Suy nghĩ tản mạn về công nghệ... dân gian!

Đoan Hùng

Trong bối cảnh

- Ai nấy đều tin là con người Việt Nam rất thông minh, sáng tạo!

- Đang có một thể chế bê bối, tệ hại chưa từng thấy…

- Một lô "tiến sĩ" nhiều như… lợn con... toàn là "giấy", "mua hết 100 triệu!".

Thì trước việc Hai Lúa làm trực thăng, xe bọc thép, tàu ngầm…, chỉ có duy nhất một phản ứng "phải đạo":

1- Hoan hô Hai Lúa..

2- Chê trách nhà cầm quyền không biết sử dụng "nhân tài".

Nói khác đi thì nghe rất "ngứa tai". Có vẻ như... bênh vực chế độ !

Thử lướt trên mạng xem phản ứng của mọi người về việc này ra sao, thì thấy vô số các vị trí thức, kỹ sư, bác sĩ, giáo sư... đều nhất loạt phản ứng đúng "đường lối" như thế.

"Hoan hô hai lúa"… "Edison của Việt Nam" " Campuchia trọng nhân tài"... "nhà khoa học chân đất"...

Điều này làm tôi... hoảng thật sự!

Phân vân nghĩ có hai khả năng.

1/ Các vị trí thức chỉ nhân việc này để phê phán nhà cầm quyền… mà thôi. Chuyện Hai Lúa chỉ là cái cớ.

    Và chuyện Campuchia là cách để làm cho người Việt thấy xấu hổ mà cố gắng.

2/ Các vị này thực thà tin những lời mình nói là... đúng!

    Và nếu như một mai chế độ không còn nữa, các vị sẽ nắm quyền và điều khiển chính trị kinh tế Việt Nam, và sẽ ứng xử với "niềm tin" và "tấm lòng" như thế!

Nếu 1/ đúng , thì tôi hoàn toàn tán thành… vì tình trạng hiện nay quả là… hết thuốc chữa!

Nếu 2/ đúng, thì tôi thấy... kinh hoàng, và… bi quan!

Hãy công tâm mà đọc những bài viết...

Thí dụ như 'Hai Lúa' Việt Nam chế 11 xe bọc thép trong 4 tháng.

"Tôi nghiên cứu và chế tạo xong 11 chiếc xe bọc thép mới mất khoảng bốn tháng trong khi chiếc máy trồng mì và chăm sóc mì mất đến hai năm.
Đừng tưởng sản phẩm nông nghiệp mà giản đơn, dễ làm. Nhiều người đã mua máy tôi về rồi bắt chước làm thử nhưng đều thất bại và phải đến tìm tôi".

Thật là thần kỳ. Cứ như chuyện Thánh Dóng !

Xe bọc thép do cha con ông Hải chế tạo cho Cam-pu-chia

Giá dụ như các vị trí thức, kỹ sư được hỏi ý kiển, kiểm lại cái dự án 4 tháng làm xong cái xe bọc thép... mà dám nói là 4 tháng cũng OK thì... hỡi ôi!

Làm thế nào để làm đủ các khâu thiết kế, chế tạo, thử nghiệm xe bọc thép... trong 4 tháng?

Nếu vị đó mà trả lời... "khả thi" thì... không hiểu nổi.

Ngành cơ khí không phải là nghề của tôi, nên lấy ví dụ khác:

Một "thiên tài" nào đó bảo có thể làm google search engine (chương trình tìm kiếm tự động) trong... 2 năm (gấp 6 lần cái 4 tháng kia).

Và cái đó chạy "ngọt xớt" và... rẻ gấp ngàn lần thẳng gú gồ, chạy lẹ gấp 2 thằng gú gồ!

Và chỉ mình anh ta với dăm lập trình viên chưa qua đào tạo thì phản ứng của tôi  rất ư là "bảo thủ": "không khả thi"!

Nghe thì rất "giết chết sáng tạo"!

Bởi sẽ có lập luận "thế thì Bill Gates, Steve Jobs, Larry Page, Zuckerberg.." cũng khởi nghiệp trong garage đó hay sao?"

Nhưng có một điều rất khác là các thiên tài đó start up (khởi nghiệp) với những gì chưa ai làm.

