QUẦN-ĐẢO-TRÁO-TÊN Trường ca thời sự (Trích đoạn)
QUẦN-ĐẢO-TRÁO-TÊN
Trường ca thời sự (Trích đoạn)
Đỗ Quyên
Diễn Đàn : Chúng tôi vừa nhận được một chùm các trích đoạn của trường ca QUẦN-ĐẢO-TRÁO-TÊN do nhà thơ Đỗ Quyên gửi tới. Tuy là trích đoạn nhưng đó cũng là một văn bản rất dài, không hợp với khuôn khổ cho trang chủ của Diễn Đàn. Chúng tôi chỉ xin đăng ở đây một phần của trích đoạn, gồm phần giới thiệu cùng với mục lục, cộng nội dung không đầy đủ của chương 1. Sau đó đính kèm văn bản của toàn bộ trường ca dưới dạng pdf.
Nhà thơ cho biết thêm là đã gửi đến “vài báo văn nghệ” những chùm trích đoạn khác. Vì vậy bài này là một văn bản riêng gửi độc giả Diễn Đàn.
D. Đ.
* * *
MỤC LỤC
Chương
mở: Bờ bắc quân cảng xuất phát
Chương
1: Phương hướng
Chương
2: Hải đăng
Chương
3: Kim chỉ nam
Chương
4: Hải lý
Chương
5 “Thủy triều
người nhân loại bể”
Chương
6: Vĩ độ
Chương
7: Kinh độ
Chương
8: Vĩ tuyến
Chương
9: Kinh tuyến
Chương
10: Tọa độ
Chương
kết: Bờ nam cảng biển tập kết
* * *
KÍNH TẶNG NHỮNG NGƯỜI SỐNG CHẾT VÌ BIỂN ĐẢO TỔ QUỐC1
Đỗ Quyên
"Danh chính ngôn thuận"
Khổng Tử (551 - 479 TCN)
*
“Gìn vàng giữ ngọc”2
“Gìn biển giữ đảo”
(Chương hồi 3.5)
*
“Luôn
luôn này tiếng kêu than
luôn
luôn này nỗi hận hờn luôn luôn”3
*
“Tiểu thuyết gia không phải là người hầu của sử gia.”
Milan Kundera (1929 - 2023)
[...]
CHƯƠNG 1
Phương hướng
(Các khúc vô đề)
1.1
… Trường
ca
trường ca
trường ca quần đảo
nóng (n)/lòng sao bốn làn đạn luôn chờ
gióng giả trước nào hỡi bao hảo hớn
cùng thân bằng văn thi hữu nơi nơi
Ai
là ai thời thế hại anh hùng
vô khối chuyện mãi bây giờ mới kể
ngũ thập niên hề tang điền thương hải
bãi đá xưa nay ngậm ngấm mệnh trời…
… Độc
huyền tráng sĩ xưa ca cẩm
ta ôm xích đạo gẩy vòng cung
môi hôn biển cả thơm hải đảo
sóng gió chiều ta bớt trập trùng
bơi qua biển lửa ta về lại
gọi ngũ đại dương đến đạo đàn
những cung xưa cũ lời ai hát
còn cháy lòng ta quần đảo vàng4…
… Bốn làn đạn
hải chiến đâu còn đó
Trường ca
Quần đảo
Trường ca
Quần đảo…
1.2
Không mất
không biến mất
trời cũng không bảo thăng thiên
đất càng không thưa đột thổ
Chúa Phật Thánh Thần vẫn không kêu biến hóa
trẻ trâu không nỡ nói tàng hình
Quần đảo
quần đảo
thưa vâng
chính xác quần đảo kia
đã phạm cú lừa lịch-sử-gầm-bàn
luyên thuyên tào lao lôi thôi ôi cũng đành
phận bà-già-lịch-sử
bàn bốn chân
chuột bạch chuột cống chuột đồng chuột cảnh chuột nhắt cắn gặm tùm lum
bà già thêm một phen
thua kẻ cướp5 và
chuột
Ới quần đảo ta ơi
nói càng thêm khổ6
[...]
