Chiếc dép trên miệng núi lửa Etna

- Kiều Giang — published 27/10/2023 11:48, cập nhật lần cuối 27/10/2023 11:48

Truyện ngắn

CHIẾC DÉP TRÊN MIỆNG NÚI LỬA ETNA

Kiều Giang

khi Empedocles(*) nhảy vào miệng núi lửa Etna ở Sicily, không biết khi ấy, ông có nghĩ là loài người sẽ tin rằng thân xác của ông đã hoà vào cái mênh mông của vũ trụ, miên viễn của đất trời, biến thành nụ cười của vĩnh cửu và từ đây mãi mãi ông sẽ trở thành một thiên sử ca bất tận, dám đem thân mình để hoà vào thiên nhiên và trở thành một vị thần bất tử,

và phải chăng, tạo hoá lại có đôi mắt vô biên, đã không bằng lòng với suy nghĩ đó của ông, nên đã buộc ngọn núi lửa kia ném trả lại một chiếc dép bằng đồng trên miệng của nó, để chứng tỏ rẳng thượng đế đã không muốn có sự đổi chác nào qua ước mơ bất tử của giống người,

đấng tạo tác đã khắt khe với tính hám danh, ngay cả với một nhà hiền triết, một nhà thơ…

đêm qua tôi đang đứng thả hồn theo mây gió và hình như cuộc bể dâu đang trôi vào lãng đãng trước mắt, bỗng đâu một đàn dế kéo những cỗ quan tài nhỏ xíu, đẹp mắt, nhưng trông rất nặng nề đi qua những trang sử gập ghềnh của thời hiện đại, để thể hiện qui luật phi- chân- không của trần gian vô thường, triền phược,

    tôi lấy làm lạ, buột miệng thắc mắc, hỡi các bạn dế, các bạn kéo những cỗ quan tài của ai mà trông linh đình long trọng quá vậy, chú dế đi ngoài hàng, chắc là cấp chỉ huy, nghiêm trang nói, chúng tôi đang kéo linh hồn những tượng đài của những vị thánh lừng danh, vừa bị kéo sập đêm qua ở những nơi được xem là trang nghiêm nhất của các thành phố, đưa đến những mồ chôn tập thể, ở ngoài rìa của lịch sử,
    vô cùng ngạc nhiên, tôi lại hỏi, tượng đài là của những thần tượng, là ân nhân của các dân tộc, có khi của cả loài người, là tinh hoa của đất trời, sao lại có ai dám kéo sập,

thắc mắc của tôi làm cho đàn dế cười to chế nhạo, chú dế chỉ huy cũng cười, nụ cười đầy bí hiểm, chú nói, tượng đài chỉ là sản phẩm được sinh ra từ một nhóm người quyền thế, bắt nhân dân cúi đầu tung hô, một thời dựng lên, rồi bây giờ, cũng phải có một thời, nhân dân lại kéo xuống, chứ có ai dám sờ tay vào đâu, có lẽ đó chỉ là những danh nhân giả, thánh nhân giả, thậm chí đó là bọn gây nhiều tội ác với nhân loại, được đưa lên nhờ những họng súng và lưỡi gươm của bọn cầm quyền,

ngài không biết sao, ngày xưa, ở đó, đêm ngày người ta dâng hoa, dâng đèn, ngày nay người ta lại dâng cuốc dâng xẻng, để đập phá chúng đi, quy luật tụ tán sinh diệt là thế,

thời gian sẽ xoá đi tất cả những gì không hợp với con người, những tay có chữ nghĩa gọi nôm na là không mang tính nhân bản, nhưng ông cũng biết đấy, không có ai xoá được thời gian, vì thời gian là thứ đeo theo từng thân phận để giám sát sự tồn vong của hữu thể, những oan khiên của lịch sử lại trở về, ai làm gì cho con người thì tồn tại, ai tôn vinh vô loại sẽ tiêu tan, sẽ bước trở về thuở hồng hoang, sẽ lùi vào quên lãng,

chú dế chỉ huy chợt nói với tôi rằng, đám đông bầy đàn đang chuẩn bị xây nhiều tượng đài nữa đấy, bọn được xây tượng đài ngày càng có thành tích giết người tinh vi hơn, dã man hơn, để cho lũ dế, loài ra rả ca hát về đêm của chúng tôi, cả đời luôn có việc làm, còn ông thì có dịp sắp xếp con chữ không chịu nằm im mà luôn nhảy múa trong đầu mình, theo cái quy luật của đất trời “vạn vật sinh yên” (**) ấy mà,

từ đó, không hiểu sao, đàn dế đưa tang của những tượng đài ngày càng nhiều, lộ rõ tính bi hài của cõi trần, ngày nào cũng diễn qua trước mắt tôi, và trên những chiếc quan tài kia không phải là những chiếc dép bằng đồng màu vàng ánh của Empedocles mà là những chiếc dép bằng sắt mang hình lưỡi gươm màu đen của địa ngục…

Sài Gòn 7-4-2022.