Tin buồn

Phạm Ngọc Tuấn
(1929-2022)

Chúng tôi được tin họa sĩ Phạm Ngọc Tuấn đã từ trần ngày 15-6-2022, thọ 93 tuổi.

Một buổi hẹn từ biệt anh Tuấn, trong yên tĩnh, sẽ được gia đình tổ chức vào lúc 13g45 ngày 22-6-2022, tại  Maison Funéraire, 7 bd Ménilmontant 75011 (trước mặt nghĩa trang Père Lachaise), 

sau đó lễ hạ huyệt sẽ diễn ra vào lúc 15g cùng ngày, tại nghĩa trang Le Cimetière Parisien d'Ivry, 44 avenue de Verdun, Ivry-sur-Seine.

Diễn Đàn xin thành thực chia buồn cùng Vincent, Stéphane và đại gia đình Phạm Ngọc.

Diễn Đàn

Anh Tuấn

Chiều nay, 16-6-22, chiếc du thuyền của chúng tôi cặp bến Rhodes (đảo Hi Lạp, gần bờ biển “Tiểu Á", Thổ Nhĩ Kỳ), thì nhận được điện thoại của chị Uyên – quả phụ Phạm Ngọc Tới – báo tin buồn : anh Tuấn mất trưa hôm qua.

Thật buồn, tuy không đột ngột : sức khỏe của anh đã suy yếu từ mấy năm nay, khi anh vào ở nhà EHPAD.

Thế là anh gặp lại chị Maryse đã đi trước anh, và gặp lại em trai anh, anh Phạm Ngọc Tới.

Đối với thế hệ tôi, anh Tuấn trước hết là anh của anh Tới. Tôi quen anh Tới từ đầu thập niên 60, cùng hoạt động từ ngày thành lập Hội Liên hiệp sinh viên Việt Nam tại Pháp (tháng 4-1965), liên tục trong ban biên tập các báo Liên Hiệp, Đoàn Kết, rồi Diễn Đàn, cho đến ngày anh Tới lìa đời (2009). Anh Tuấn sang Pháp từ khoảng năm 1950. Thi thoảng mới được gặp anh, hay gặp anh chị, trong những ngày hội, những buổi triển lãm. Nhưng anh Tuấn dường như có mặt thường xuyên trong cuộc sống của chúng tôi. Trong mấy năm liền, chúng tôi làm báo Liên Hiệp – nghĩ tới những ngày này, tôi còn ngửi thấy mùi thuốc đỏ để chữa lỗi đánh máy trên trên những tờ stencil, hay món sườn heo rán ăn với đậu petits-pois ngấy đến tận cổ, thực đơn duy nhất của Nguyễn Hữu Động – là làm trong căn hộ nhỏ gần quảng trường Italie, quận 13, mà anh Tuấn cho mượn. Ba mươi năm qua, mỗi lần mở một số báo hay trang mạng Diễn Đàn, cái logo Diễn Đàn quen thuộc là sáng tạo của anh Tuấn – cũng như cái logo biểu tượng của Hà Nội.

Hai tác phẩm của Phạm Ngọc Tuấn : Logo Hà Nội  và báo Diễn Đàn

Ngày nay nhìn lại, phải thú thực tôi biết quá ít về anh. Chỉ biết anh là nghệ sĩ tạo hình đa dạng, đồng thời là một nhà giáo tận tụy và hào phóng. Trường tạo hình của anh chị đã đào tạo nhiều thế hệ nghệ sĩ, trong đó may mắn có con trai lớn của tôi. Hình ảnh anh Tuấn thời trẻ (thập niên 1950), còn được ghi lại trong những cuốn phim của Eric Lê Hùng, và hình như của bác Phạm Văn Nhận nữa.

Nhưng cuộc đời sáng tạo phong phú của Phạm Ngọc Tuấn, mong rằng Vincent, con trai anh, hay một nghệ sĩ nào khác, sẽ chia sẻ những hiểu biết và tìm tòi, để chúng ta được biết thêm về một nghệ sĩ tài năng, một con người đáng quý.

Địa Trung Hải, 16-6-2022

Nguyễn Ngọc Giao