Chính phủ hứa bỏ nghị định 31/CP

Trả lời phỏng vấn của hãng thông tấn Pháp AFP (31.10), ông Michael Orona, phụ tá giám đốc Phòng đặc trách dân chủ và lao động của Bộ ngoại giao Hoa Kì cho biết Mĩ đã được phía Việt Nam thông báo đã "quyết định bãi bỏ nghị định quản chế hành chính". Đó là Nghị định số 31/CP mang chữ kí của thủ tướng Võ Văn Kiệt đề ngày 14.4.1997, theo đó chính quyền cấp tỉnh có quyền quản chế hành chính bất cứ công dân nào trong thời hạn từ 6 tháng đến 2 năm mà không cần xét xử mỗi khi nhà cầm quyền cho rằng đương sự có "hành vi vi phạm pháp luật xâm phạm đến an ninh quốc gia" (điều 1 và điều 2). Nghị định này thay thế một sắc lệnh tương tự cho phép chính quyền giam giữ (mà không xét xử) trong thời gian 3 năm (có thể gia hạn liên tiếp).

Cùng ngày, ông Lê Dũng, người phát ngôn Bộ ngoại giao, đã gián tiếp xác nhận nguồn tin trên, nhưng nói lấp lửng : "Hiện nay, các cơ quan chức năng của Việt Nam đang nghiên cứu, xem xét khả năng bãi bỏ Nghị định 31/CP và kiến nghị các biện pháp sửa đổi cho phù hợp với tình hình Việt Nam và chuẩn mực quốc tế". Liều lĩnh hơn, người phát ngôn Bộ ngoại giao còn nói đến "tính nhân đạo" (sic) của Nghị định này vì nó "ngăn ngừa các hành vi, không để tiến triển đến mức độ phạm tội" (bản tin của Bộ ngoại giao Việt Nam : http://www.mofa.gov.vn/vi/tt_baochi/pbnfn/ns061103084635)

Có lẽ vị chưa "quán triệt" tính "nhân đạo" này nên tờ báo Hà Tây, tờ báo khá hiếm ở trong nước đã đưa thông tin này, lại bình luận hơi khác : Hà Tây cho rằng Nghị định 31/CP "đã bộc lộ rất nhiều bất cập, hạn chế", thậm chí một số quy định của nó "chưa thoả đáng so với quyền công dân được ghi trong Hiến pháp nước Cộng hoà hội chủ nghĩa Việt Nam" (http://www.hatay.gov.vn/tintuc_chitiet.asp?id=581&catid=TONGHOP). Đó có lẽ là cách lịch sự để thừa nhận rằng Nghị định 31/CP (mà có lần ông Võ Văn Kiệt nói hàm ý là ông đã miễn cưỡng kí, dưới sức ép của Bộ chính trị) là vi hiến, cho dù so với bản hiến pháp hiện hành, vốn phản động hơn hẳn hiến pháp năm 1946 của Việt Nam dân chủ cộng hoà.

Quyết nghị về phiên họp của Hội đồng Chính phủ, mang chữ kí của thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, thì nói vòng vo hơn :

"Chính phủ thống nhất, trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam XHCN và hội nhập quốc tế, thực hiện cải cách tư pháp hiện nay thì việc bãi bỏ biện pháp quản chế hành chính và hủy bỏ Nghị định số 31/CP về quản chế hành chính là cần thiết. Ðể có cơ sở pháp lý cho việc thực hiện giao Bộ trưởng Tư pháp, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về việc hủy bỏ hoặc đình chỉ áp dụng một số điều, khoản liên quan quản chế hành chính của Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính năm 2002, trên cơ sở đó hủy bỏ Nghị định số 31/CP về quản chế hành chính." (Nhân Dân, 7.9.2006).

Cách nói vòng vo nói trên biểu lộ những trì kéo trong nội bộ chính quyền, đồng thời cũng phản ánh sức ép từ dư luận trong nước và nước ngoài đòi huỷ bỏ Nghị định 31/CP, vào đúng lúc Hà Nội đang chuẩn bị đăng cai Hội nghị APEC và tiếp đón chính thức nhiều nguyên thủ quốc gia (Bush, Putin, Hồ Cẩm Đào, thủ tướng Nhật Abe, tổng thống Chile Bachelet).

P.Q.