Bạn đọc và Diễn Đàn

Đôi điều về Lá Diêu Bông của Hoàng Cầm

Tôi không phải là độc giả thường xuyên của báo. Nhưng vừa rồi, nhân đọc Diễn Đàn Xuân Quý Dậu số 16 (tháng 2.1993) của một anh bạn, tôi nhận thấy lời thơ Lá Diêu Bông của Hoàng Cầm do Hoàng Phong phổ nhạc có những chỗ chưa đúng.

Tôi có nguyên một đoạn băng hình thu Hoàng Cầm nói về bài thơ Lá Diêu Bông. Nguyên là hồi Tết 1992, trong dịp về nước thăm gia đình, tôi và các bạn bè có tổ chức một buổi đi chơi vào ngày mồng 5 tết. Bên bờ hồ Quảng Bá hôm đó, dưới gốc cây vối, nhà thơ Hoàng Cầm đã kể lại tỉ mỉ nguồn gốc và quá trình sáng tác Lá Diêu Bông. Ngoài ra, ông còn giới thiệu toàn bộ 4 bài Cây Lá Quả Cỏ của ông (Cây tam cúc, Lá diêu bông, quả vườn ổi và Cỏ bồng thi). Ông còn giới thiệu với chúng tôi khoảng 10 bài mới sáng tác (chưa công bố vào thời điểm ấy), trong đó có bài Bao giờ nói hết chuyện diêu bông, còn gọi là Hậu diêu bông.

Riêng về bài Lá Diêu bông, nhà thơ ngỏ ý muốn cho bạn đọc ở nước ngoài nghe được chính xác từng câu chữ. Bởi vậy, tôi xin ghi lại theo băng những chỗ không đúng với nguyên tác (ở đây tôi chỉ nêu những chỗ sai, có thể sửa được, chứ không kể tới những chỗ nhạc sĩ buộc phải thay đổi cho phù hợp với âm điệu bài nhạc):

1) Nguyên văn: “Từ nay ta gọi là chồng”. Nhà thơ kể ông còn nhớ nguyên văn từng câu khi hồi đó ông hỏi “ Chị Vinh ơi, chị tìm cái gì thế? ”. Không nên để là “ Tao gọi làm chồng” như đã in.

2) Nguyên văn “ Hai ngày, em tìm thấy lá”, chứ không phải “ Ba ngày...” như đã in.

3) Nguyên văn “Chị lắc đầu, trông nắng vãn bên sông”. Vãn bên sông, chứ không phải vẫn ven sông như đã in. Vãn là chữ đúng, và tuyệt hay.

4) Nguyên văn “Đi đầu non cuối bể”, chứ không phải “... bốn bể” như đã in.

Nếu Diễn Đàn đồng ý, tôi sẽ gửi một bài viết về xuất xứ và quá trình sáng tác, cùng nguyên văn bài Lá diêu bông, theo lời kể ghi băng hồi Tết 1992 của chính nhà thơ Hoàng Cầm.

Một độc giả ( Berlin, Đức)

[Xin cảm ơn chứng từ của anh và rất mong đợi bài viết ấy. Cũng xin anh gửi cho nguyên bản bài thơ ghi theo cuộn băng. Chúng tôi sẽ so sánh với một bản sao ảnh thủ bút Hoàng Cầm, và nếu có gì khác biệt, sẽ phỏng vấn nhà thơ trước khi cung cấp cho độc giả văn bản chân thực. Riêng điểm 1), bản phổ nhạc viết là “Từ nay tao xin nhận làm chồng”, nhận chứ không phải gọi. Mong anh rà lại với bản ghi âm do tác giả đọc theo trí nhớ].

Rất vui mừng được gặp lại các anh chị ê kíp Đoàn Kết mười năm trước đây

Đối với chúng tôi, những người Việt đang sống tại Đông Âu, Diễn Đàn thực sự là món ăn tinh thần quý giá, không những vì những thông tin kịp thời về chính trị - thời sự mà còn cho chúng tôi những phút thư giãn tinh thần qua các trang văn học nghệ thuật. Một số bài báo hay của Diễn Đàn đã được chúng tôi gửi về Việt Nam. Chúng tôi hy vọng đến một ngày mà Diễn Đàn sẽ được hiện diện công khai ở quê nhà.

Nhận được Diễn Đàn hàng tháng, chúng tôi đọc đầu tiên mục Tin Tức Thời Sự, kế đó là các bài bình luận. Tác giả mà tôi thích nhất là Bùi Mộng Hùng vì phần lớn các bài báo của ông viết đều hay và súc tích. Phần văn học nghệ thuật tôi cho là cân đối với khuôn khổ của tờ báo, nhưng có đề nghị là nếu có thể được, toà soạn nên dành thêm “đất” cho các bài thơ hay. Ngoài ra cũng nên dành chỗ cho các bài về sinh hoạt cộng đồng tại Pháp. Ngoài ra, tôi tán thành những ý kiến của bạn TBN (Choisy le Roi) ở số 21/93 về việc Diễn Đàn nên gắn chặt hơn với những hoạt động thực tiễn cho Việt Nam.

