Proxy

 
Chào ban biên tập,

Hiện nay tôi đang ở Mỹ nên vào đọc báo các bạn dễ dàng. Tuy nhiên ở Việt Nam thì việc này không đơn giản. Làm ơn chỉ cho tôi cách truy cập vào trang Web của các bạn từ Việt Nam để tôi có thể tiếp tục theo dõi khi về nước.

Cảm ơn,
 

Nguyễn D.T.

Xin chào bạn đọc,

Cám ơn bạn đã đặt câu hỏi đúng lúc, vì vậy xin trả lời công khai trên mặt báo này. Đúng lúc, vì từ mấy tuần qua, theo phản hồi của các độc giả mà chúng tôi nhận được từ nhiều vùng tại Việt Nam, Diễn Đàn đang bị tường lửa chặn lại một cách có hệ thống. Và do đó, như bạn nói, việc truy cập không đơn giản.

Không đơn giản, vì bạn đọc nói chung là những người không chuyên nghiệp trong ngành công nghệ thông tin, và những kẻ tìm cách bịt mắt họ – do đó xâm phạm một cách trắng trợn những quyền tự do cơ bản của con người và thực sự phá hoại sự nghiệp phát triển kinh tế và văn hoá của đất nước – có trong tay một đội ngũ chuyên nghiệp để làm việc ấy. Không nên đánh giá thấp cái tường lửa do đội ngũ chuyên nghiệp ấy dựng lên, chúng ta cần mất một chút thì giờ tìm hiểu và giúp đỡ lẫn nhau. Không nên nghĩ là đọc xong một bài báo là giải quyết được vấn đề, và cũng không nên nghĩ cứ giải quyết một lần là xong. Nay đọc được, có thể mai lại không đọc được và phải làm lại quy trình vượt tường lửa.

Cũng may, Internet về cơ bản là một không gian phục vụ tự do thông tin, không có kẻ nào có thể đi ngược lại xu thế này của lịch sử, trừ phi loại bỏ hẳn Internet trên đất nước mình và đi trở về thời đại đồ đá của kỷ nguyên thông tin. Xin bạn đọc yên tâm, dù cho số người đọc Diễn Đàn mấy tuần qua có đi xuống một chút xíu, mỗi ngày chúng tôi vẫn hân hạnh được nhiều ngàn người ở Việt Nam thăm viếng. Ít người trong số đó đọc Diễn Đàn một cách "đơn giản".

Một cách vượt tường lửa khá bền vững, tuy sẽ đọc các bài mới chậm khoảng hai ba ngày, đã được chúng tôi trình bày trên mặt báo này, mời bạn vào xem :

Vượt tường lửa để đọc Diễn Đàn

*

Ngoài ra, thư bạn đề tựa là "Proxy", chắc vì bạn đã nghe đến chữ này như một phương pháp vượt tường lửa hữu hiệu. Đúng như thế, nhưng, như chúng tôi đã viết trong bài báo nói trên, cách này dựa trên việc là các chuyên gia dựng tường lửa không biết tên của trạm proxy.

Cách vượt tường lửa chủ yếu và thông dụng nhất là dùng một trạm phục vụ (chưa bị "đốt") đặc biệt, có dịch vụ đọc hộ và chuyển cho người dùng những trang Web trong các trạm đã bị "đốt". Một trạm như vậy thường được gọi là trạm "proxy". Có hàng ngàn trạm proxy công khai, miễn phí, và có thể nói mỗi tuần đều có những trạm mới mọc ra. Tìm thấy một trạm proxy thích hợp và biết cách sử dụng nó không phải là việc khó khăn, nhưng nếu "kẻ cắp" biết tìm thì "bà già" cũng biết tìm. Tường lửa cũng có thể ngày càng hữu hiệu hơn, do đó mọi tên proxy cụ thể đều chỉ có giá trị tương đối. Một tên trạm proxy càng công khai càng mau trở thành vô hiệu.

Vì vậy chúng tôi không thể khuyên một cách công khai trên tờ báo này nên dùng một trạm proxy nào đó. Nếu bạn đọc muốn có thì nên rỉ tai nhau, hoặc (nếu đọc được tiếng ngoại quốc) tự mình đi tìm, thí dụ như qua chương trình Google với các chữ khoá cần thiết như "bypass firewall", "proxy server" "internet censorship", "vượt tường lửa" v.v.

Bước đầu, các trang mạng sau đây:
http://www.publicproxyservers.com/index.html , hoặc:
http://en.wikipedia.org/wiki/Proxy_server.
cũng cung cấp nhiều giải thích và thông tin hữu ích.

Nói tóm tắt, các phương pháp dùng những địa chỉ proxy công khai đều dựa trên việc tạo ra thật nhiều địa chỉ và thay đổi luôn, để người dùng có thể dùng một địa chỉ nào đó mà đội ngũ kiểm duyệt chưa liệt kê trong chương trình tường lửa. Vì vậy chỉ có cách đi tìm, thử thấy chạy thì... nên giữ kín và chỉ nên cho bạn bè mình biết thôi. Khi proxy ấy không còn chạy nữa thì lại phải đi tìm...

