Pasternak, tháng Năm, 1960

THƯỜNG QUÁN

Một tốp tới, sầm sì rồi bỏ đi

một ai đó

một người nữa

cuộc ghé nhanh và lặng lẽ bỏ đi

nếu tín hiệu, hẳn đã lạc lệch, hãy để mộ khúc.

Thềm cửa xa, đứng yên những khối mây băng sơn, những khuấy động, suy nghĩ

những váng nước, những dấu nước, run rẩy tan vỡ

những buổi sáng băng ngang đường, dù nơi đâu.

Quay ngược, nghiêm nghị, chiếc màng tang, băng-rôn

đỏ lùng nhùng, bục khán đài

đội hiến binh bồng súng

đại lộ thẳng tắp ngày công nhân

chiếc đầu ngựa, anh, Mayakovski, chiếc đầu động từ đầu mỗi câu

trên hàng lưỡi lê thép – một bậc, hai bậc, ba bậc

sự tan trong lòng hồ, màu xanh ấm, xoa xoa tay, buồn buồn

những cộng hòa lá nõn bên mạng sườn.

và chẳng phải nước, sự co lại đã bôi xóa những vùng cận sát ngực bạn Akhmatova, Gumilev

cà phê hầm, chỗ trống từng vùi

ngôi cao, tháp chuông, đỉnh mái

gió, những đường đi vẹt gót tăm tắp trầy thân bạch dương

ốm, khảnh ăn, khăn quàng cổ da trời ngày viện

thuốc, khói, độ xanh ngâm, ngấm

ôi ngực sườn ! các bạn, sự thèm viết

Ga phương Bắc nhìn nghiêng đường mũi, gò má, gien Mông Cổ

Khoảng cách, thời gian chiêm ngưỡng nội thành, cửa ngước, khô

Petersburg, khoán tin ngày cho mai động nhớ

Twaang !

Một ai

loạng choạng nhào vào chái bên. Suỵt.

ai ? bạn nào ?

Một xô đẩy đông khiếp

và bốt giày đạp

bấy nát một bất kể cả sáu dây

chiếc thùng cầm ghi ta

tiếng rồ to, ‘Thì cho nó được như cậu ấy.’

mũ hiến binh, cầu vai trang kim, khuôn mặt hồng chín

viên sĩ quan, hai tay sau lưng

chiếc vách chái nhà nông trại cuối đồng

như tranh Goya : lỡ rồi, chỗ màu tươi mới bắn

Đúng là anh, Federico Garcia Lorca, đất mới Andalusia

đất lập lại anh : sau cùng là im lặng

Và anh, Titsian Tabidze

đất vỡ ngực, những con se sẻ không bao giờ quay lại đầu chái nhà anh, kể từ

cuộc xử bắn

ngôi sao tự treo nó lên xanh, không dây

như một khúc dạo đầu

thú : một thân lẽo đẽo

trật trịa lưng đèo

đeo toòng teng gói gì

cái lưng ướt đầm đìa mồ hôi như đã vượt hết mấy ngày Tsibili hạ vực

R e e ng –

bạn đứng chờ đó nhé

– Thưa ai kia ? Tôi đây. Bạn có nhầm số ?

– Không. Này !

[… một khoảng ngắt, bị tẩy trắng, không nhớ…]

– Chẳng sao. Hỏi sự này. Chuyện Thơ cả : Nghe rõ chứ ? Về Osip Mandelstam

– Osip Mandelstam...

– Đúng. Nghe rõ không ? tôi muốn nghe anh, Boris Pasternak, nhận định :

Osip Mandelstam vẫn đầu bảng thơ chứ ? vẫn số một chứ ?

– Thưa Đồng chí Joseph Vissarionovich Stalin: nhà thơ Osip Mandelstam là một người tốt

– Vậy thôi à !

– Vâng, thưa Osip Mandelstam là một con người tốt.

– Tốt. Chào nhé !

*

Bị hất ngược xuống ghế, nằm ngó trân rầm trần loang lổ

Osip Emilyevich, chết ! chết thực, mình có đã nói được cái gì đâu

tôi hỏi anh

anh có thấy tôi rách, rách, đáng tội tôi thế không

Có đã đi vào câu chuyện đâu

Tất nhiên tôi sẽ không hé môi về

sự ngưỡng mộ của những thành phố những góc tim kín thở cho anh

nhưng, một cái nói bình thường về phẩm chất tuyệt vời của anh

sao tôi đã không làm được, đã bị đốn ngang, chôn lửng, tệ đến vậy ?

Cái dằng máy xuống hơi mạnh tay, phải không ?

Quả quyết ? Thỏa mãn ? Chứng cứ đã đủ, phải không ?

Hãy nói, anh đã đi qua những đâu,

Những vòng băng tuyết nào, Osip ?

tôi thù ghét tôi làm sao, hãy tha thứ

*

Và em, một vùng ngực thấp hơn, một hành lang, một buổi qua trưa sắp sửa

chiếc cầu vai, khuôn mặt trong tối, không nhìn thấy

cái dáng đi nhanh, không ngoái đầu,

giữa họ,

ánh nắng rọi đúng vào góc bẻ ngoặc

sau lưng, căn phòng những năm, những cuốn tự vị

những trang rời bỏ quên, trong dày kín đó, như vĩnh viễn

chiếc bàn máy đã trùm lên, tấm vải màn ngăn bụi

Em, sau các bạn, sau tất cả, em sẽ

bôi xóa tôi thế nào

những mái tàu đơn rây sớm đi tan tuyết chảy dọc.

thường quán