Nhân quyền ơi nhân quyền !

Nhân quyền gồm một số giá trị văn hoá hình thành trong thế kỷ 18 ở Châu Âu, làm nguyên lý cho những hình thái tổ chức xã hội dân chủ tư sản, kể cả chế độ quân chủ lập hiến. Hiến pháp của Mỹ và Pháp, ngay khi chế độ dân chủ tư sản chào đời, đều bắt đầu bằng việc khẳng định chúng.

Trong quá khứ, Nhân quyền làm ngọn cờ ý thức hệ cho cách mạng tư sản chống chế độ quân chủ : nó tập hợp lực lượng quần chúng lớn rộng hơn giai cấp tư sản còn quá bé nhỏ, lôi cuốn cả người quý tộc tiến bộ, công nhân, nông dân, nông nô. Đó là ước mơ sống cho người của mọi người trong một thời đại.

Suốt thế kỷ 20, nó làm ngọn cờ đắc lực chống các chế độ "cộng sản", "xã hội chủ nghĩa". Quả đáng tội : đó là những chế độ toàn trị lạc hậu hơn xa chế độ tư sản. Ngoài ra, các nước dân chủ tư sản chẳng bao giờ dùng nó để uýnh đổ các chế độ độc tài lệ thuộc hay đổng minh với nó, ngược lại ! Cứ coi lịch sử các nước Châu Phi, Châu Mỹ Latinh, Châu Á, Trung Đông thì biết !

Hôm nay, ngoài Bắc Hàn và Cuba, chẳng đâu còn chế độ "cộng sản", "xã hội chủ nghĩa". Hai nước đó nhỏ nhoi không đáng kể, đang ngắc ngoải, không chóng thì chầy sẽ phải chuyển hướng. Cả nhân loại còn lại đều đã đi vào quỹ đạo của chủ nghĩa tư bản dưới đủ hình thái : dân chủ tư sản, độc tài kiểu "thế giới thứ ba", độc tài kiểu tư bản toàn trị ở Trung Quốc hay tư bản rừng ở Ziao Chỉ quận, v.v. Nhân quyền không còn là ngọn cờ cần thiết cho chủ nghĩa tư bản bành trướng. Ngược lại, nó bắt đầu biến thành chướng ngại vật. Chính trị gia các nước tư bản Tây Âu vẫn phải dùng tới để đối nội : những giá trị nhân bản ấy đã khắc vào tâm trí của người có văn hoá [1] , không thể công khai khinh thường. Thế thôi. Tiền đã không có mùi mà bắt người ta phải nhân quyền mới được làm tiền, rõ dở hơi ! Bắt tay hành động, chính trị gia quên béng nhân quyền, không ngại làm điều ngược lại, miễn sao khéo che đậy khiền bàn dân ngu ngốc không thấy là xong. Bước vào thời đại gian dối của những chế độ trong đà suy vong… Sẽ mất mấy thế kỷ đây ?

Chính sự Pháp cho ta chiêm ngưỡng lắm màn lý thú. Năm 2007, Sarkozy nhậm chức tổng thống, cứ tưởng tổng thống Pháp là cái gì ghê gớm lắm, huyênh hoang nhân quyền, ủng hộ ngài Đạt Lai Lạt Ma, còn dọa không tham dự thế vận hội Bắc Kinh. Rồi cũng phải cúp đuôi theo thủ lĩnh thế giới đến Bắc Kinh. Thua Angela Merkel xa.

Hôm nay, Sarkozy trải chiếu đỏ tiếp Hồ Cẩm Đào, lượm 20 tỷ đôla hợp đồng cho vài ba công ty Pháp, không hé môi nhắc tới Lưu Hiếu Ba, Nobel Hoà Bình đấu tranh cho dân chủ và nhân quyền, đang nằm tù tại Trung Quốc, chưa dám khẳng định đại sứ Pháp ở Na Uy sẽ tham dự lễ trao giải như thường lệ hay không. Ôi, "tổ quốc của quyền làm người" !

Lôgíc vận động của hình thái kinh tế chính trị tư bản nó thế. Tiền đẻ ra tiền cho chủ nó. Thế thôi. Nhân quyền là chuyện dấm dớ. Một khi chế độ tư bản đã thống trị nhân loại dưới đủ thứ hình thái tổ chức xã hội, nhân quyền chỉ có thể là ngọn cờ của những ai đang hay sẽ bị nó nghiền nát.

Hè hè…

Phan Huy Đường

2010-11-05