TRẦN VÒM TÒA AURORE
Ở CÔNG VIÊN SCEAUX

Võ Quang Yến

Vào thế kỷ XV, nơi công viên Sceaux tọa lạc ngày nay nguyên là một lĩnh vực công nghiệp rộng vài ba hecta, lớn dần lên đến 180 hecta sau nhiều nghiệp chủ liên tiếp. Năm 1597, Louis Potier, Bá tước Gesvres, cho xây một ngôi nhà nghỉ nhỏ. Qua năm 1670 một vị Giám sát tài chính cùa nhà vua, Jean Baptiste Colbert (1619-1683), biến đổi lĩnh vực thành một cơ nghiệp uy tín lừng danh. Quen biết nhiều nghệ sĩ đang làm công tác ở Versailles, ông cậy họ giúp sức, mở rộng ngôi nhà, khéo léo trùng tu, bố trí khu vườn và xây dựng một tòa nhà đặt tên Aurore (Rạng Đông) để tiếp khách, uống nước trong khi André Le Nôtre (1613-1700) lãnh nhiệm vụ xếp đặt toàn công viên. Tòa nhà tọa lạc về phía đông bắc khu vuờn, trên một đồi cao xem như một vọng lâu nhìn bao quát phong cảnh đồng quê bát ngát quanh thung lũng Bièvre, hướng về phía mặt trời mọc để đón nhận những tia sáng êm dịu mỗi sáng mai. Dựa theo thị hiếu Ý, tòa nhà mở ra những khoảng không gian thực vật, thôi thúc một cuộc đối thoại giữa trong và ngoài. Đây là một trong những tòa nhà - vườn hoa thời Louis XIV đang còn tồn tại. Hiện không có một văn bản nào xác thực tên kiến trúc sư tuy nguời ta thường cho rằng Charles Le Brun (1619-1690) và André Le Nôtre đã lo liệu từ ban đầu.

Xin xem toàn văn gồm nhiều hình ảnh trong tập tin đính kèm dưới đây