MỘT THÁNG ĐẦU : 

ĐỪNG TRÁCH TRUMP

Trần Đán

Nếu bạn đã bầu cho Trump với hi vọng Donald Trump sẽ tạo sự đổi đời tích cực cho cuộc sống của bạn, và cho tương lai của nước Mỹ, thì để tôi ghi xuống những nỗi thất vọng của bạn chỉ trong tháng đầu tiên. Nhưng đừng trách ông ta. Hãy tự xét mình.

1. Tất cả các sắc lệnh ông ban ra KHÔNG nhằm cái bạn quan tâm nhất: hạ lạm phát, nhất là về thực phẩm và nhà cửa. Tôi biết công việc này phải mất thời gian, nhưng cũng phải khởi động đi chứ. Cũng như Biden đã mất 4 năm để hạ lạm phát từ 9% xuống 3% do TRUMP gây ra vì không biết chặn đứng covid trong trứng nước. Là một người quyết đoán vì sao Trump không ra sắc lệnh “kìm hãm giá” (price control) ? Tôi có một giải thuyết : vì ông ngại va chạm đến nhóm lợi ích độc quyền về thực phẩm và nhà cửa đã góp tiền vào quỹ tranh cử của ông.

2. Nếu bạn là một lãnh tụ MAGA (Make America Great Again) như Steve Bannon, một thủ lĩnh trung thành với phong trào, đã từng vào tù ra tội, đã vận động tích cực cho cuộc tranh cử của Trump, thì sự không được mời đến dự buổi nhậm chức thật là một thất vọng ê chề, nhất là trong khi ngồi ở hàng ghế danh dự là một “đầm lầy mới” gồm các tỉ phú mà Trump từng lên án. Không lẽ chỉ vì Bannon vài tuần trước đó lên tiếng chỉ trích công khai Trump vì duy trì giấy nhập cảnh loại H-1B cho người nước ngoài thay vì “thuê người Mỹ” ? Sau chiến thắng thì Bannon rõ ràng bị thất sủng và không ai còn nhắc đến ông ta. Điều này làm tôi liên tưởng đến một sự cố chính trị đáng buồn của Việt Nam : Trong cuộc diễn hành một năm sau 30/4/75, cựu bộ trưởng Bộ Tư Pháp của Mặt Trận Dân Tộc Giải Phóng Miền Nam ông Trương Như Tảng đã quay sang hỏi tướng Văn Tiến Dũng “tại sao không bộ đội nào mang lá cờ của Mặt Trận” thì chỉ nhận được cái mỉm cười khinh bỉ.

3. Nếu bạn là Phó Tổng Thống JD Vance thi bạn nên soi gương của cựu PTT Pence trong nhiệm kỳ Trump I. Một tuần sau khi Vance công khai cam kết là “người nào phạm tội dùng vũ lực trong cuộc bạo loạn 6/1 đối với nhân viên công lực thì sẽ không nhận được ân xá” thì Trump ký sắc lệnh ân xá cho tất cả, không ngoại trừ ai. Bạn không nhớ Trump rất ghét những ai nói trái ý mình, mặc dù ý mình có thể thay đổi mỗi ngày? Trong nhiệm kỳ Trump I, thử đếm bao nhiêu bộ trưởng, bao nhiêu cố vấn an ninh đã bị Trump cho về vườn vì tuân theo Hiến Pháp thay vì Tổng Thống?

4. Nếu bạn là một nhân viên công lực thì bạn nghĩ gì về việc Trump ân xá tất cả các tội phạm trong bạo loạn 6/1, bất kể những kẻ đã hành hung nhân viên công lực bảo vệ Quốc Hội khiến 140 cảnh sát đồng nghiệp bị thương? Công đoàn của bạn, công đoàn nhân viên công lực lớn nhất nước Mỹ, The Fraternal Order ở Police, từng ủng hộ Trump trong cuộc tranh cử, đã mạnh mẽ lên tiếng phản đối, nhưng bạn có ngại nó đặt một tiền lệ nguy hiểm cho công việc của bạn trong tương lai không? Tôi thông cảm cho sự thất vọng của bạn. Còn gì để nói về lời hứa trong khi tranh cử của Trump “Tôi sẽ là một tổng thống của Luật pháp và Trật tự”?

