Một cuộc đấu quyền Anh giữa vô địch hai bán thế giới

Võ Quang Yến

Cái gì cần đến rồi cũng phải đến : hai nhà vô địch quyền Anh hai châu, một đấu thủ da den người Anh, Tyson, võ sĩ kia da trắng Mỹ, Wilder, cả hai chưa thua ai một trận nào, có lần đấu với nhau hôm tháng 12 năm 2018 thì bất thành thắng bại. Cuộc đấu tất nhiên cần phải môt lần thứ hai trên võ đài. Trong lúc chờ đợi, một cơn đấu khẩu cũng không kém phần hào hứng, hàm hồ như ở ngoài chợ Đông Ba. Hôm 13.01.20 nhân một cuộc hội họp báo chí, Wilder mở đầu thách thức, hứa hẹn : Cuộc đấu tranh đang còn dang dở, tôi sẽ chấm dứt nó, triệt tiêu nó. Tôi đã bảo đich thủ tôi : tôi là sư tử, tôi là vua của rừng sâu, và tôi sẽ nhổ đầu nó ra khỏi thể xác … quả quyết thêm hôm 22.03. Bên phía Tyson cũng không kém phần hung dữ : Tôi sẽ cho nó một bài học quyền Anh, cho nó một cú ngã quỵ K.O., tôi không khi nào tin chắc hơn suốt đời một chuyện như vậy. Mỗi sáng khi mặc áo quần, khi mang giày, khỉ rửa răng : tôi nghĩ sẽ đá đít thằng ranh con trên võ đài.

Deontay Wilder, biệt hiệu trái bom đồng thanh (nhân huy chương đồng hạng nặng Bắc Kinh 2008), sinh năm 1985 (34 tuổi), tại Tuscaloosa (Alabama), cao 2,01 m, đã từng đấu 44 trận, thắng 42, KO 41, tước Anh vô địch hạng nặng thế giới WBC (2015-2020), vô địch hạng nặng Hoa Kỳ (2007), thế giới (2015). Wilder có tiếng là một đấu thủ quả quyết, kiêu hãnh, hung bạo, khiêu khích. Ông thường lên võ đài ăn bận hào nhoáng, áo choàng thêu chỉ vàng để lộ một cơ thể tràn đầy xăm chạm, trên đầu đeo mặt nạ loại Venitia xoa dịu phần nào tư cách võ sĩ : thật vậy trên võ đài ông không ngạo nghễ, thiếu lễ độ, đúng ra có thái độ liều lĩnh. Ông có tiếng là một puncher nghĩa là có cú đánh không chính xác, đúng với kỹ thuật nhưng mãnh liệt, rất phá hoại nên lắm cuôc đấu kêt thúc bằng một KO trong những hiệp hay phút đầu. Wilder bắt đầu quyền Anh năm 2005, khá trẻ lúc 19 tuổi để nuôi đứa con gái Naieya mới sinh, bị bệnh spina bìfida, dị tật bẩm sinh cột sống và tuỷ sống. Năm ấy ông đạt giải vô địch hạng nặng Hoa Kỳ. Trong những kỳ thế giới vận động hội, ông bị thua ở chung kết tại Nga năm 2008 và ở bán kết ở Bắc Kinh. Ông bắt đầu đánh chuyên nghiệp năm 2008, bước đầu của một dãy chiến thắng mau lẹ, 8 trận 1 hiệp giữa 2009 và 2010. Qua năm 2012, ông bắt đầu những trận khó như đấu với Kelvin Price, sau 14 cuộc đánh không thua để tranh giải Mỹ WBC. Năm 2013 đặc biệt ông thắng nguyên vô địch châu Âu, võ sĩ Anh Audley Harrison, luôn thể võ sĩ Nga Serguei Lyakhovich cựu vô đich thế giới, cả hai KO ngay trong 1 hiệp đầu.

Trên đà sung sức, Wilder thắng luôn 32 trận, không địch thủ nào lâu quá 4 hiệp. Ngày 17.0I.2015, ông đọ sức với Bermane Stiverne để chiếm tước vô đich thế giới hạng nặng WBC. Ông nầy thật là một địch thủ khó khăn với những cú "móc" (crochet) đánh trúng mạnh và nhiều lần vào thân ông làm ông điên đảo nhưng nhờ có sải tay dài và vận dụng lanh ông chống đối được, lần đầu tiên đến trong đời, 12 hiệp và thắng điểm : ông trở thành người Mỹ đầu tiên vô địch thế giới sau Shannon Briggs năm 2007. Cùng năm ông phải bảo vệ tước vô địch trước võ sĩ Mễ Eric Molila, có tiếng là can đảm, tránh được đo ván trong hai hiệp 4 và 5 nhưng sau cùng địch thủ bị KO hiệp 9. Ngày 25.09 ông đấu với cựu vô địch Pháp và Liên hiệp châu Âu Johann Duhaupas. Rất khéo vận động trong những lúc giáp la cà và những cú của Duhaupas không đủ mạnh để cho địch thủ đo ván, rút cuộc qua hiệp 11 trọng tài cho ngưng cuộc đấu và Wilder giữ tước của mình. Năm 2006, địch thủ của ông là Artur Szpilka thắng điểm những hiệp đầu nhưng phải ra sức những hiệp tiếp, sơ hở phía phòng vệ nên chịu KO hiệp 9. Năm 2017 ông thắng Chris Arreola bỏ cuộc ở hiệp 8 và Gerald Whashington ngưng đấu ở hiệp 5. Năm 2018^[], Wilder đấu với Luis Ortiz, một đấu thủ Cu-ba khó, một puncher như ông nhưng chính xác hơn, kỹ thuật hơn, nhất là biết tấn công hữu hiệu hơn, suýt bị KO cuối hiệp 7 may nhờ chiêng gõ hết hiệp cứu giúp. Bắt đầu hiệp 8, bác sĩ khám mắt hơi lâu bị cho là ưu đãi Wilder và rút cuộc ông thành công thắng OK ở hiệp 10.

