Tuỳ bút

Lụt Huế

Thái Kim Lan

Lụt Huế

Những ngày

Những đêm

Đèn

Bài tập

Và... những thứ không có gì...

Mưa tưởng là mưa chờ đợi sau hạ nồng cháy lửa
Nhỏ nhẻ làm tươi nụ hồng
Ngờ đâu mưa không đợi
Ồ ạt rầm rập liên miên ngày đêm
Rồi giông và bão
Bàng hoàng sau buổi tiệc hát mưa

Chiều này trời mưa sao em không lại

Ừ thôi em về,,,

Từ đêm mưa đầy tiếng hát ấy, mưa và tin bão tin lũ đến dồn dập

Mồng bảy, tám /10 mình còn chưa tin ra răng
Hầu như say mưa
những chuồi mưa từ mái ngói liệt cũ kỹ chảy xuống thềm đẹp lạ lùng đến làm thơ...
Và vườn chuối trong mưa rũ rượi những gam màu thu chết như những bức tranh sơn dầu đẹp tuyệt trần...còn hơn hoạ phẩm của Gauguin, Van Gogh một thời...

Sáng 9/10 em P từ dưới phố lên vội vàng bảo cô nạp điện cho các máy vì điện sẽ cúp ba ngày, lũ sẽ đến và bão cấp mấy. Và cấp mấy...
Giữa trưa điện tắt phụt, lát sau một chiếc handy gần hết pin, một chiếc bỗng nhiên điện thoại bị lỗi không gọi được, mạng internet bị cắt.
Và nước dâng vùn vụt, mưa quất rát mặt. Gió phần phật sau vườn chuối...
Trước đó Em TVT gọi chị mô rồi, chỉ nói được vài câu báo tin Huế mưa, lụt. Em Thảo nhắn ông Salvador và em từ Hà nội sẽ đến thăm chị nhé Rồi mất tiêu tin tức.
Em H chạy vào nói nước xả đập đã lên tới đường con phải về không thôi nguy hiểm. Xế trưa em P đem vội hai cây đèn bỏng (còn gọi là đèn hạt đậu) và một ít bánh mì...
Các căn nhà rường ngói liệt mưa xoi dột tứ tung. Riêng ngôi nhà của mình may chỉ dột một chỗ nhỏ. Nước ngoài sông đang dâng mỗi lúc một thêm. Mọi người hối hả đến hối hả đi.

Thế là rơi lại trong căn nhà một mình mình.
Chung quanh là mưa, bốn bề thọ địch.

Lần đầu tiên sau bao nhiêu năm trở lại Huế mình rơi vào tình trạng hầu như tuyệt đối: không điện, không điện thoại, với ba cún con. Một giây hoảng nhưng rồi bình tĩnh.
Cảm giác bắt đầu lại một thứ hiện sinh khác. Sắp đặt một sinh hoạt không có ánh điện đêm đêm sáng ngời ngợi như mấy mươi năm đã quen.

Đêm

Trời mưa đêm tối mau...ngày thứ nhất còn trông cậy vào bọn đèn solaire tự động đếm 30 cái, mình rải khắp nơi đêm đầu tiên. Tự hào lắm, kỹ thuật. Đã quen phung phí ánh sáng chói loà nên cũng còn thoải mái! Và đèn sáp cho bàn ăn và bếp, đèn hột đậu cầm dễ di chuyển. Tưởng thế đã ổn.

Đêm thứ nhất khá an toàn đi không đụng cột! Tự tin.

Ban đêm mưa vẫn sầm sập và gió hú, lá chuối phần phật sau vườn...

Đêm thứ hai lũ đèn solaire thiếu nắng ngấp nghé ngấp ngưởi mắt nhắm mắt mở không chịu đỏ, giống như đồ ăn hại. Ánh đèn tự động văn minh cuối cùng đành dẹp bỏ.

Chỉ còn đèn sáp và đèn dầu hột đậu. Đèn sáp Việt Nam có cái lạ là cháy bừng bừng, đẹp rực rỡ, và khi cháy thì tạo hình mỹ thuật dị kỳ, ngắm đèn sáp trong những đêm này tưởng tượng những chuyện thần tiên trên cung trời thượng đỉnh...Nhưng nó cháy mau nên mau hết. Mà nhà chỉ còn hai cây, nên dín dín (dè xẻn) phải tăt nhanh.

Đêm tối càng lấn sâu đẩy lùi ánh sáng.

