Bạn đang ở: Trang chủ / Thế giới / Thư gửi bạn : Mỹ, thế giới và thử thách lịch sử

Thư gửi bạn : Mỹ, thế giới và thử thách lịch sử

- Thái Văn Cầu — published 20/01/2025 17:05, cập nhật lần cuối 22/01/2025 17:08

Thư gửi bạn


Mỹ, thế giới và thử thách lịch sử


Thái Văn Cầu


Bạn thân,

Trump trở lại nắm quyền lực kể từ ngày 20.1.2025. Trump có thể cực đoan, vị kỷ hơn trong nhiệm kỳ hai. Không ai dự đoán được những tác hại mà Trump và chính quyền của ông sẽ gây ra cho nước Mỹ, cho ổn định và trật tự thế giới trong 4 năm tới hay lâu dài hơn nữa. Vì lẽ đấy, tôi xin chia sẻ vài ý nghĩ về trách nhiệm của những người trao cho Trump quyền lực này.

Trách nhiệm đầu tiên là của hơn 77 triệu cử tri bỏ phiếu cho Trump. Thông tin về hai ứng cử viên Tổng thống Mỹ năm 2024, Harris (đảng Dân chủ) và Trump (đảng Cộng hòa), cả đúng lẫn sai, không thiếu mà thừa. Do đó, lựa chọn ứng cử viên Tổng thống trong kỳ bầu cử năm trước hoàn toàn dựa vào trình độ hiểu biết và ưu tiên của cử tri.

Trách nhiệm kế đến là của Biden. Từ cuối năm 2023, qua trao đổi với một số người, bao gồm thành viên của một diễn đàn trí thức, tôi đưa ra nhận định rằng quyết định chọn Harris làm ứng cử viên Phó Tổng thống năm 2020 là sai lầm lớn của Biden. Nhận định này đến từ sự hiểu biết của tôi về Harris từ đầu thập niên 2000: Harris có tham vọng nhưng không có tài năng của người bản lĩnh, chưa nói đến tài năng của người lãnh đạo. Có bài báo cho biết lý do Biden chọn Harris là vì ngoài yếu tố phụ nữ da màu, bà là bạn của Beau Biden, người con trai mà ông rất yêu quý và đã chết vì ung thư.

Sai lầm lớn thứ hai của Biden là dù có lời kêu gọi Biden không ra tái ứng cử từ đầu năm 2024, Biden đi đến quyết định này quá muộn màng, sau khi bị áp lực nặng nề từ trong nội bộ đảng. Khi không cho các người khác cơ hội tranh cử với Harris, Biden giúp Harris trở thành ứng cử viên Tổng thống không qua quá trình lựa chọn của đảng Dân chủ.

Pelosi, lãnh đạo lão thành của đảng Dân chủ, phát biểu công khai về sai lầm này:

“In an interview on Thursday with The New York Times, Ms. Pelosi said what was widely reported around the time Mr. Biden dropped out: that she believed it was implicitly understood that his exit would be followed by an internal party competition for a new nominee, instead of an anointment of Vice President Kamala Harris.

Sau một cuộc gặp gỡ giữa Harris và cử tri trên cơ quan truyền thông CNN, Axelrod, nguyên cố vấn của Obama (cùng đảng với Harris), nói:

“ “The things that would concern me is when she doesn’t want to answer a question, her habit is to kind of go to Word Salad City,” Axelrod told a CNN panel after the event. “She did that on a couple of answers. One was on Israel, Anderson asked a direct question: ‘Would you be stronger on Israel than Trump?’ And there was a seven-minute answer, but none of it related to the question he was asking.” ”

Nói rõ hơn là khi đối diện với câu hỏi không trả lời được, Harris có 3 phản ứng khác nhau: 1-cười trừ, 2-nói lung tung (word salad), 3-nói điều bất lợi cho bà, theo thứ tự này. Đây là khiếm khuyết lớn của Harris, ngoài các khiếm khuyết khác.

Tôi không tham gia đảng phái hay tổ chức chính trị nào của người Mỹ hay của người Việt nhưng quan tâm về chính trị ở hai nơi tôi có sự gắn bó. Quan tâm cho quê hương thứ hai: tôi muốn thấy chính quyền và quan chức Mỹ làm đúng chức năng của họ: phục vụ lợi ích của người dân, giới thiệu và phát huy giá trị cao đẹp nêu trong Tuyên ngôn Độc lập của Mỹ cùng với cộng đồng quốc tế. Hồ Chí Minh trích dẫn Tuyên ngôn này năm 1945. Quan tâm cho nơi sinh ra: tôi muốn đồng bào của tôi có những quyền mà nhóm 5 người Việt Nam ở Paris (1) đòi hỏi thực dân Pháp phải tôn trọng trong "Yêu sách của nhân dân An Nam" (2) năm 1919.