1.4
… Kia
kia kìa
nguyên vẹn quần đảo
to đùng bát điếu
từng bị đánh tráo
trắng trợn tráo trở trâng tráo
cái gọi là chủ quyền
(hơ hơ bản quyền
ôi cái mỹ tự đến từ
đám văn nhân viển vông
mà chưa hẳn vô tích sự
cầm súng không chặt ngón cò
cầm xẻng chống lại súng run tay tê thấp khớp
ở xa la lớn nếu ta là thi sĩ nhớn
hải chiến kia đã không thể hiện hình7)
Cú nữa thảm thê thêm
14 năm sau8
một ngày này xuân mởn
64 quân sĩ công binh tay không trụ chân đồng bãi đá
Trung úy
Phó chỉ huy trưởng đảo
sừng sững giữ cờ
như nâng thập tự
lừng lững thét vang
người chết đảo không mất
lời thề hải quân Tổ quốc
kẻ muốn nhổ ngọn cờ khỏi ngực
thì nhận đây dòng máu nóng hực ra9
không ngọn gió nào như gió ở đây
mảng thân thể xẻ
đỏ chói
không ụ sỏi
không nấm mồ
cột mốc gió
nghìn năm
ngạo nghễ
sự thật như cát
không ngọn gió nào như gió ở đây
gió ngầm gió nổi gió cuốn chiếu gió ngang dọc
64 kiểu gió 64 cuộc đời10
mộ gió11 đây
đất thành xương cốt
cứ gọi lên là rõ hình hài
mộ gió đây
cát vun thành da thịt
mịn màng đi
dìu dặt bên trời...
mộ
gió đây
những phút giây biển lặng
gió là tay ôm ấp bến bờ xa
chạm vào gió như chạm vào da thịt
chạm vào
nhói buốt
Vàng Sa
mộ gió đấy
giăng từng hàng từng lớp
vẫn hùng binh giữa biển đảo xa khơi
là mộ gió
gió thổi hoài thổi mãi
thổi bùng lên
những ngọn sóng
ngang trời12…
liệu chăng động lòng Chúa Phật
bằng
không
cả trăm đảo đá bãi đảo nhỏ cồn cát rạn đá ngầm bãi cát ngầm bãi cạn bãi ngầm
đã bị đánh tráo bố láo bố thiên
ngay và luôn
sau vài chục cho chí vài trăm sát na
mấy nỗi
Cái gọi là chủ quyền13
và tất nhiên kéo theo cả hệ-thống-cống-rãnh
(chậc
là nói cái hệ thống nhà bển)
nhất trí đồng loạt mạo danh
Bố
khỉ thời 4.0 mạt danh
sanh nhầm phiên bản tỏ vẻ chuẩn khó thể chỉnh bởi Ai14 quái thai
(lại là quái thai phi bản quyền mới nhọc lòng bá tánh
chả làm sao kiện tụng nổi bởi hoài công mà đấm đại-lục-bông)
Mách
sổ Nam Tào
Bắc Đẩu
bển
vứt xuống thềm lục địa này15
hai Quần-đảo-tráo-tên
rồi ạ
(các
thềm khác ư có nhẽ cũng tùm lum tà la)...
… Đường
hồi hương nhớ đầy
chiều chậm đưa chân ngày
tiếng buồn vang trong mây
tiếng buồn vang trong mây
có phải sầu vạn cổ
chất trong trường ca nay
tôi là người viết lách
mất đảo khó làm khuây
ngỡ lòng mình là biển
ngỡ hồn mình là mây
nhớ đảo nâng bút viết
sóng buồn bay lên đây…16
1.5 ĐIỆP KHÚC
… Bạn
đã nghe về hai trận hải chiến xa xưa?
