Đại Đế và Người Xuôi Sông
( Trích "Con Người Bên Bờ Ngoại Sử")
Buổi chiều
khi Alexander đóng quân bên dòng sông
Hằng
Ông xuống
ngựa dẫm chân lên cỏ lạ
Dòng nước
chảy nhanh, thuyền nan trôi chậm
- " Ông
lão. Có thấy quan binh đóng bên
kia bờ? Dừng thuyền được
- " Thưa
đại đế, thuyền lão không
bánh lái, không dừng được.
Bên kia - "Sao thuyền ông trôi chậm vậy?"
- " Nước
chảy nhanh, thời gian nhanh, thuyền nhẹ lướt
nhanh, thuyền - " Ông là du già, tu sĩ hay đạo sĩ?"
- " Có
khác biệt gì! thưa đại đế.
Bên phải là Sồi, bên trái là
Bồ Đề, cùng - " Có khác biệt, ta là vua ngươi là dân."
- " Khác
biệt do lòng người. Lòng lão
xuôi theo sông, mai sẽ về với biến sông thành thuyền, thuyền lại thành sông." Dòng nước vẫn chảy nhanh, thuyền nan vẫn trôi chậm
- " Ta muốn
hỏi ông, nên làm sao
- " Cho dù
đi xa mấy cũng sẽ về đến nhà,
không ai có thể khác
- " Lịch
sử luôn luôn thức
- " Lịch
sử không thức không ngủ không mệt
mỏi,hết trang này lật sang
Dòng nước
vẫn chảy nhanh, thuyền nan xa dần ***
Alexander triệu
tập tướng lãnh ba quân - " Tung hô đại đế! Đại đế thiên thu! Tung hô đại đế!"
- " Ta có
lời căn dặn các ngươi - " Thưa đại đế, tại sao ngài muốn lạ lùng như vậy?"
- " Ta muốn
mọi người phải hiểu tận đáy
lòng:
Ngày hôm
sau quân lui về lối cũ Thời gian vẫn nhanh, xác thân vẫn chậm. Kozan Ichikyo viết: " tay không ta
vào đời |
GHI:
Đại đế Alexander: (07, 356 - 06, 323 )
Nguyên là Alexandros III, con trai út của vua Philip II. Sau khi vua cha bị ám sát, ông lên ngôi lúc hai mươi tuổi. Từ trẻ ông đã có mộng chinh phục. Mỗi khi thấy cha mình chiến thắng giành nhiều đất đai, ông lấy làm buồn vì e rằng sẽ không còn nơi nào cho ông chinh phạt.
Trong 12 năm liên tục ông đã thâu phục cả Ba Tư, xóa tan một đế quốc rộng lớn. Gồm những vùng đất Tiểu Á, Syria, Phoenicia, Gaza, Ai cập, Bactria, Lưỡng Hà. Sau đó ông tiếnquân chiếm những quốc gia như Afganishtan và mở rông bờ cõi đến bờ sông Indus ở phía tây Ấn Độ. Lẽ ra ông còn muốn tiến xa hơn nữa nhưng đoàn quân của ông đồng lòng muốn quay về quê hương. Trên đường về, tới vùng Babylon, ông nhiễm sốt và qua đời. Sau khi ông qua đời đế quốc do ông xây dựng cũng xụp đổ vì những cuộc nội chiến.
Đại đế Alexander được xem là một trong những thiên tài quân sự, chưa hề thua một lần nào. Người ta cũng ca tụng ông về việc mở mang văn hóa văn học chẳng những cho dân tộc Hy Lạp mà còn cho những giống dân khác ở trong đế quốc của ông. Ông trở thành một huyền thoại, một thiên anh hùng ca của người bản xứ.
