‘Trò chơi tiếp tục’

- Đỗ Quyên — published 18/11/2013 10:53, cập nhật lần cuối 12/04/2016 22:20

Nhân giỗ 49 ngày của nhà văn Đà Linh

Nhân giỗ 49 ngày của nhà văn Đà Linh (26/8 – 16/10 Quý Tỵ)

Đỗ Quyên

‘Trò chơi tiếp tục’
(trích trường ca Sách xanh)

Tặng Đà Linh – Nguyễn Đức Hùng (1958-2013)

Sau khi trồng trên đời
các cuốn sách
xanh
bạn đã nằm xuống

Ý tôi còn muốn nói
Đẹp xiết bao những nấm mồ người-làm-sách

Từ đất
sách mọc lên
Mãi như thế

Tiếp tục các trò chơi
chúng ta vẫn có thể
hữu ích
hay vô tăm tích
theo mỗi cây chữ

Các cuộc chơi viễn liên
đã khác không gian khác thời gian, nay thêm chiều kích khác thứ ba -
gọi nôm hồn vía
Cứ dùng lối nói dân gian thay vì diễn ngôn khoa học
mọi người sẽ hiểu vì sao

Trên đó các bạn dễ dàng với chữ hơn
phải thế không
nếu không, vì sao đi vội?
mà thôi tôi sẽ không cố hỏi
(như đang cố sống cố viết, cố ngủ cố thở, cố ăn cố yêu)

Sinh ra từ đất
khó ở chỗ
chữ phải thăng hoa
Những chữ hạnh phúc
lên cao vọi
hoặc ấp ủ lòng người hạ giới
rồi tự hóa thành vật dụng thông thường
hay tan vào không trung làm nhân cho vì sao tương lai

Nếu để chúng
trần trụi
nham nhở mặt đất
lũ chúng ta trọng tội
những chữ bất hạnh

Các nhân vật của bạn
‘tôi vào Đà Nẵng học’[1], ‘Mạnh và Đình đi bộ đội’, ‘Tùng và Bách vào Đại học
Bách khoa’…
có thể mang thân phận cũ có thể đổi thay tùy nghi
điểm nhìn mới từ trên cao đó
Với tôi
không nệ áo khoác thầy tu khi đích là lời kinh
các nhân vật sẽ không địa chỉ tùy thân
thậm chí còn đánh tráo cho nhau chức năng nghệ thuật
Có quan trọng lắm đâu
chọn lựa thi pháp
Thi pháp là gì nếu không chuyện cái cốc cái ly

Bạn có đôi bàn tay mượt và
hơi run run nâng ly bia nhấp miệng
lần đầu tiên chúng mình chạm mặt tôi phát hiện (dù đọc biên tập từng biết tay nhau!)
quán đêm Hàng Than
gió sông Hồng phả lên lạnh
Sáng sớm hôm sau gặp lại đôi bàn tay ấy, khác
rắn rỏi, nhà bạn, cùng nhau tỉnh giấc, sang bên kia đường viếng nhạc mẫu Dương quân
Vòng hoa kẻ sĩ sao mà nặng

Các nhân vật của bạn
đứa một đầu cực sành điệu làm giàu bất lương
đứa một đầu cực ngơ ngơ nghèo khó hóa điên
mấy đứa ở giữa xúm xít san bằng xí xóa
Chắc tôi không trong số đó
nên đã làm người dẫn truyện hôm nay

Biết bạn có cặp da đen
nặng những bản thảo xanh
còn thấy bảo đi đâu cũng kè kè cắp giữ
tôi nhìn hoài không thấy
Trong nhà ngoài phố những điệu cười hiền những điệu cười hiền

Các nhân vật của bạn
‘năm thành viên hợp thành một băng, gắn bó suốt những năm phổ thông’
Tôi mỉm cười, buột miệng cha nội lãng mạn
những tưởng
thời bình
hậu hiện đại
hết mô típ “tứ tử trình làng”[2], “năm anh em trên một chiếc xe tăng”[3]
nhân vật văn học thứ dữ, cũng là thứ thiệt, độc lập tung hoành
Thế mà truyện bạn đẩy độc giả vào trận chiến đô la nhà đất
bàn tay người lớn làm đồ giả trong trái tim thật học trò
Về cấu trúc ý đồ, xin khẳng định:
Được!