Tyson Luke Fury, mệnh danh The Gypsy King, là một người Anh da den, sinh ngày12.08.1988 (31 tuổi) tại Manchester, cao 2,05 m, đã đánh 31 trận, thắng 30 trận, KO 21 trận, vô địch thế giới hạng nặng WBA, WBO, IBO (2015-2016), IBF (2015), vô địch châu Âu hạng nặng EBU (2014-2015), vô địch hạng nặng Anh 2018. Sinh trưởng trong một gia đình công nhân Ai Len, thuộc dòng giỏi "vua Gitans", vô địch Anh và Ai len đánh võ lậu không găng ; ông thân chuyên nghiệp John Fury bị tù 11 năm vì đánh hư mắt một đấu thủ trong một cuộc ẩu đả. Tên Tyson cha đăt cho con khi đẻ để nhớ tới võ sĩ có tiếng Mike Tyson. Tuy đẻ non trước ba tháng, chỉ năng 500g, ông cao lên được 2m khi lớn lên. Học quyền Anh ở Belfast, ông đại diện cho hai nước Anh và Ai Len. Năm 2006 ông đạt huy chương đồng ở giải quán quân thế giới thành niên, vô địch Anh và trở nên chuyên nghiệp năm 2008 ở tuổi 20 trước khi thắng 34 trận với 26 KO. Luôn tiếp ông thắng 14 trận với 10 KO rồi thắng điểm một võ sĩ trẻ xuất sắc Anh khác là Dereck Chinosa để trở thành vô địch Anh. Trong trận đấu vởi võ sĩ Ca Na Đa Neven Paikic ngày 12.11.11, bị KO hiệp 1, Tyson thành công thắng được hai lần KO hiệp 3 buộc trong tài phải ngưng chiến. Ngày 14.04.12, thắng KO kỹ thuật hiệp 5 Martin Rogan, ông trở thành vô địch Ai Len. Tiếp theo ông thắng năm lần KO kỹ thuật Vinny Maddalone để đạt tước WBO.

Năm 2012, được cho thắng Kelvin Johnson trên giấy, ông chí đấu một lần nâm 2013 chống cựu vô địch Steve Cunningham. Tuy nhỏ con và tương đối già hơn, đấu thủ nầy thành công hiệp vận dụng "móc" (crochet) hạ KO Tyson xuống ván và trong giấy điểm Cunningham dẫn trước, nhưng qua hiệp sau Tyson lấy lại sức cũng dùng "móc mặt" hạ lại KO địch thủ. Năm 2014, ông đánh bại Joel Abell KO kỹ thuật trong 4 hiệp. Cùng năm Dereck Chisora đòi đánh trả, lần nầy có ba giải trên cán cân : vô địch Anh, vô địch châu Ầu EBU và giải quốc tế WBO. Chísora đánh cầm chừng và bỏ cuộc hiệp 11. Tiếp theo, năm 2015, Chrítiann Hammer cũng bỏ cuộc hiệp 9. Cũng năm nầy, ông đấu với Wladimir Klítchko và thắng điêm, chấm dứt một thời ngự trị 9 năm. Theo ký kết phải có một cuộc đấu trả. Nhưng ông buộc phải bảo vệ tước vị vô địch thế giới trước người thách Vyaheslav Glazko. Ông từ chối để chuẩn bi cuộc đấu trả và bị tước giải. Glasko đành phải đấu với Charles Martin. Ông nầy may mắn thắng và được tước nhưng vài tháng sau bị Anthony Joshua đánh bại và dành lại các tước.Đúng lúc nầy năm 2006 Fury tuyên bố giải ngũ và chữa bệnh trầm uất. Cuộc đấu để tranh hai gỉải WBA và IBO được tổ chức thay thế ở sân vận động Wembley giữa Klitchko và Joshua ngày 29.04.2017. Klitschko thua trận, mất tất cả các tước và giải ngũ. Trong lúc ấy Joseph Parker và Andy Ruiz đấu nhau ngày 10.2016 để đoạt giải WBO và giải về tay Parker. Ngày 31.03.2018 Joshua thắng Parker và hưởng tất cả các giải mà Fury đã thu được từ Klítchko.

