Phản kháng Thiên An Môn
và vài Bài học cho Dân chủ hoá ở Việt Nam

Nguyễn Quang A

Diễn đàn Xã hội Dân sự, Việt Nam

Phản kháng Thiên An Môn là một cách gọi ngắn gọn của một phong trào xã hội toàn quốc kéo dài bảy tuần mà đã lan ra khắp Trung Hoa đại lục trong năm 1989. “Vào ngày 17 tháng Tư, hai ngày sau khi Hồ Diệu Bang chết, các sinh viên ở Bắc Kinh đã xuống đường. Trong bảy tuần, những cố gắng to lớn của dân chủ hoá Trung Quốc đã trải qua một chu kỳ nhanh của sự huy động, sự phân cực, sự đối đầu đẫm máu, và sự đàn áp” [Đới Tình / Dai Qing]. Nhìn lại các cuộc Phản kháng Thiên An Môn sau 30 năm chúng ta có thể học một số bài học để noi theo hay để tránh ở nơi khác. Trong bài này tôi thử lựa ra vài hồi phản kháng và xem xét chúng dưới ánh sáng của “dân chủ hoá sôi động,” một khung khổ được Donatella del Porta đề xướng gần đây, để hiểu kỹ hơn quá trình phản kháng sinh viên năm 1989 và đặc biệt vì sao chúng đã thành công trong việc huy động nhưng rốt cuộc đã thất bại dẫn đến vụ thảm sát 4 tháng Sáu. Bài này thử rút ra vài bài học từ các cuộc phản kháng Thiên An Môn (và từ những sự huy động thành công hay thất bại khác cho dân chủ kể cả những huy động ở Đài Loan) mà đã ảnh hưởng đến việc hình thành một chiến lược trong năm 2013 cho dân chủ hoá ở Việt Nam. Chiến lược được tóm tắt ở cuối bài này.

Đọc toàn văn bài viết : bấm vào dòng ThienAnMon ở dưới

NGUỒN : Tham luận đọc tại Hội thảo 30 năm sự cố Thiên An Môn, Đài Bắc, tháng 5.2019.