Một lời khuyên khi bạn dùng proxy : nhiều trạm proxy được mở ra với những ý đồ trục lợi, thậm chí bất lương, do đó bạn rất nên cẩn thận, chỉ nên dùng cách này để đọc Web một cách thầm lặng thôi. Thí dụ như: 1) tuyệt đối không mua bán điện tử thông qua proxy; 2) nếu bạn đọc chúng tôi qua proxy và muốn phản hồi về một bài nào đó thì không nên dùng dịch vụ phản hồi tự động mà nên viết thư điện tử riêng, nếu không thì địa chỉ điện tử của bạn có thể sẽ bị trạm proxy thu góp để làm quảng cáo hay truyền bá virus chẳng hạn.

*

Nhưng ngoài ra, còn một phương pháp khác, đó là dùng một (những) trạm proxy không công khai. Để biết cách làm này xin mời bạn đọc đọc tài liệu của nhóm Psiphon, một nhóm tiên phong chống lại rất hữu hiệu công việc ngăn chặn Internet mà chúng tôi được biết. Chắc là hiện nay còn nhiều nhóm khác tương tự. Để giúp bạn và các bạn đọc khác tìm hiểu sâu thêm, dưới đây xin tóm lược đôi điều.

Thật ra Psiphon đề xuất hai giải pháp :

Psiphon-1 là giải pháp mỗi người có một trạm proxy riêng mà tên và địa chỉ được giữ kín. Địa chỉ của trạm phục vụ (ở nước ngoài) phải là một địa chỉ cố định, do đó nói chung các người thường chỉ gắn với một hãng làm dịch vụ Internet thì không lấy máy của mình làm trạm phục vụ được, vì địa chỉ máy của người ấy thay đổi tuỳ lúc. Ngược lại một người làm trong công sở, tư sở, hay một đại học, hay một trung tâm nghiên cứu ở nước ngoài, thì thường được gắn với một hệ thống máy lớn có địa chỉ cố định (hàng mấy chục ngàn du học sinh việt nam hiện nay mỗi người đều có thể có một người bạn ngoại quốc như thế. Bạn NDT thân mến, có lẽ đó cũng là trường hợp của bạn). Khi đó, bạn nên vào trang Web nói trên tìm hiểu thêm, bạn có thể hạ tải (download) một chương trình phục vụ nạp vào máy cá nhân của người bạn của bạn ở Mỹ để thành lập cái Proxy hoạt động trong máy đó. Thế là, khi có được các tham số của cái Proxy ấy để cài đặt vào bất cứ máy nào, bạn (và một nhóm nhỏ bạn hữu tin cậy được của bạn ở VN) sẽ có một Proxy riêng, muốn nhờ nó đọc cái gì trên thế giới cũng được, mà thần không biết, quỷ không hay. Điều kiện duy nhất là có một người ở nước ngoài nhận làm trạm phục vụ (chẳng tốn kém gì), và bạn vào không gian xibe trong lúc người ấy đang mở máy và nối vào hệ thống của cơ quan.

Cái proxy riêng tư kín đáo – có thể ở bất cứ đâu trên thế giới – để phục vụ một hay một số rất nhỏ bạn hữu – cũng có thể tản mát bất cứ những đâu trên thế giới – này, chỉ có những người ấy biết, nhóm Psiphon cũng không biết, họ chỉ làm ra chương trình thực hiện proxy và cho không, ai muốn dùng thì dùng.

Psiphon-2 thì cổ điển hơn nhưng cũng dễ dùng hơn. Đó thực chất là một hệ thống chung với hàng nghìn trạm proxy trên thế giới tự nguyện phục vụ và liên kết với nhau để chia sẻ sức máy, đường truyền và người sử dụng, v. v. Điều khác với phương pháp Proxy cổ điển là Psiphon-2 không chủ trương công bố tên và địa chỉ các trạm của mình. Thế thì làm sao bạn biết được một trạm proxy của Psiphon-2 ? Vẫn là phương pháp rỉ tai, nhưng có quy củ hơn một chút. Xin hình dung đây là một câu lạc bộ, bạn cần có một "hội viên" cũ giới thiệu để được "kết nạp". Người hội viên cũ đó không cần phải cài đặt một trạm phục vụ mà chỉ là một người sử dụng bình thường, và khi bạn được kết nạp thì ban quản trị Psiphon sẽ gửi bạn thư thông báo với tất cả những thông tin cần thiết về một proxy đã chấp nhận bạn, cũng như đã chấp nhận theo cùng thủ tục, một số người dùng khác mà bạn không biết đến cũng như không cần biết đến. Và từ đó chỉ có những người như bạn mới dùng được proxy đó thôi. Nếu có một "hội viên" không cẩn thận và giới thiệu nhầm một công an cứ tưởng văn hoá... thì khi ấy cũng chỉ có cái proxy mà anh ta biết đến bị đưa vào tường lửa (chuyện đã xảy ra tại Trung Quốc), và cũng không ai thiệt hại gì cả, vì các khách hàng khác như chim trên trời, cá dưới nước không biết được.

*

Mong bạn đọc chia sẻ những thông tin này cho những ai cần đến, bạn đọc sẽ giúp đỡ rất nhiều cho tự do ngôn luận nếu chép bài này và bài "vượt tường lửa" nói trên vào một tập tin, viết thêm vài chữ giới thiệu rồi nén (zip) lại để gửi kèm thư điện tử cho người quen có nhu cầu.

Câu chuyện nhảy múa quanh tường lửa đến đây xin tạm dừng.

Chúc bạn đọc thành công,

Quản gia Diễn Đàn