Sau 2 năm vắng bóng, Tyson tuyên bố trở lại đấu trường ! Chuyện hiếm có trong giới quyền Anh, mọi người không tin. Joshua nhạo: Mất bớt cân đi thằng béo phệ (get fit you fat fuck)! Trong lúc ấy Tyson tập luyện ráo riết, mất rất chóng vài chục kilô để tranh thủ tước vô địch thế giới. Đầu năm 1919, ở Chicago, như đoán biết, Tyson chế ngự Wilder toàn cuộc đấu, không chừa một lối thoát nào. Ông chứng minh sau một kỳ xa vũ đài, lên cân, có thể trở nên nặng, nhưng cố gắng cương kỳ tập luyên rồi cũng trở lại nhẹ nhàng, lanh chóng, dai sức, một đấu thủ nghiêm chỉnh có khả năng dành lại nguyên tước. Thái độ dơ nắm tay thắng trận sau mỗi hiệp thường được cho là trẻ con, nay được khán gỉả Anh đồng tình hình như không làm nao núng mấy tinh thần Wilder vì Tyson bị đánh ngã quỵ hai lần hai hiệp 9 và 12. Hai lần ngă quỵ nầy rất nặng trên cán cân vì Tyson dẫn điểm. Rút cuộc, buổi đấu huề hòa (115-111; 114-110; 113-113), Wilder giữ tước của mình. Ngay sau, hai đấu thủ ôm hôn nhau tuy mỗi bên tin là chính mình đă thắng, không như nhũng lời tuyên trước lúc đấu. Tyson không hết lời nồng nhiệt cảm ơn Willey sau khi cảm ơn đấng Giêsu đã sau kỳ hỗn loạn cho phép mình lên lại võ đài trở lại và nhân tiện coi thường Joshua đến nay không thiếu lời thách thức…..Một khía cạnh hiếm có đáng để ý trong võ giới là lòng tin đạo của Tyson, một nguồn cảm hứng cho những người mắc chúng tâm thần như suy nhược, trầm uất: ông biếu 9 triệu euros tiền "ăn" được cho các hôi từ thiện chăm lo những người nghèo ốm không nhà.

Ngày 23.03.2020, nhằm Tết Nguyên Đán Canh Tý, Tyson lại lên võ đài đấu với Wiley ở Chicago. Wiley rất tự tin, được mang lên võ đài trên một ghế bành, khoác áo choàng trắng đỏ như vua La Mã, đầu đội một cái mũ miện bằng giấy, Tison mặc một áo thiết, đầu mang mặt nạ, trông như một chiến sĩ thời xưa. Những nhà chuyên môn đoán sẽ là một trò chơi mèo chuột: Tyson đã từng nếm mùi cú đấm Wiley, chắc sẽ dè dặt chứ không nhắm mắt xông pha tuy cũng ỷ vào cú đấm phá hoại của mình. Có người thông thạo chớp bóng so sánh hai võ sĩ như hai trong ba nhân vật phim Người tốt, người xấu, người gian, đây ta đã có Wilder với cú đấm mạnh, Tison với một quá khứ hỗn loạn, chỉ còn Joshua ít tai tiếng đợi bên ngoài. Giờ đây trong trận đấu Wilder-Tyson, võ sĩ Mỹ rất tự tin, tin ớ sức mạnh của mình, luôn tiến bước tay đập mạnh; Tyson trái lại đánh đỡ thụt lùi, không còn đâu tính háo chiến trong những trận qua, bị xiêu xiển ít nhất một lần trong mỗi hiệp, không bị KO là may, cái may là trong hiệp 7 trọng tài cho ngưng đấu cứu Tyson một cuộc thất bại nặng nề. Lẽ tất nhiên là Tyson, sau cuộc đấu tỏ ý bất đồng, đòi đánh tiếp... Bên phần Wilder, ông phàn nàn đã chịu bận chiếc áo bào (do ban tồ chức ép buộc) nặng đến 18 kilô, mươi, mười lăm phút trước, đi quanh võ đài rồi trèo lên võ đài làm ông mất ít nhiều nghị lực... Dù sao, hai võ sĩ đồng ý nhau đấu lại một lấn nữa trước hay sau khi Wilder lên võ đài chống Joshua, trên cán cân các giải IBF, WBA, WBO, IBO (Joshua) và WBC (Wilder), một cuộc đấu hứa hẹn đã từ lâu mà mỗi bên trách phía kia lần hồi hoãn lại để tránh né. Lần nầy cuộc đấu đã được định ngày 18.07 sắp tới.

Võ Quang Yến

Thành Xô 03.2020
Nhà dưỡng lảo La Faiencerie