5. Nếu bạn là một số người Mỹ gốc Ả Rập, nhất là sống trong tiểu bang Michigan, trong đó có nhiều di dân từ Palestine, đã chán ngấy Biden vì đã không ngăn ngừa hành vi giết hại dân thường hàng loạt của Israel, trông đợi ở Trump một sự thương hại, và đã bỏ phiếu và dâng tiểu bang vốn theo đảng Dân Chủ cho Trump, thì tôi cảm nhận nỗi thất vọng của bạn khi mà giải pháp “sáng tạo” nhất mà Trump đưa ra cho các bạn là di tản tất cả dân Palestine ở dải Gaza sang Ai Cập và Jordan. Bạn phải cẩn thận khi “chọn lựa con quỷ nào ít ác nhất” (chose the lesser of two evils”)

6. Nếu bạn là một số người da màu đã bầu cho Trump, trông đợi ở ông nhanh chóng giải quyết nạn lạm phát để làm cuộc sống của bạn dễ thở hơn thì hãy nhìn xem những ưu tiên của ông ta trong cả tháng nay. Ông có lo gì cho bạn không? Có thể bạn nằm trong số những người bị mất việc hàng loạt khi ông ký các sắc lệnh hủy các chương trình DEI (Diversity Equity Inclusion) nhằm giúp những người từng bị kỳ thị thăng tiến như người da trắng, hoặc khi ông cho thuộc hạ Elon Musk viện cớ moi móc các “phí phạm” trong guồng máy chính quyền để sa thải những ai không tuân phục?

7. Nếu bạn là người phục vụ trong quân đội Mỹ, bạn có thấy thất vọng khi bộ trưởng bộ Quốc Phòng Hegseth là một người từng chỉ huy nhiều nhất là một trung đội, nay đứng đầu cả một bộ gồm 3,3 triệu người, không biết ASEAN (Association of Southeast Asian Nations) gồm những nước nào, đừng nói gì đến thấu hiểu các hệ thống vũ khí tối tân nhất của thế giới. Bạn đã bao giờ làm việc với một sếp mà kỹ năng duy nhất là biết nịnh hót sếp trên?

8. Nếu bạn là người tiêu thụ bình thường, dù thuộc giới trung lưu hay nghèo, dù theo đảng Dân Chủ hay Cộng Hòa, nếu bạn đã từng bị lừa gạt về chất lượng hàng hóa, về phí ngân hàng ngầm, vì cho vay kỳ thị nặng lãi, về thuốc gây nghiện, v.v... thì từ nay ai sẽ điều tra, ngăn chặn những công ty đầy quyền thế khi Trump ký sắc lệnh dẹp bỏ Cơ Quan Bảo Vệ Người Tiêu Thụ (Consumer Protection Bureau)? Bạn chắc chắn sẽ thua cả đội quân luật sư hùng hậu của các công ty đa quốc gia nếu bạn tự đứng ra khiếu kiện.

9. Nếu bạn là giới trẻ, học sinh sinh viên, lỡ bầu cho Trump, bạn nghĩ gì khi ông ký sắc lệnh đình chỉ mọi trợ cấp tài chính liên bang cho học bổng và nghiên cứu, ảnh hưởng đến việc học của bạn? Bạn nghĩ gì khi ông có ý định hủy bỏ Bộ Giáo Dục, cơ quan bảo đảm mọi công dân có quyền được giáo dục một cách bình đẳng? Bạn nghĩ gì khi ông định thu hồi sắc lệnh của Biden hủy nợ cho cả triệu sinh viên gặp khó khăn trong thời kỳ covid ?