(9) http://vi.wikipedia.org/wiki/Alexandros_%C4%90%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BA%BF
Trong suốt cuộc đời chinh chiến của mình, Alexandros luôn cưỡi con thần mã yêu quý Bucephalus. Câu chuyện Alexandros thuần phục được nó ngay từ khi còn nhỏ là một trong những mẩu chuyển tiêu biểu nhất Alexandros, thể hiện tài nghệ của chàng ngay từ khi còn nhỏ như vậy. Theo trước tác của Plutarchus, mọi sự mở đầu với việc một lái buôn người xứ Thessaly là Philoneicus đã mang con thần mã dũng mãnh này đến bán cho vua Philippos II, với giá là 13 đồng talent. Nhà vua và các quan cận thần trong Triều đình cũng ra một cánh đồng, và tại đó mọi người thay nhau ra sức thuần phục con thần mã. Con thần mã thật quá hung dữ và khó có thể bị chế ngự: nó không cho bất kỳ một ai cưỡi lên lưng nó, nó cũng không để tâm đến bất kỳ một lời khuyên nào của mọi người dưới sự cỗ vũ của Philippos II mà toàn là hất họ ra. Nhà vua tức giận, bèn đem trả con ngựa táo tợn này vì nó thật quá hoang dã và không thể kiềm chế được, nhưng Alexandros khi đang đứng đó, liền nói:
“ Họ mất một con ngựa như thế chẳng qua là vì họ chẳng có kinh nghiệm và thật quá hèn nhát để có thể thu phục được nó. ”
Đầu tiên Philippos II vẫn im lặng chứ không thèm để ý. Nhưng do Alexandros vẫn than vãn lặp đi lặp lại và trở nên hết sức là buồn bã, vua cha mới phán con: " Hoàng nhi cứ chê bai những người lớn tuổi hơn con cứ như là con biết nhiều hơn và làm tốt hơn họ vậy ". Hoàng tử Alexandros trả lời: " Ít ra thì con cũng biết thuần phục con ngựa này chứ không tệ như họ! " Vua cha lại hỏi: " Và nếu Hoàng nhi không thể thu phục được nó, thì con phải làm gì để trả giá cho cái tính bốc đồng của con ". Alexandros không ngại gì:
“ Con sẽ trả tiền mua con ngựa này, dưới sự chứng dám của thần linh. ”
Thế là tất cả mọi người cười phá lên. Alexandros đánh cuộc và chàng chạy đến con thần mã. Chàng nắm lấy dây cương và dắt con ngựa đi theo hướng mặt trời; rõ rằng, chàng nhận ra rằng con thần mã này thường trở nên hoảng sợ khi nhìn thấy cái bóng của chính nó ở phía trước nó. Vì vậy chàng dắt con ngựa đứng yên đối diện với mặt trời rồi dắt nó đi theo hướng này. Mỗi khi con ngựa tỏ vẻ hung hăng hay giận dữ, chàng lại khẽ vuôt ve nó. Bất thình lình, Alexandros nhảy lên lưng con thần mã rồi nhẹ nhàng nhưng cương quyết giật dây cương cho đến khi tất cả vẻ hung dữ biến mất. Rồi chàng ra lệnh cho con Bucephalus phi nước đại, với giọng điệu hùng hồn hơn hẳn.
Vua Philippos II và những người khác đứng xem rất lo lắng cho đến khi nhìn thấy Alexandros chiến thắng trở về. Nhà vua hết sức vui sướng và thỏa mãn, ông mừng đến mức phải rơi lệ. Trong khi đó, tất cả mọi người đều ầm ầm vỗ tay. Người ta nói rằng nhà vua bế Alexandros lên và hôn vào trán của chàng, sau đó ông đặt con xuống và tuyên bố:
“ Hỡi con trai của ta con hãy tự tìm cho mình một vương quốc xứng đáng vì Macedonia qua nhỏ bé với con. ”
(10) Tài liệu ngoại sử: http://www.coviet.vn/diendan/showthread.php?t=46032.
(11) Kozan Ichikyo: Thi sĩ Hài Cú Nhật Bản ( chết 1360). Ông viết bài thơ này trước khi qua đời, theo truyền thống của Nhật. Bản tiếng Anh:
empty handed i
entered the world
barefoot i leave it
my coming. my going
two
simple happenings
that got entangled.
Các thao tác trên Tài liệu