Thượng Đế thì Tròn
“Thượng
Đế thì Tròn”1
Vũ Ngọc Thăng
Tôi
mơ về một ngày trên khắp thế
giới
không ai làm bàn thắng nữa.
Eugenio Montale
Nhịp điệu Cầu thủ - Renato Guttuso (1982)
Còn ít ngày nữa thì quả bóng Cúp-thế-giới 2010 sẽ bắt đầu lăn trên những sân vận động của đất nước Nam Phi. Hàng triệu quả tim cổ động viên, đặc biệt là của 32 đội tuyển quốc gia thi đấu vòng chung kết, cũng sẽ phấp phỏng lăn theo. Bóng đá, môn “thể thao vua”, và giờ đây còn được gọi là môn “thể thao toàn cầu”, luôn ẩn tàng một sức hấp dẫn bí hiểm. Như một cốc rượu khai vị cho bữa đại tiệc giải vô địch lần thứ 19 sắp đến, kéo dài đúng một tháng (từ 11/6 đến 11/7/2010), xin được viện lại đây những đoạn viết hoặc câu nói của một số văn nhân, nghệ sĩ, học giả, triết gia, …và ngay cả một vị giáo hoàng cũng như một vị nữ thánh về (hoặc có thể làm liên tưởng tới) bóng đá, lượm lặt từ đây đó2, đượm đủ các loại hương vị và cung bậc ẩn dụ.
William Shakespeare The
Comedy of Errors
Simone de Beauvoir Le deuxième
sexe
Alberl Camus “Pourquoi
je fais du théâtre
Henrik Ibsen
Pier Paolo Pasolini L’Europeo – 31/12/1970
Thánh Teresa thành Ávila
Friedrich Nietzsche Götzen-Dämmerung
Niccolò Machiavelli Il
principe
Antonio Gramsci
Ludwig Wittgenstein Philosophische
Untersuchungen
Jean Paul Sartre
Jacques Derrida
Pierre Bourdieu
Umberto Eco Il pendolo
di Foucault
P. Lanschikov
Oe Kenzaburo
Vladimir Nabokov Speak,
Memory
George Orwell The
Sporting Spirit
Jean Baudrillard
Jorge Luis Borges
Phạm Thị Hoài “Bao giờ cho đến bốn năm sau?”
Jean-Marie Brohm
Giáo hoàng John Paul II
C. Jauréna
Mario Vargas Llosa
Dương Tường
Paul Éluard
Antonio Gnoli La Repubblica – 9/6/1998
Jean Giraudoux
Gilles Bert và Laurent Cantagrel
Lê Lựu
Ernesto Che Guevara
Eric Hobsbawm
Ken Loach
Paulo Coelho
Nguyễn
Duy
Bob Marley
Paul Vialar Le
but
Oscar Wilde
Nguyễn Danh Lam
Vincent Boca
P. L. Rey
Bill Shankly
Anthony Burgess
Khyentse Norbu Trong phim “The Cup” |
Trận bóng - Carlo Carrà (1934)
Nhấm nháp các câu trên xong, xin mời các bạn thưởng thức tiếp một vở kịch truyền hình ngắn do nhóm hài Ăng-lê Monty Python thực hiện vào năm 1972, được nhiều fan bóng đá chấm là “kinh điển” : trận bóng giữa đội các triết gia Đức và đội các triết gia Hy lạp. Các cụ triết gia này, kẻ này đoán, vì muốn cụ thể thử nghiệm một ý niệm bản thể trong hai chiều kích không gian và thời gian, nên bằng lòng ra sân, và đây là hai đội hình:
Đức: 1. Leibniz, 2. Kant, 3. Hegel, 4. Schopenhauer, 5. Schelling, 6. Beckenbauer (tăng cường), 7. Jaspers, 8. Schlegel, 9. Wittgenstein, 10. Nietzsche, 11. Heidegger.
Hy Lạp: 1. Plato, 2. Epictetus, 3. Aristotle, 4. Sophocles, 5. Empedocles thành Acragas, 6. Plotinus, 7. Epicurus, 8. Heraclitus, 9. Deraclitus, 10. Socrates, 11. Archimedes.
Trọng tài: cụ Khổng. Giám biên: thánh Agostino và thánh Tommaso d’ Aquino.
Một bản tóm tắt: Trận đấu diễn ra cực kì quyết liệt, hoàn toàn mang tính tư biện, đến phút thứ 89, bóng căng đến nỗi vẫn chưa nhúc nhích. Xin bấm vào đây xem:
http://www.youtube.com/watch?v=ur5fGSBsfq8
Nhưng bất chợt, giọng tường thuật viên trở nên cực kì sôi nổi, song cũng vô cùng thấp thỏm:
“Kìa Archimedes. Cụ đang nghĩ rất lung. Chắc cụ mới tìm ra được một ý niệm. Euroka!. Archimedes truyền bóng lên cho Socrates. Socrates tạt về cho Archimedes. Archimedes sửa chéo lên cho Heraclitus. Heraclitus lừa qua Hegel. Heraclitus chơm nhẹ. Giờ thì bóng được câu vào. Ồ cụ Socrates, cụ Socrates đang ở ngay đó! Vàààooo! Vào rồi! Các cụ Hy Lạp mừng như điên như cuồng! Màn hình cho quay lại các cụ Hy Lạp. Cụ Socrates đã tung ra một cú vẩy đầu tuyệt vời. Nhưng các cụ Giéc Manh đang xông tới bàn cãi về bàn thắng vừa rồi! Hegel biện luận rằng thực tại đơn thuần là một sảnphẩm-tiênnghiệm của luân thường đạo lý thời nay. Kant viện đến cái Mệnh lệnh Tuyệt đối và cho rằng, về bản thể, bàn thắng vẫn chỉ hiện hữu trong trí tưởng tượng. Còn Marx thì tuyên bố đó là một bàn “ăn cắp trứng gà” (ở vị trí việt vị). Thế nhưng, vào lúc đó thì cụ Khổng thổi lên ba hồi còi…vậy là trận đấu đã kết thúc!”.
Thêm một hồi còi: kẻ góp nhặt bài này, khi xưa thuộc dạng một cậu bé mới biết cất bước chạy là đã được rủ rê khườ bóng, đã từ lâu chỉ còn khườ “bóng đời”, song mỗi dịp Cúp-thế-giới vẫn ráo riết khườ bóng “pixel”. Giờ thì mò mạng đã mệt nghỉ, xin được tròn vo lăn dzzzôôô góp vui bữa đại tiệc:
Bóng đá / Bóng đờiBóng đá:Quần
xà lỏn, chân đất Bóng đời:
Bốn
biển lệ rì rầm Vũ Ngọc Thăng19-29/5/2010 |
1 Dios Es Redondo: Tên một tác phẩm (về bóng đá) của nhà văn - nhà báo Mexico Juan Villoro.
2 Các câu có kèm tên tác phẩm, bài viết, hoặc tạp chí thì đã được tra cứu và kiểm chứng.
3 Dựa theo bài thơ của Trần Dần: ai?/ai biết những mặn chát /chân mây/trên bốn biển lệ rì rầm?
4 Liên tưởng từ câu ca từ (Er ist das Einfache, Das schwer zu machen ist / Nó là điều bình dị, mà thật khó để làm) trong vở nhạc kịch Die Mutter/Người mẹ của Bertolt Brecht.
Các thao tác trên Tài liệu