Đêm thứ ba đèn sáp vơi hơn nửa, thế là chỉ còn đèn dầu hột đậu...

Chiếc đèn mà bà nội và mẹ, cả mấy thế hệ đã dùng từ khi chưa có điện, bây giờ nó ngồi đây với mình một mình trong căn nhà mệnh mông tối! và lạ, bóng tối tới đâu thì hạt đèn sáng tới đó, cả khu nhà không còn tăm tối.

Một lần thức giấc giữa khuya bước ra nhà giưa, chợt ngẩn ngơ vì hột sáng như một viên dạ quang đang lung linh bình thản soi sáng không gian. Mình như thấy lại cả lịch sử mấy trăm năm của căn nhà ấy, khu vườn ấy nơi bà và mẹ vào ra... Lần đầu tiên, có lẽ trong đời, trong những ngày phập phồng mưa bão chung quanh, mình lấy được một phần an tâm, không phải lo sờ soạn trong bóng tối...và cùng với đèn là hương vỏ bưởi đốt trong lư nhỏ như một thuở xa xưa, trong mùa nắng, bà và mẹ đem vỏ bưởi phơi khô dành cho những ngày mưa lạnh, một chút nắng đang ngún cháy trong lò...và mình biết ơn trong những giờ mưa không dứt...ngoài sông vắng nước dâng lên...

Ngày

Và những ngày một mình với mưa!

Những ngày nước muôn trùng có thể ví như một thứ đoạ đày trên trần thế. Làm gì? Thời gian chậm lại ...Nhìn mưa và nhìn mưa! Hối hả cũng không được. Thế là mình xoay chiều đồng hồ nhịp sống.

Chậm rãi đi, từ từ, đừng than van vì mưa đang than đủ ngoài kia. Bớt oán trách ai đi vì gió đang hú ngoài kia. Cũng đừng giận dỗi ai vì nước đang trào. Cũng đừng tự thương hại mình thái quá bởi vì thảm kịch bay nhà tróc mái đang ầm ầm diễn ra.

Cũng đừng điệu bộ nữa vì nước sông đang cuốn phăng mọi thứ...

Buổi sáng Beau con kêu cửa, thức dậy trong mưa, vấn tóc trong tiếng mưa, mặc áo tơi, Bi Bông Beau đã chờ trước cửa, mở cửa cho BBB chạy ra ngoài, thường chúng vui phóng ra , nhưng thấy mưa đã ngần ngừ thối lui. Trước tiên xem nước ngoài sông, nước càng lên, lòng càng thấy ngại. Huế lụt thiệt rồi và mình bỗng nhiên bị giam lõng nơi đây.

Bao nhiêu công việc dự tính, bao nhiêu chương trình đành gác lại, viết lách trên máy hết điện đành chịu thua. Cuộc sống thu lại những giờ khắc đơn giản, nấu cơm trên bếp ga coi chùng cơm đừng khét là oai rồi, lo cho 3 B ăn ngày hai bữa, chúng nó ăn gấp năm mình , thấy đã!, Đọc sách cũng khó...vì ...trời mưa..Thôi thì tu: đi lại các đường quyền lâu rồi không tập, nhất là môn xuân công bí quyết của Thiếu Lâm, đi bộ rất chậm, chậm hơn nữa trong mưa, xem cây trong vườn, và nhắm mắt đọc...trong đêm! Nói giỡn! Mình đọc lại thơ Kiều như bà mình từng đọc cho cả nhà trong bóng đêm lung linh ngoài gian giữa...và như thế giấc ngủ say đến lúc mô không hay.

Trong cơn vũ bão thiên địa quay cuồng này, hiện sinh con người bỗng như chiếc lá, có thể rơi bất cứ lúc nào, mình chợt nghe trên vai mang một thứ nhẫn nại nào đó khi giọt nước mưa rớt trên vai, có thể là một trăm năm cô đơn, một thứ nhẫn nại có mặt trên trái đất này, như Phật nói, nhẫn nại một kiếp người, hiện sinh như một nỗi gian nan sông nước, biết bao nhiêu người đã trôi đi theo với lũ lụt...khổ thì phải vượt...

Và như thế mình có dịp ngắm hoa đèn đẹp nhất ở cây đèn dầu, sửng sốt trong mưa bắt gặp hoa quỳnh nở không kêu ai đoái nhìn...

Thái Kim Lan

Huế, tháng 10/2020