Quách Tấn

Nhà thơ, nhà biên khảo Quách Tấn đã tạ thế tại Nha Trang ngày 21.12 năm 1992. Ông sinh ngày 4.1 năm 1910 tại làng Trường Định, huyện Bình Khê (nay là xã Bình Hoà, huyện Tây Sơn), tỉnh Bình Định. Thuở nhỏ học chữ Hán, từ 12 tuổi mới học quốc ngữ, đậu cao đẳng tiểu học, làm công chức tại Huế, Đồng Nai, Nha Trang, Đà Lạt. Được Tản Đà hướng dẫn, ông làm thơ, chủ yếu là thơ theo Đường luật, đăng rải rác trên các báo Bắc Trung Nam thời đó như Annam Tạp chí, Tiểu Thuyết Thứ Bảy, Tiếng Dân, Phụ nữ Tân văn, xuất bản Một tấm lòng (1939) do Tản Đà đề tựa, Hàn Mặc Tử đề bạt, rồi Mùa cổ điển (1941). Cả hai tập đều được Hoài Thanh giới thiệu trọng vọng. Dưới dạng thức cổ điển, từ thi pháp đến điển cố, Quách Tấn đã đưa ra nhiều rung cảm mới mẻ như câu “ Tôi khóc tôi cười vang cả mộng” mà nhiều người nhớ nhầm là của Hàn Mặc Tử.

Thời chống Pháp, ông theo kháng chiến tại Bình Định. Sau Hiệp định Genève, ông ở lại miền Nam, tiếp tục làm công chức tại Nha Trang đến 1965 thì về hưu, viết sách ca ngợi quê hương, đất nước như Nước non Bình Định (1968), Xứ trầm hương (1969) và mấy tập thơ Đọng bóng chiều (1966), Mộng Ngân Sơn (1967), Giọt trăng (l973) và những hồi ký về Hàn Mặc Tử, Bích Khê.

Từ 1975 ông sống cô quạnh tại Nha Trang, gần như bị quản thúc. Ông tiếp tục viết nhưng không có sách xuất bản. Năm 1990, ông bị giải phẫu mắt và bị mù sau đó, nhưng còn cố gắng đọc cho thân nhân chép. Chính quyền không lưu tâm gì đến nhà thơ, nhà học giả và nguồn vốn văn hoá lớn lao Quách Tấn.

Đ.T.