Thày Tám OTC

Đỗ Kh.

Hai đứa nhỏ chưa bao giờ thấy thầy Tám nhợt nhạt đến như vậy. Trong gia đình thì ông là cha, mà ngoài ngõ thì ông là thầy, đối với chúng cũng như là đối với bà con lối xóm, ông là người để trông cậy và để trông lên khi cần phải giải quyết những chuyện khó khăn, nhất là dẫn dắt về những chuyện tiền bạc, kinh tế. Giờ buổi họp này giữa ba cha con lại là về chuyện kinh tế gia đình và ông Tám như là một tử tội trước giờ hành quyết, đã nhắm mắt trước khi mang vải bịt và đã xụi hai tay trước khi bị trói quặt về phía sau lưng. Ông cầm một chập giấy 5.000 và 10.000, có cả vài tờ 20, và đặt lên bàn.

– Chỉ còn hai hay ba trăm ngàn này, cha con mình chia nhau mà xài thôi. Xong hết rồi !

Thầy Tám là người đầu tiên trong cái xóm nghèo này biết sử dụng từ ‘chứng khoán’. Không ai thấy ông làm ăn gì, cả ngày ngồi quán với bộ đồ pyjama ủi thẳng nếp cầm một chồng báo, báo Thể Thao thì ông không xem tường thuật bóng đá, báo Phụ Nữ thì ông không xem hình hoa hậu, tờ nào ông cũng chỉ săm soi có mục kinh tế và thỉnh thoảng thốt lên những câu bí hiểm như “ đợt lệnh mua vào sàn như vầy là khả quan, không thể nào mà không tác động đến chỉ số, mã vận động đa số tăng trần như tôi đã đoán trước ngày hôm qua, có chị Năm ở đây làm chứng ! ” Chị Năm hàng nuớc thì không thể nào nhớ hay là hiểu ông nói gì về trồi sụt từ đáy sau khi có biện pháp kích cầu của Fed hay là của Ngân hàng Thuỵ Sĩ nhưng ai cũng thấy là thầy Tám OTC, biệt danh của ông, là người ung dung mà lợp lại mái tôn trong hẻm trong khi cá độ và số đề thì chỉ có mà đi cầm đến cái bếp tổ than.

Chị Năm là người đâu tiên ‘ăn theo’, đưa cho ông nửa triệu chị giấu được không cho chồng biết để thầy Tám đầu tư giùm. Chẳng mấy chốc chị được chia lời và mặt mày tươi rói, nhưng được góp vào quỹ của thầy Tám phải là có quan hệ thân thiết hay là giàu có đặc biệt như cậu Sáu (có rể) Đài Loan, chứ đám thanh niên bốc vác không có việc, ba người hút chung một điếu thuốc thì lấy gì để chuyển nhượng và giao dịch thanh khoản. Có phần hùn ký gửi cho thầy Tám trở thành một biểu tượng danh giá trong quần chúng của xóm này, chẳng những danh giá mà còn rủng rỉnh lợi nhuận vào mỗi tháng, lúc Vn-Index lên hay ngay cả lúc HaSTC-Index xuống thì cũng vậy. Khủng hoảng ở đâu trên thế giới, ngoài đầu đường chứ trong con hẻm này là chuyện không có được, tôi là thầy Tám OTC.

Hồi đầu năm 2008, thầy Tám còn khoe, tay tôi cầm 17 triệu của bà con gửi. Chị Năm xun xoe, thì tới cái cô ngoài ngã ba quốc lộ, có chồng đi lao động Malaysia mà còn phải nhờ thầy, tầm vóc của thầy là tầm vóc quốc tế ! Nhưng giờ, vào ngày 8 tháng 12 thì hai Giám đốc của công ty Đầu tư thầy Tám trắng bệch cả mặt nhìn nắm tiền mấy trăm ngàn. Nhiệm vụ của thằng lớn là đạp xe ra phố mua bán cổ phần theo chỉ thị của ông già trong khi thằng nhỏ thu tiền ký gửi và mỗi tháng phân phát tiền lời cho các nhà đầu tư trong xóm.

Từ một tuần nay, cậu Sáu Đài Loan đòi lại 7 triệu để sắm mấy chỉ vàng cho con gái út mà tao không có cách nào xoay. Bây giờ hết cách, tao làm mất … 50 triệu ! ông già thú nhận.

Hai đứa nhỏ nhìn nhau, sự thể đến nỗi này thì chỉ còn có cách là ra công an đầu thú, 7 triệu đồng tìm đâu ra chứ đừng nói đến con số kinh hoàng là 50 !

*

Nếu câu chuyện trên đây xảy ra ở ‘xóm nghèo’ Wall Street và thầy Tám OTC là cựu Chủ tịch Thị trường Chứng khóan NASDAQ thì các con số mới nói đến phải nhân lên gấp 16 triệu lần, tức 1 ĐVN bằng 1.000 USD. Hai hay ba trăm ngàn ĐVN còn lại chia nhau là hai hay ba trăm triệu USD, 7 triệu, 17 triệu và 50 triệu ĐVN nói đến thực ra là 7 tỉ, 17 tỉ và 50 tỉ USD.

