế giới đầy bạn bè. Từ ngày quen biết anh ở Huế và có lúc được anh mời phụ trách một môn học tại trường Mỹ Thuật Huế, cho đến sau này gặp lại nhau ở Washington DC, với tôi, lúc nào anh cũng thế, thân thiện, vui vẻ và tế nhị. Trong những cuộc gặp gỡ bạn bè, anh như hòa tan giữa mọi người. Với mọi người. Anh rất chung. Nếu có một cái gì riêng không tìm thấy ở bất cứ đâu thì đó là tranh: tranh Đinh Cường.
Gặp gỡ tháng 10
Cuối tháng 10 vừa rồi, nhân có cuộc họp mặt Quốc Học- Đông Khánh tổ chức tại Washington DC với nhiều cựu học sinh Quốc Học và Đồng Khánh tụ về, các anh Trương Vũ, Phạm Cao Hoàng và Nguyễn Minh Nữu đã tổ chức một cuộc gặp gỡ anh chị em văn nghệ sĩ tại nhà riêng anh Trương Vũ. Trong buổi họp mặt, có các anh Nguyễn Văn Vinh (đài VOA), Phùng Nguyễn, Phạm Nhuận, Nguyên Minh, Lữ Kiều và Nguyễn Tường Giang, các chị Đinh Từ Bích Thúy và Nguyễn Thị Thanh Bình và các anh chị Trương Văn Dân và Elena Pucillo, anh chị Nguyễn Minh Nữu, anh chị Trương Vũ, anh chị Lữ Quỳnh, anh chị Trần Doãn Nho, anh chị Phạm Cao Hoàng. Và Đinh Cường. Tôi có phần sửng sốt vì khác với hôm tháng 4/2015, khi gặp nhau trong buổi ra mắt sách của Đặng Thơ Thơ, lần này đầu anh cạo trọc. Mới nhìn, tôi cứ ngỡ là một vị thiền sư nào. Dù đau, anh rất vui vẻ. Khuôn mặt vừa thiền vị vừa trẻ thơ. Anh cụng rượu và trò chuyện vui vẻ. Có lẽ đây là lần gặp gỡ đông vui nhất và là lần gặp gỡ cuối cùng của anh cũng như của Phùng Nguyễn với nhiều bạn bè như thế.
Cuộc họp mặt đã để lại một ấn tượng mạnh trong anh:
Một
bạn nào đó nói, các buổi
gặp gỡ khác
càng ngày càng
ít người thì ở Trương
Vũ
càng ngày lại càng đông.
thật vậy. vẫn chiếc
bàn thật
dài trải khăn trắng đầy thức
ăn
(…)
không
khí ấm cúng. như một salon
littéraire
của những chiều cuối
tuần Virginia thơ mộng.
(Thơ Đinh
Cường: Và một
buổi
gặp gỡ đông vui
trưa thứ bảy
ở nhà Trương Vũ
- 24/10/15)
Để rồi sau đó:
Nửa
khuya gió chạy bên thềm
nửa khuya
thức dậy vẫn im dáng ngồi
bạn
bè đâu hết rồi sao
gặp nhau
dăm bữa đường nào nấy đi
(Thơ
Đinh Cường: Nửa
khuya thức dậy
thấy bạn đâu hết
-
26/10/15)
Phòng Đinh Cường
Sáng 25 tháng 10/2015, tôi và bà xã ghé thăm anh, sau khi nhờ Phạm Cao Hoàng gọi hẹn trước. (Lúc này phải hẹn vì đôi khi anh quá mệt không thể tiếp khách). Anh vui vẻ tiếp chúng tôi. Cái studio của anh nằm ở tầng hầm. Đây là nơi anh thù tiếp không biết bao nhiêu bạn bè từ khắp nơi ghé thăm. Dù trông bình thường, mạnh khỏe nhưng khi cùng tôi lên, xuống chiếc cầu thang nhỏ, anh bước từng bước một khá vất vả. Thấy những bước chân bấp bênh của anh, tôi cảm thấy chột dạ.
Cái studio không chỉ là phòng tranh mà còn là một phòng văn. Bên cạnh tranh là sách. Bên cạnh tranh và sách là các kỷ vật. Tất cả lớn nhỏ, cũ, mới, vuông tròn chen chúc cạnh nhau, lặng lẽ, ấm cúng, thân thiện. Một phòng đầy ắp kỷ niệm, nơi mà ta có thể tìm thấy cả một kho dấu tích bạn bè, dấu tích văn chương và dấu tích cuộc đời.
Khác với những lần thăm trước, lần này, anh dẫn tôi đi quanh, chỉ cho tôi tranh, ảnh, sách báo và vật kỷ niệm của nhiều văn, nghệ sĩ mà anh thu nhặt được trong cả cuộc đời anh. Từ những chiếc tẩu thuốc, nhưng mẩu giấy với bút tích bạn, một vài câu thơ ngẫu hứng của bạn bè, những tấm tranh phác thảo vội vàng, và sách, báo cũ, mới, trong và ngoài nước, trước và sau 1975…Nhiều, rất nhiều. Sẵn máy ảnh trong tay, tôi chụp vội vàng một số tấm. Tôi muốn viết về căn phòng đặc biệt này. Trong thâm tâm, tôi có ý định sẽ trở lại thăm anh trong thời gian tới và nếu anh khỏe, sẽ thực hiện một cuộc phỏng vấn để có thêm tài liệu và sự kiện để viết. Không ngờ đây là lần gặp cuối. Tiếc biết bao!
Đinh Cường nhẹ. Nhưng phòng Đinh Cường, một gánh nặng cuộc chơi.
Tạp chí Sáng Tạo (Sài Gòn)
Bùi Giáng vẽ con gái ĐC
Bùi Giáng vẽ ĐC
Chiếc kính của Bùi Giáng
ĐC vẽ Đỗ Long Vân
ĐC vẽ Nguyễn Đức Sơn
Đinh Trường Chinh vẽ Trịnh Công Sơn
ĐC vẽ Văn Cao
Một tấm tranh mới của ĐC trên giá vẽ
Báo
The Connection (số tháng 10/1997) viết về
ĐC:
“Painter finds comfort in isolation”
Sách báo bạn bè
Tranh tĩnh vật Nguyễn Trọng Khôi
Tranh Bửu Chỉ
Tranh của Trịnh Công Sơn: “Après le bain”
ĐC và Tuệ Sỹ
Tạp chí Văn (Sài Gòn)
*
Bây giờ Đinh Cường đã ra đi, trút sạch! Nhẹ nhàng anh. Nhẹ như anh đã từng.
Trong cuộc đời và với cuộc đời.
Trần Doãn Nho
(13/1/2016)
Các thao tác trên Tài liệu