Lòng hải lý

(Trích trường ca)

Đỗ Quyên

                                               Hãy sống như

                                                    những con tàu

                                                                            phải lòng

                                                                                         muôn hải lý,

                                              Mỗi ngày

                                                          bỏ

                                                                  sau lưng

                                                                    nghìn hải-cảng-mưa-buồn!”

Trần Dần

TÁM

Không nơi chốn nào là kín

trước bước chân

Tình duyên, hạnh phúc

có thể giật lùi

Lịch sử, chiến tranh

từng quay lại

yên ổn

tìm những khoang trống cho mình

trong pháo đài cổ

kệ sách

ghế đá công viên

và lòng đất

Người đưa thư

lấp kín các ô sắt ích kỷ

bằng các thông tin bề kích địa cầu

Một nụ hôn

chợt đến từ phía sau

có thể xô tình xuống vực

Đảo hoang tròn

theo mỗi cơn sóng lượn

Chiếc xe lăn

vô chủ

vô phương

Bàn chân không cần mắt

Bút để hóa cứt thành thơ cũng là bút

Phần trắng còn lại trên giấy

chắc gì là đoạn cuối đường

Có sóng trên giấy

như có sóng trong lòng

Có gió bốc dưới mỗi bàn chân

và trong từng ngòi bút

Mùi trang giấy viết tinh khôi

ngửi suốt đời không ngán

Độ cứng ở những nơi thiếu bàn chân

kích thích

Chiếc xe trắng một vòng thành phố

trở lại hiếp chân tường

thỏa mãn nhà xe

ở từng hơi phả

Những bàn chân không có hành trình tròn

không có mặt đường thỏa thích

Câu thơ đẻ non

có bước chân an ủi

Bài thơ không khi nào quay lại một âm vần

có bàn chân hiểu nổi

Không khoảng không nào thừa

Nắng mưa sẽ tìm đến

Có những bàn chân lạc

Bao mùa xuân rồi

Hoa rụng tối trời

Mồ hôi đổ vội

Mũi tên kẻ đậm

Máu đỏ đầu chân

Vết điểm chỉ còn son

Những đùi vế vút lên

sáng lại câu thơ cổ điển

Con đường sôi âm ỉ

ngút ngã tư già

Chế ngự từng thước tấc

phố nhà chưa lấn hết

Đường biên xấu hổ

cổng thành chúm chím gót chân

Nóc nhà thờ ngang cánh chim

thánh rỏ lệ mát bàn chân lữ khách

Những đứa con thừa cha

chạy ra

ném

các đụn tuyết không tan

Miếng gỗ vụn đợi lửa

không bao giờ

biết hành hương

Những bàn chân khát đất

những bàn chân bội thực đức tin

tránh con đường Chúa thổ huyết

tránh cả những chợ đêm

nơi côn trùng làm vua

Đường đất và sông nước

cái gập ghềnh đâu cũng như nhau

Bàn chân lượn từng ly khúc khuỷu -

từng ly khúc khuỷu làm cong mặt bằng

thẳng tới chân trời và chân lý

Có thể chao hồn

khi rẽ

đường lượn hải âu

trong khoảnh khắc chuyển đổi tự hào

hoặc là đổ ngã

hoặc là cao lên tầng không mới

trong hơn

Khúc quanh phá vỡ các tuyến tính kinh viện

giải tẩy thuốc tê cho gan bàn chân

Kìa,

vực bên chỗ rẽ

Kìa,

ghềnh dưới thác trên

Đừng đả đảo các kẻ thù vô tội!

Đảo

khoảng sống giữa vùng đau

Ngọn hải đăng có thể tắt

không buồn

Gió lưu trữ ánh sáng cũ

Bước chân không bao giờ hôn đảo

Con thuyền tự lo lấy phận trôi

Không bến bãi nào là đủ đầy

Không hải cảng nào biết hoang phí

Các ô trắng đợi màu

Gái chờ quả dại

Bài thơ thật không đi lùi

Con đường dài không thể ở sau lưng.