Cách đây gần 10 năm (từ tháng 10.83 đến 4.84), tôi có may mắn được đặt chân đến Paris hoa lệ và một trong những kỷ niệm khó quên được là được đọc tờ Đoàn Kết, nay rất vui mừng được gặp lại một số anh chị trong ê kíp đó, nay lại tiếp tục dành dụm thời gian eo hẹp của mình cho Diễn Đàn với thiện ý vì một Việt Nam dân chủ và phát triển...

N.H. (Tiệp)

Tôi muốn Diễn Đàn trở thành người bạn tinh thần

Tôi là sinh viên năm thứ hai trường Đại học tổng hợp W.... Nhân dịp nghỉ hè, tôi có đến thăm một người bạn đồng hương và được đọc báo Diễn Đàn. Tôi không ngờ Diễn Đàn lại thu hút tôi một cách kỳ lạ, không ngờ ở nước ngoài lại có một tạp chí hấp dẫn đến thế? Không những về chất lượng in ấn mà cả về nội dung đều rất tốt. Tôi rất thích thơ, thơ trong Diễn Đàn tuy rất ít so với những thể loại khác nhưng rất chọn lọc, với những bài thơ của những nhà thơ nổi tiếng. Phần bình luận, thời sự đưa những tin rất khách quan về tình hình Việt Nam và quốc tế. Thực lòng, Diễn Đàn lôi cuốn tôi đến một cách kỳ lạ và tôi muốn Diễn Đàn trở thành người bạn tinh thần của tôi.

T.H.V. (Ba Lan)

Diễn Đàn và bạn đọc Đông Âu...

Chủ trương của Diễn Đàn rất được nhiều người Việt tại Tiệp ủng hộ, nhất là những bạn trẻ. Đất nước quê hương chúng ta đau khổ và đã tốn nhiều xương máu cho độc lập ngày hôm nay mà không có tự do. Nên đấu tranh dân chủ, tự do, quyền con người mà Diễn Đàn chủ trương bằng đấu tranh bất bạo động, bằng tự do ngôn luận là con đường đúng với xu thế của thời đại ngày nay.

L.Q (Jigin, Tiệp)

Đính chính

Trong bài thơ Vết thơ trần thế (Diễn Đàn số 21, 1.7.93, tr 23) trong câu 2 xin đọc “đem tim” thay vì “đem tin”, và câu 11: “ tàn thông” thay vì “ tàu thông”.

Diễn Đàn xin cáo lỗi cùng bạn đọc và tác giả Nguyễn Chí Trung.

Diễn Đàn

Cùng bạn đọc

Số 22 đang ở trong tay bạn đọc là số cuối năm thứ nhì. Số sau là số đặc biệt tăng lên 48 trang, đánh dấu đầu năm thứ ba của Diễn Đàn. Báo sống được hoàn toàn nhờ sự ủng hộ bằng cách mua và giới thiệu báo cho bạn bè. Chính bạn đọc đã bảo đảm cho sự tồn tại của tờ báo trong suốt hai năm qua.

Hai năm, Diễn Đàn làm nhịp cầu đối thoại trên những vấn đề căn bản của đất nước, vì dân chủ và phát triển.

Diễn Đàn tồn tại chỉ để tồn tại thôi không đủ. Nếu sự có mặt của Diễn Đàn là bổ ích, thì tờ báo phải đi tới, được thêm nhiều độc giả ngoài nước và trong nước, được thêm nhiều tiếng nói khác nhau tham dự. Cuối năm thứ hai bước sang năm thứ ba, sự ủng hộ của các bạn cần thiết hơn bao giờ hết cho lẽ sống và cho tờ báo tiếp tục bước tới.

Chúng tôi hoan nghênh sự giúp đỡ của bạn đọc dưới hai hình thức:

– mua tặng hay giới thiệu Diễn Đàn cho bằng hữu

– ủng hộ tài chính để báo có quỹ gửi tặng cho bạn đọc ở Việt Nam và những nước Đông Âu không có điều kiện trả tiền mua báo.

Và cũng xin nhắc các bạn đừng quên gia hạn mua báo năm thứ ba. Về phần mình, ban chủ trương Diễn Đàn cũng “kết ước” với bạn đọc: tiếp tục đóng góp, bằng ngòi bút và việc làm, vào công cuộc dân chủ hoá và phát triển đất nước Việt Nam.

Diễn Đàn