Bạn
đã biết ai đã thua cả hai lần yêu nước?17...
Đỗ Quyên
_____________________________
1 Và, xin trân trọng cảm tạ 251 tác giả của những tác phẩm, lời trích… mà trường ca thời sự này mạn phép “liên văn bản”, cũng như chân thành cáo lỗi các đồng tác giả đó về những gì chưa phải ngoài thiện ý của người viết.
2 Thành ngữ.
3 Nguyên bản tiếng Pháp “Toujours il y eut cette clameur / Toujours il y eut cette fureur” (Saint-John Perse, trường ca Lưu Đầy / Exil) là lời đề từ trong bài thơ Trường Sa Hành của Tô Thuỳ Yên.
4 Theo thơ Thu Bồn (Bài Hành Phương Nam).
5 “Sự chuẩn bị của Trung Quốc
Đêm 17 tháng 1 năm 1974, Chu Ân Lai nhận báo cáo tình hình Hoàng Sa từ [...] Cục phó Cục Tác chiến Bộ Tổng tham mưu Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc. Sau đó Chu Ân Lai cùng với Diệp Kiếm Anh viết báo cáo gửi Mao Trạch Đông đề nghị phái quân ra quần đảo Hoàng Sa. Mao Trạch Đông phê vào bản báo cáo [...]: "Đồng ý!" và nói rằng, "trận này không thể không đánh". Mao Trạch Đông giao cho Diệp Kiếm Anh và Đặng Tiểu Bình trực tiếp chỉ huy trận đánh tại quần đảo Hoàng Sa. Đây là trận đánh đầu tiên của Đặng Tiểu Bình khi mới được phục chức sau 7 năm đi ‘cải tạo’. Ngày 18/1/1974, Chu Ân Lai triệu tập cuộc họp Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc để thảo luận về tình hình Hoàng Sa và lập ra Ban chuyên trách 5 người để đối phó với các diễn biến có thể xảy ra (...) gồm: Diệp Kiếm Anh (Chủ nhiệm), Vương Hồng Văn, Trương Xuân Kiều, Đặng Tiểu Bình và Trần Tích Liên.” [...]
“Trung Quốc chiếm toàn bộ Hoàng Sa
Trong khi chiến sự đang diễn ra tại Hoàng Sa, Diệp Kiếm Anh, Đặng Tiểu Bình [...] báo cáo lên Mao Trạch Đông đề nghị cho phép quân đội Trung Quốc chiếm tất cả các đảo do Việt Nam Cộng hòa kiểm soát. Mao Trạch Đông đã chấp thuận đề nghị này. Khi hải chiến Hoàng Sa kết thúc, sau khi nghe báo cáo, Đặng Tiểu Bình đã chỉ thị cho Quân khu Quảng Châu tiếp tục đánh chiếm các đảo Hoàng Sa, Hữu Nhật và Quang Ảnh.”
(“Hải chiến Hoàng Sa 1974”, vi.wikipedia.org 19/1/2024; “50 năm Hải chiến Hoàng Sa: Bài học lớn cho Việt Nam”; Toshi Yoshihara & Mỹ Hằng, bbc.com 16/1/2024; "Tổng thống Thiệu ra lệnh tái chiếm Hoàng Sa, nhưng…”, nhadatphucankhang 1/2/2016); “Chiến dịch tái chiếm Hoàng Sa bất thành của không lực VNCH”, Lê Đức Dục baotiengdan.com 19/1/2021).
6 Theo bài thơ Văn tế Ngạc Nhi (Nguyễn Khuyến).
7 Theo “Mọi thứ nay kết thúc thật rồi. Nếu tôi thực sự là một nhà thơ, tôi đã có thể ngăn cản cuộc chiến.” - Ghi chép khuyết danh 23/8/1939, một tuần trước khi Chiến tranh thế giới thứ hai bắt đầu (Elias Canetti; Nghề của Nhà thơ, Quyên Hoàng dịch từ bản dịch tiếng Anh, vanviet.info 18/11/2023).
