Rằng thì là mà

- Trần Tuấn — published 10/08/2016 10:50, cập nhật lần cuối 19/10/2016 13:53

Trần Tuấn
rằng thì là mà, là …
CHẬM HƠN SỰ DỪNG LẠI

Hàn Thuỷ

Để đáp lời mời tham gia Giai Phẩm mùa Thu 2016 chúng tôi đã nhận được một văn bản nhan đề như trên.

Đây là bản thảo một tập thơ thành hình từ 2012, đến nay chưa in; nhưng, như thường thấy, trong bản thảo này có nhiều bài thơ đã được xuất bản trên giấy hay/và trên mạng. Trong những ngày bão lụt bi thảm này, xin chọn giới thiệu hai bài cùng chủ đề, và đồng thời "xuất bản" cả tập thơ dưới dạng PDF đính kèm.

Ngoài tên tuổi như một nhà thơ, nghề nghiệp chính thức của Trần Tuấn là phóng viên thường trú tại Đà Nẵng cho một tờ báo lớn. Tập thơ "rằng thì là mà, là... CHẬM HƠN SỰ DỪNG LẠI" có vẻ như một tác phẩm hiện thực huyền ảo. Nhưng chủ quan tôi nghĩ rằng không hẳn thế. Anh là phóng viên sống trên một miền đất nghèo khổ và nhiều thiên tai. Có lẽ thơ anh biểu lộ cái ám ảnh đau đớn đến khó chấp nhận của hiện thực, làm cho người ta trở nên mộng mị, nhiều khi là ác mộng:

yên

buông cần sông Yên
kéo lên mảnh chiều rách nát
kéo về nước mắt

“Ta gào
Ta thét ta la
Dửng dưng lão nhấc gót qua chân trời(*)

cơn mê dại dài
hoang hoải
biết cất vào đâu

biết cất vào đâu bản tin báo bão

số phận
đãi người nước mắt
cơn bão
trái tim đau

trên sông Yên
ngồi câu bóng
đợi
tiếng huyên náo cuối cùng dắt nhân loại đi qua

_____________

* (Gã Say, Thơ Đặng Ngọc Khoa, viết năm 1990)

Thi thể như là một vật dụng

khói dâng
lên đi trăng chìm
đáy trời hoang động

trên vũng biển thị trấn phía Đông
đọng một cái xác
thi thể như là một vật dụng
bình an ---> thâu nhận
và hướng dẫn hơi thở
lời ca đang bốc lên như khói dâng

hong khô lời nguyền
trong thi thể rỗng

con đường
đang rút dần khỏi những bàn chân của đoàn hành hương
cho đến khi họ không còn mặt đất

xạc xào khói
khẩn cầu sự yên lặng
cho thi thể tinh cầu

người đang mở mắt
thả câu trên dòng sông
vào buổi tối trời

* *

trên boong tàu hôn mê
đã mất liên lạc với sự chuyển động
tôi thấy nó trôi bằng hình ảnh của những thân cây mù u trầm mặc trên rừng
bằng chiếc đinh sắt người thợ rèn chưa kịp rút ra khỏi lửa
với chiếc la bàn rỗng những chiếc kim còn nằm trong quặng mỏ
và cánh buồm là sợi bông lơ đãng trắng đồng

Đó là thí dụ của những hiện thực và những ám ảnh, là thí dụ của "rằng thì là mà,là..., và "chậm hơn sự dừng lại". "Chậm hơn sự dừng lại" chắc hẳn là cái "leitmotiv", cái "nhạc điệu chủ đề" của tập thơ. Leitmotiv đó có lẽ cần thiết cho tác giả tìm lại cân bằng và giải thoát cho chính mình, như một thiền sư băn khoăn dài với một công án. Vâng, tôi cảm thấy nó như một chìa khoá của vô thức mà anh đi tìm thường trực trong gió, mưa, nước... trong tập thơ này.