Ngày 11 tháng 12, Bernard Madoff vừa bị bắt giữ sau khi hai người con của ông mang chức vụ giám đốc trong CT Đầu tư của gia đình đã thành khẩn tố cáo thân phụ với nhà chức trách (xem đây). Thoạt đầu Bloomberg News chỉ nói đến ‘có 20 tỉ thôi’, nhưng chính đương sự ước luợng là thất thoát 50 tỉ trong những năm CT họat động, dưới hình thức ‘Ponzi scheme’ hay là ‘Kim tự tháp’. Đây có nghĩa là dùng tiền ký thác của người đến sau và ở dưới đế tháp để độn người đến trước và ở trên.

Hình thức này, ngoài việc bất hợp pháp và lừa gạt, chỉ có thể hoạt động trôi chảy khi ở đáy tháp vẫn có người mang tiền đến đùn vào, nếu có ai vì lý do gì rút phần hùn ra khỏi thì cả công trình sụp đổ. Trong những năm về trước, uy tín của ông Madoff, một trong những nhà tiên phong của thị trường giao dịch bằng điện tử và một trong những cột trụ của Wall Street khiến hình thức kim tự tháp này kiên cố chẳng khác gì các tháp Gizeh hay Cheops ở Ai Cập. Ông Madoff vẫn chia lời đều đặn, khi thị trường hớn hở có khi lên đến 2 phân một tháng, khi thị truờng sụt sùi như vào năm ngoái, vẫn còn được 5,6% một năm. Đó là khi Standard & Poor’s (là thị trường mà ông Madoff giao dịch chủ yếu) chỉ số thụt lùi gần 37%. Trong hoàn cảnh trên thì thành quả của ông Madoff là một kỳ tích vô địch, và như thường thấy ở những chuyện khó tin, đây là chuyện không có thật.

50 tỉ USD là một số tiền… lớn (50.000.000.000 USD). Quy sang tiền Việt, đó là 800.000 tỉ đâu đó (800.000.000.000.000 ĐVN). Quy sang vàng 999, đó là 59 triệu cây hay là 1.887.000 kí (1.887 tấn). Một người duy nhất làm thất thoát được con số này (nếu quả là các giám đốc con ông còn không biết khi họ vội vã đi trình sở cẩm), ngay đến nhà ảo thuật Ngô Mỹ Uyên  cũng khó mà giải thích. 50 tỉ USD là 3/4 của tổng sản lượng Việt Nam hiện nay (tức là đã tính Ngô Mỹ Uyên) hay tổng số tăng trưởng của quốc gia trong thời kỳ Đổi Mới, bằng nỗ lực để ngang tầm thế giới của cả dân tộc từ 20 năm nay, năm thì 5 hay 3 tỉ, năm ký cóp được 1 hay 2. Nếu con đường từ xe máy Babetta đến xe con Lexus của cả nuớc vẫn chưa đủ tượng hình, thì 50 tỉ là một con đường từ Hà Nội vào đến Sàigòn, dài 1500 km và rộng 3 thước, không phải là tráng bằng nhựa mà là trải bằng tiền giấy 100 USD.

*

Nhưng tất nhiên là mọi thứ đều tương đối ở đời.

Đối với ba TGĐ các công ty GM, Chrysler và Ford phải dùng xe con (thay vì chuyên cơ như thường lệ) thân hành đến Quốc Hội Hoa Kỳ mà năn nỉ làm ơn độ phước (xem đây) thì đó là gấp hai. Đối với chính quyền Mỹ nay bỏ ra 200 tỉ, tuần sau thêm 100, tuần sau đó có chương trình cứu trợ tài chánh 700 tỉ thì đây là chuyện nhỏ. Càng không nhằm nhò khi chưa ai biết là thiệt hại của cuộc khủng hoảng này là bao nhiêu, bù vào cách nào và bao nhiêu thì đủ. Chuyện thầy Tám OTC trong môi trường ‘thị trường là trên hết và trong đôi mắt anh em là tất cả’ không phải là chuyện lạ (làm sao Enron biến được 63 tỉ, Worldcom làm mất 7 tỉ rưỡi v.v.) mà là một trường hợp đau thương điển hình. Có phải đây là chuyện của ‘Những thằng đần Tư bản’ (Capitalist Fools) được nhà Nobel kinh tế Joseph Stiglitz liệt kê mới đây trong một bài báo trên Vanity Fair ?

Nào có biết ai dại ai khôn, và các nhà tư bản có đần thì cuối cùng những người phải trả giá cho cái đần của họ mới là những người dại hết ý.

Đỗ Kh.