CHÍN

Điểm cuối đường ú tim

xoãi chân mỏi nu na nu nống

Em có bao giờ trước mặt cuộc tình tàn?

Đừng hỏi vì sao anh hỏi vậy

Nếu ai cũng sống

cuộc đời đã chết từ lâu!

Cuối đường

sóng vỗ tới bàn thờ tổ

Hỏa diệm sơn yếu lửa

Mỗi người ngô nghê đi một chút

thì gió sẽ đổi làn

giảm độ cuồng

Đôi khi anh

xốc vai

thẳng cổ

ngóng chân

Điểm cuối mỉm cười đón nhận

Những người đàn bà khóc

luôn phải ở phía sau

Đứa trẻ nằm xe đẩy

- không chịu trở về

đòi mẹ thả lời hứa bậy -

là người lớn hôm nay

Con chúng ta là thế hệ bay

tay cầm Coca-Cola tự mua lấy

Không theo luồng gió, đường ray

điểm cuối có thể ở ngay dưới vạch xuất phát

Lòng - Hải – Lý đang chờ giờ hỏa táng

Con đường tan theo mây

Hải cảng thôi còn đợi

Thiên niên kỷ thứ ba mất đơn vị bàn chân

Em giữ lại vành tang

khi ra khỏi nhà mồ đồng loại

Cái chết được chuẩn bị

rộn ràng không kém mùa xuân

Tiếng cười xưa dẫu không thể vang ngân

Ngưỡng cửa mới cao hơn mây đảo

Đường dài tích trữ độ ngọt cho ngày chân ngưng bước

Nước mắt là ruột thừa ở thế hệ đang lên

Con chúng mình

sẽ bay

Đơn vị đường đời không còn là mỗi bước đi

Người đưa thư bỏ nghề

làm mẫu tượng đài

khi thông tin tự vào nhà qua các cửa sổ mạng

Những nụ hoa không nở

ly café mồ côi

sẽ có mặt nơi điểm cuối

Vật chứng yêu là đôi lứa

Đường là một bước chân dài

Thơ không có độ lùi

Điểm cuối

khi đến rồi

đảo không còn bảo thủ

đứng rời

nhìn chuyến đi hấp hối

Bàn chân

(tất nhiên!)

có quan tài riêng của nó

hình bàn chân

Em nhớ tìm về điểm cuối

Trên con đường đã có thơ

hạnh phúc không trở lại

Đám búp-bê mở mắt thấu dặm dài

miệng đồng ca thế kỷ

con chúng mình - nhạc trưởng

Nắng theo chúng mình thuở chưa có lửa

nên con từ nắng sinh thành

Tới gần rồi,

điểm cuối!

Đảo mưa trong anh

anh nắng trong em

Đường mòn đau thêm

thổn thức lịch trình xoắn ốc

Câu thơ treo ngửa

nấc

Búp-bê và con chờ hân hoan

Hoa trên mộ tự vẫn

khi mỗi nấm mộ đứng dậy

đòi quyền sống

Hải âu rùng mình

tiếc thời múa trong mưa bụi

Điểm cuối không mắt

không vồ vập hỏi về nơi xuất phát

(Đàn bà sao không vậy với đàn ông?)

Bước chân lăn tự nhiên

sau cái búng đầu tiên của Tạo hóa

Các trường hút tỏa từ khi xuất phát

bao vây tứ phía bàn chân

Bàn chân chối từ bài định

tự chết như tự sống

Khi bàn chân nằm xuống

vẫn chỉ thẳng

lên trời

con đường chôn trong chân người

Khi hải cảng chìm xuống

những cọng mỏ neo

trơ

khúc xương

bữa tiệc đường đời.

(Trích trường ca Lòng Hải Lý)

Đảo Vancouver, tháng 5-1997; Tu chỉnh, tháng 8-2009

ĐỖ QUYÊN