10. Nếu bạn là văn nghệ sĩ lỡ bầu cho Trump (mà theo tôi biết là rất ít), bạn nghĩ gì khi ông ký sắc lệnh cắt tiền cho National Endowment for the Arts, cơ quan tài trợ cho các tổ chức văn hóa, nghệ thuật cộng đồng phi lợi nhuận. Bạn nghĩ gì khi Trump tự phong cho mình là chủ tịch hội đồng quản trị của Kennedy Center, một trung tâm văn hóa, nghệ thuật bậc nhất của nước Mỹ và thế giới ?

11. Bạn nghĩ gi nếu bạn là một trong vô số người có bệnh nền (như tiểu đường, suy tim, áp huyết cao) và một trận dịch mới kéo đến, và tổng thống của bạn muốn bảo vệ các công ty (không đóng cửa, không cách ly) hơn sự sống của bạn, và bạn e ngại một bộ trưởng Bộ Y Tế ( Robert Kennedy Jr) không tin vào vắc xin, mà 15000 vị bác sĩ đã từng ký kiến nghị yêu cầu Quốc Hội không thông qua chức vụ bộ trưởng, nhưng không thành ?

12. Còn nếu bạn là người da trắng tại các tiểu bang miền Nam với đa số ủng hộ Trump thì thử hỏi, liệu các sắc lệnh như dẹp tài trợ cho xe điện, đơn phương rút khỏi Hiệp Ước Paris về Khí Hậu, khuyến khích các công ty bơm thêm dầu hỏa, có làm biến đổi khí hậu trầm trọng thêm, gây bão, lốc, hạn hán, cháy rừng lan rộng? Dù nhà bạn không bị “trúng số” nhưng gián tiếp bạn phải trả thêm tiền bảo hiểm nhà cửa như ở Florida, thậm chí bị từ chối bảo hiểm, khiến nhiều chủ nhân không thể nào kham nổi và phải di dời ?

Tóm lược :

1. Trái với lời khoe khoang, Trump không đại diện cho đa số dân Mỹ. Năm 2024, trong số những công dân đến tuổi đi bầu (“cử tri đoàn”), thì 36% (90 triệu) đã không đi bầu. Trong số người đi bầu (tức 64% cử tri đoàn) Trump thắng 50%, nghĩa là 50% của 64% tức 32% của cử tri đoàn. Nếu những người không đi bầu có thất vọng thì đó cũng là do lựa chọn không đi bầu của họ và đừng trách ai.

2. Không ai phản đối việc ông tiến công loại bỏ các “phí phạm” trong chính phủ Mỹ, các phí phạm trong việc sử dụng tiền thuế của dân. Nhưng cho đến giờ, tôi vẫn thắc mắc, vì sao ông lại chừa cho cái “phí phạm lớn nhất’’ trong thể chế? Đó là cái phí phạm “giảm thuế” và cho “lách thuế” cho các công ty lớn và giới đứng đầu các công ty? Làm sao Elon Musk, Jeff Bezos và Mark Zuckerberg lại là những kẻ có tài sản gần nghìn tỉ (trillion dollars) trong khi người dân không đủ ăn, đủ ở? Nhà đầu tư huyền thoại nhất thế giới Warren Buffett đặt câu hỏi, “ tại sao một người tỉ phú như tôi lại trả ít tiền thuế (% của thu nhập) hơn cô thư ký của tôi ? ”. Phải chăng thông điệp gửi đi là “Nếu bạn nghèo hay trung lưu thì không được phí phạm, còn bọn giàu như chúng tôi thì tha hồ” ?

3. Nói tóm lại một trận đánh “thần tốc” nhắm vào... giới trung lưu và nghèo, chuẩn bị cho một quà tặng VĨ ĐẠI (đại giảm thuế) cho giới GIÀU trong đó có Trump và gia tộc !

Trần Đán