Bài và ảnh (*) Võ Quang Yến

Cô geisha chơi đàn shamisen (trường phái ukiyo-e 1800)
tranh Vikipedia

Geisha hay geiko ở Kyoto là một cô gái Nhật Bản tinh tế cung hiến đời mình cho một ngành nghề ưu việt nghệ thuật truyền thống. Geisha (gei : nghệ thuật, sha : con người) là một bộ mặt trọng yếu của nền văn hóa Nhật Bản đồng hàng với samourai hay thầy tu. Cùng chung chia sẻ khối óc thẩm mỹ, chiều hướng hình thức, giá trị tinh thần, danh từ có thể dùng để chỉ định một nhân vật nghệ thuật. Họ sống trong một không gian nghê thuật hoàn toàn kiềm chế, rất ngược đời là phương Tây thường ghép họ vào vòng gái điếm, trụy lạc. Thậm chí nhiều khách hàng còn đòi hỏi ở cô geisha một nghệ thuật có nguyên gốc đạo giáo như kỹ thuật cắm hoa ikebana, hay pha trà chanoyu. Từ thời khai trương thế kỷ XVII đến bây giờ cô geísha là người gây sinh động những buổi họp các nhà lãnh tụ ngân hàng, những nhà kinh tế, chính trị hay quân sự ưu tú. Làm bà tùy tùng, geísha trình bày vẻ thanh lịch, tính khoái lạc trong khăn mũ, kiểu tóc, hóa trang, y phục… Rất đông vào các thế kỷ XVIII, XIX, chỉ còn ước chừng 17.000 năm 1980, ngày nay họ còn ít hơn nữa, sinh sống cốt yếu ở Kyoto, trong các xóm Gion và Ponto-Cho và Tokyo. Vì vậy, hôm viếng Kyoto gặp được nhiều cô đi dạo phố một buổi chiều thật là may mắn cho tôi...

Thành Xô 2018

Mời đọc toàn văn trong tập tin PDF đính kèm