Nhiều năm trước, khi mới vào nghề, một khoa học gia người Mỹ gốc Ý và là người hướng dẫn (mentor) hỏi tôi khi mùa bầu cử gần đến là tôi có đi bầu không. Khi tôi trả lời là có, ông nói ông không bao giờ bỏ qua một cuộc bầu cử nào. Ông cho biết lý do: có đi bầu thì khi người ông chọn không làm được việc, ông có quyền "mắng" họ.

Do không thuộc đảng phái nào, tôi chọn ứng cử viên Tổng thống đảng Cộng hòa hay đảng Dân chủ dựa trên sự hiểu biết về ứng cử viên và ưu tiên của tôi khi đi bầu. Lá phiếu của tôi cho Clinton, Biden và Harris trong 10 năm qua nói đơn giản là lá phiếu chống Trump.

Harris gặp nhiều thuận lợi mang tính lịch sử trong cuộc bầu cử năm 2024. Harris nhận được hậu thuẫn của Cheney (nguyên Phó Tổng thống nhiệm kỳ 2001-2009 và cùng đảng với Trump), của hơn 700 quan chức dân sự và quân sự (thường không công khai bày tỏ quan điểm chính trị của họ), của hơn 80 người thắng giải Nobel, v.v. : 

https://www.cnn.com/2024/09/06/politics/dick-cheney-kamala-harris-president/index.html

https://www.cbsnews.com/news/kamala-harris-endorsement-bush-mccain-romney-staff/

https://www.usnews.com/opinion/articles/2024-09-23/why-former-u-s-military-leaders-endorsed-kamala-harris

https://time.com/7160907/republicans-crossing-party-lines-voting-kamala-harris-over-donald-trump/

https://www.nytimes.com/2024/10/24/science/kamala-harris-nobel-winners.html


Trong hơn 200 năm nay, ngoài Harris, chỉ một số ít ứng cử viên Tổng thống khác như Lincoln, Eisenhower, Kennedy, Reagan, Clinton có được sự ủng hộ của chính khách thuộc đảng đối lập. Tất cả những ứng cử viên này đã thắng cử.

Harris cũng nhận đóng góp từ người dân, doanh nghiệp, và hội đoàn gần 2 tỷ USD so với Trump nhận 1.5 tỷ USD cho chi phí vận động bầu cử.

Bất chấp các thuận lợi kể trên, ứng cử viên Harris đã thất cử.

Dù bận rộn, tôi theo dõi đầy đủ những cuộc phỏng vấn và tranh luận của Trump và Harris trong 3 tháng trước ngày bầu cử. Điều gây ngạc nhiên nhất cho tôi là Harris của năm 2024 không khác Harris của đầu thập nhiên 2000 mà tôi biết. Không có sự tiến bộ nào khi bị chất vấn dù Harris làm nghề luật sư, một nghề quen thuộc với tranh luận, và sau khi bà đã tham gia chính trường một thời gian dài.

Vì thế, theo lời của người hướng dẫn năm xưa, tôi "mắng" Biden và Harris do không làm được điều mà cử tri mong đợi.

Thử thách nào trong nhiệm kỳ hai của Trump?

Khi xây dựng một đội ngũ thân cận dựa vào lòng trung thành hơn trình độ chuyên môn, Trump có khả năng khiến Mỹ và thế giới phải đối đầu với thử thách chưa từng thấy trong những năm tháng tới.

Ngắn gọn:

Thử thách cho Mỹ: 1-chính sách bảo thủ, độc đoán, thiển cận của chính quyền Trump gây tác hại ở các mức độ khác nhau trong đời sống và xã hội Mỹ, 2-trì trệ hay thụt lùi trong một số lãnh vực công nghệ, khoa học, nghiên cứu, cần thiết để duy trì vị thế hàng đầu.

Thử thách cho thế giới: 1-chủ trương cô lập hóa của Trump dẫn đến sự mất niềm tin của đồng minh, của những người bạn lâu đời của Mỹ, 2-tham vọng bành trướng của Nga và Trung Quốc có cơ hội phát triển mạnh, đe dọa an ninh và toàn vẹn lãnh thổ của các nước khác; tình hình Biển Đông và vài điểm nóng khác trở nên phức tạp hơn.

Trong tình huống tệ hại nhất, tôi hy vọng không phải tất cả các thử thách trên sẽ thành hiện thực, hy vọng là người dân Mỹ, khi đối diện với cái ác, cái xấu, sẽ cùng nhau lèo lái con thuyền đất nước vượt qua cơn bão hàng trăm năm.


Hãy cùng hy vọng!


Thái Văn Cầu


Chú thích

(1) Nhóm 5 người là Phan Châu Trinh, Phan Văn Trường, Nguyễn Thế Truyền, Nguyễn An Ninh và Nguyễn Tất Thành (tức Hồ Chí Minh sau này). "Yêu sách của nhân dân An Nam" được ký dưới tên chung là Nguyễn Ái Quấc. Hồ Chí Minh sử dụng tên này sau đấy.

(2) Xem hình

Các thao tác trên Tài liệu

Các số đặc biệt
Ủng hộ chúng tôi - Support Us