8 "Xung đột giành quyền kiểm soát tại quần đảo Trường Sa 1988", và “Trần Văn Phương” (vi.wikipedia.org 14/3/2024).
9 Theo bài thơ Gửi Quần Đảo Trường Sa (Đỗ Nam Cao, thethaovanhoa.vn 30/10/2012).
10 Theo bài thơ Gió Hoàng Sa (Hoàng Vũ Thuật, thivien.net 19/1/2024).
11 Mộ tượng trưng theo nghi lễ chiêu hồn những chiến binh thời Nguyễn đi bảo vệ chủ quyền biển, đảo, không trở về.
13 “Ngày 12/7/2024 đánh dấu tròn 8 năm Tòa Trọng Tài Quốc Tế xác định rằng các yêu sách hàng hải mở rộng của Trung Quốc ở Biển Đông là không phù hợp với luật pháp quốc tế. (...) Tám năm sau, Việt Nam, Philippines vẫn phải đối phó với những hành động bạo lực, hăm dọa của Trung Quốc trong chiến lược “mưa dầm thấm lâu” độc chiếm Biển Đông (...) Các hành động của Trung Quốc phản ánh sự coi thường trắng trợn đối với luật pháp quốc tế”, theo thông cáo của ngoại trưởng Mỹ ngày 11/7. Phía Liên Hiệp Châu Âu khẳng định trong một tuyên bố ngày 12/7 rằng phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường Trực năm 2016 có giá trị ràng buộc pháp lý đối với các bên liên quan. Tuy nhiên, đối với Bắc Kinh, chỉ có luật quốc gia của Trung Quốc mới có giá trị ở Biển Đông. (...)
Chiến lược này được ban thành luật về vùng lãnh hải tháng 2/1992. Thoạt nhìn định nghĩa “lãnh hải” của Bắc Kinh phù hợp với Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982 mà Trung Quốc là thành viên. Nhưng điểm nguy hiểm nằm ở tuyên bố 1958, được nhắc lại trong bộ luật 1992, theo đó lãnh thổ đất liền của Trung Quốc bao gồm Đài Loan và các nhóm đảo khác như Sankaku/Điếu Ngư (tranh chấp với Nhật Bản), Bành Hồ, Đông Sa, Tây Sa (quần đảo Hoàng Sa), Nam Sa (quần đảo Trường Sa). Do đó, Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền đối với 80 đến 90% diện tích Biển Đông. Yêu sách này được chính thức ghi trong tài liệu “đường 9 đoạn”, lần đầu tiên được chính phủ nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa công bố chính thức bằng một công hàm ngoại giao gửi tới Liên Hiệp Quốc vào tháng 5/2019. (...) Bản thân tuyên bố này đã là một hành động kiểu “chuyện đã rồi” (...)
Biển Đông sẽ là địa điểm thử nghiệm đầu tiên về một trật tự mới mang màu sắc Trung Hoa, trước khi chuyển sang giai đoạn tiếp theo, đó là thống nhất với đảo Đài Loan.”
(“Việt Nam trước chiến lược “mưa dầm thấm lâu” của Trung Quốc để độc chiếm Biển Đông”; Lénaïck Le Peutrec / RFI, rfi.fr 15/7/2024).
14 Trí tuệ nhân tạo (Artificial intelligence).
15 Theo “Việt Nam vứt xuống thềm lục địa này ba tên đế quốc” (Chế Lan Viên, bài thơ Bể Và Người).
16 Theo bài thơ Màu Cây Trong Khói (Hồ Dzếnh).
17 Theo “Bạn đã nghe về trận hải chiến xa xưa? / Bạn đã biết ai đã thắng dưới ánh trăng sao đêm ấy?” (W. Whitman - Trường ca Bài Hát Chính Tôi, Tlđd).
Các thao tác trên Tài liệu
