Lời chúc đầu năm

Trong những ngày chuyển tiếp này, khi năm cũ chưa đi hẳn, năm mới đang về, cho phép tôi được mở đầu số báo này với một đôi nét không tươi gì cho lắm. Biết làm sao khi cuộc sống chẳng mấy chiều người.

Số người thất nghiệp ở nước Pháp đã lên đến con số 3 triệu, ở vào một mức có thể làm rúng động cả những cơ sở đạo lý của một xã hội vẫn được coi là thịnh vượng, dễ sống. Ngay tại Mỹ, tình hình kinh tế suy thoái đã dẫn tới việc một đương kim tổng thống không được tái cử, và đưa vào chức vụ tổng thống mới một ứng cử viên hứa hẹn tập trung sức lực của mình vào các vấn đề nội trị. Bên cạnh những khó khăn, thậm chí những bi kịch cá nhân của những người đã bị mất công ăn việc làm, là mối đe doạ kỳ thị chủng tộc đang lởn vởn xáp tới mỗi cộng đồng nhập cư. Bạo động cực hữu đã xảy ra đối với người Việt ở Đức, Tiệp...

Bạo động ở mức cao hơn nhiều đã tới tận châu Âu trù phú này, từ nửa thế kỷ nay vốn đã quen nhìn chiến tranh xảy ra khắp nơi trừ ở chính đất mình: không đầy hai năm sau sự sụp đổ của tảng băng Liên Xô và Đông Âu, những hằn thù dân tộc không được giải toả trong quá nhiều năm đã bùng nổ ở nước Nam Tư cũ.

Bạo động tiếp tục ở Cam Bốt, ở châu Phi...

Và trên đất nước Việt Nam chúng ta, bạo động lại được sử dụng như một con ngoáo ộp... bởi một chế độ từng và vẫn lấy... bạo lực làm cơ sở triết lý, để từ chối những cải cách chính trị cần thiết cho việc huy động toàn sức dân để hàn gắn những vết thương chiến tranh và xây dựng đất nước, và tiếp tục sử dụng bạo lực chống lại những người đầy thiện chí nhưng chỉ mắc tội không đồng ý với cái cơ sở triết lý ấy. Việc tiếp tục giam giữ, cầm tù các ông Đoàn Viết Hoạt, Nguyễn Đan Quế, v.v..., không báo hiệu một tương lai rộng mở. Do sự “ổn định” dựa trên trấn áp và loại trừ công dân ấy, người ta không thể không lo sợ một ngày nào đó những dồn nén sẽ bùng ra, như ở nhiều nơi khác...

Dĩ nhiên, những điều nói trên không mâu thuẫn với một thực tại khác, tích cực hơn, ít nhất là về một vài khía cạnh của đời sống hàng ngày. Để tiếp tục nắm giữ quyền hành, và cũng là để giữ cái “ổn định” tạm thời nói trên, đảng cộng sản đã phải lùi những bước không nhỏ, từ bỏ mỗi ngày một nhiều hơn những giáo điều trong chủ thuyết về kinh tế. Người dân chẳng những không còn bị kiểm soát bằng bao tử mà còn bắt đầu được tự do làm ăn sinh sống. Cuộc sống dễ thở hơn. Quyền ăn nói cũng được mở rộng hơn, miễn là không công khai đụng đến những vấn đề chính trị!

Những nạn tham nhũng, cửa quyền, đè nén nhân tài, v.v... chỉ có thể được giải quyết trên cơ sở một xã hội thực sự dân chủ: khi không một phe đảng nào còn được quyền tự cho phép mình “lãnh đạo” xã hội mà không chịu một sự kiểm soát chính trị nào của người dân; khi những công dân nghĩ khác chính quyền được tự do công khai nói lên những suy nghĩ, đề nghị, giải pháp của mình cho đất nước, thông qua những tổ chức chính trị, những cơ quan ngôn luận được tự do lập ra; khi quân đội và công an chỉ có nhiệm vụ bảo vệ độc lập và an ninh chung cho đất nước và cho những người công dân lương thiện chứ không có nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi của một phe đảng, chống lại người công dân bị cho là đe doạ đến những quyền lợi đó.

Tất nhiên, quá trình đi tới nền dân chủ thực sự ấy không đơn giản và đòi hỏi thời gian, đòi hỏi sự tham gia và cố gắng bền bỉ của rất nhiều người. Nhưng, có thể nào, ngay cả nói lên những điều đó cũng chưa được phép! Vì thế, cho phép tôi thêm vào những lời chúc sức khoẻ, hạnh phúc và may mắn đến bạn đọc và gia đình, lời mong ước được thấy, ngay trong năm nay, sự khởi công của quá trình đó.

Hoà Vân