Khi nó thành hình thì để cạnh tranh với nó không còn là chuyện "garage" nữa.

Sẽ có những nhân tài khác vượt qua, nhưng trong những cái gì khác, mới khác...

Yahoo làm search engine đầu tiên, bị google vượt qua... nhưng rồi thì các người khác phải kiếm cách đi đường khác như youtube, siri, twitter...

Hay gần hơn là sự thành công đáng nể của Nguyễn Hà Đông với Flappy Bird!

Và cơ chế của "tư bản", nhất là kiểu Mỹ, nó cho phép người ta "sáng tạo"...

Đó là cơ chế "chính sách" :

- Nó không cần "huy chương", cũng không "phong tướng", không "chiêu hiền đãi sĩ".

- Nhà cầm quyền đặt ra "luật chơi" công bằng, hợp lý, tạo cơ hội và để mọi người cạnh tranh.

- Xã hội, thị trường… tự "khen thưởng".

- Không cần ông quan chức nào... xoa đầu khen... giỏi.

- Chính quyền, quan chức không có nhiệm vụ "vinh danh", không cần làm Lưu Bị ba lần đến lều cỏ năn nỉ mời Khổng Minh.

Giả thử Hai Lúa sang Mỹ, Obama cũng không đến gắn huy chương. Vì đó không phải là nhiệm vụ Obama, ngoại trừ khi ông ta muốn làm PR cho chiến dịch tranh cử!

Nhưng sẽ có một lô bọn tư bản phiêu lưu, chẳng có tí ti nào "yêu nước" với "tự hào" gì hết trọi, nó chỉ... ham tiền… và vì... ham tiền nên nó chẳng cần ai… chỉ đạo! Nó sẽ tự "chiêu hiền"!

Nó sẽ bảo Hai Lúa viết cái dự án, làm cái demo.

Dự án, nó sẽ thuê một đống anh có kiến thức chuyên ngành mổ xẻ (làm “diligence”).

Thấy ok, có lợi, là nó chi tiền.

Nó liều với điều kiện nó bỏ 1 ăn 10. Bởi rất nhiều dự án sẽ phá sản mất trắng, nhưng tổng lại thì nó vẫn lời.

Nếu nó thấy "không ăn thua" thì nó sẽ từ chối một cách… lịch sự.

Và Hai Lúa sẽ tìm bọn khác!

Trong cơ chế đó chẳng ai phàn nàn là "nó không biết trọng nhân tài".

Nếu mình thất bại thì đó là mình… bất tài, hoặc mình rất tài nhưng làm những thứ… không ai xài.

Thế thì… ráng chịu!

Còn anh tư bản mà liều mạng làm cái thứ vứt đi... thì phá sản, cũng ráng chịu! 

Chẳng có... sướng như quan chức, hết tiền, phá sản… thì... xin tiền!

Tóm lại , tôi thấy một điều nặng nề của dân ta là "duy ý chí".

Do mặc cảm nên cái gì cũng muốn đi đường tắt.

Nghe thấy máy bay, tàu ngầm, chíp... v.v. thì thấy... sướng.

Chính quyền thì cứ ra rả "đi tắt đón đầu".

Các nước muốn vươn lên như Nhật, Nam Hàn... là do chính sách đúng và xây dựng hàng chục năm, kỹ lưỡng và căn cơ, sâu sắc.

Họ đi lên không nhờ những "phát minh" a-ma-tơ.

Pác Chung Hy... không cần kiến thức khoa học, nhưng đứng sau ông ta là các doanh nghiệp, và nhà khoa học...

Họ làm chip bán dẫn không nhờ vinh danh anh Hai Lúa nào biết làm chip từ... đồng ruộng. Mà sang thẳng Silicon Valley mua kiến thức!

Và họ cũng không bắt đầu bằng... chế xe tăng, tàu ngầm… cho nó… oai! 

Mà từ những thứ cực tầm thường như nồi cơm điện, tủ lạnh, v.v.

Mao Trạch Đông trái lại,... làm cách mạng "nông dân nấu thép". Bắc Hàn thì mần hỏa tiễn bắn sang Mỹ!

Chẳng lẽ trí thức Việt Nam còn... Mao đến thế?

Đoan Hùng