Hồi ức về chiến dịch
Điện Biên Phủ

Đại tá HOÀNG MINH PHƯƠNG

Nguyên trợ lý Bộ chỉ huy chiến dịch Điên Biên Phủ

7.5.2009 là kỷ niệm lần thứ 55 chiến thắng Điện Biên Phủ. Nhân dịp này, Diễn Đàn giới thiệu với bạn đọc chứng từ của đại tá cựu chiến binh Hoàng Minh Phương. Đây là toàn văn bản tham luận tác giả đọc tại cuộc hội thảo khoa học tổ chức trong hai ngày 19 và 20.4.2005 tại Trường Đại học Bắc Kinh, "vòng ba" của hội thảo quốc tế Kỷ niệm 50 năm chiến dịch Điện Biên Phủ và hội nghị Genève (mà hai vòng đầu đã được tổ chức tại Paris và Hà Nội trong thời gian nửa năm đầu 2004), với sự tham gia của những nhà nghiên cứu Pháp, Trung Quốc và Việt Nam. 

Chứng từ của ông Hoàng Minh Phương là một tài liệu quý báu, vì nhiều lẽ. Trước hết, trong suốt thời gian chiến dịch, ông là người phiên dịch giữa tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp và trưởng đoàn cố vấn quân sự Trung Quốc Vi Quốc Thanh, trực tiếp chứng kiến quá trình diễn biến dẫn tới quyết định buổi sáng ngày 26.1.1954, "kéo pháo ra", bài binh bố trận lại để "đánh chắc tiến chắc", từ bỏ hẳn "oa tâm tạng chiến thuật" (chiến thuật moi tim kẻ địch), dùng biển người đánh nhanh thắng nhanh của phó trưởng đoàn cố vấn Mai Gia Sinh. Chứng từ này xác nhận một lần nữa rằng đó là quyết định của chính cá nhân đại tướng Võ Nguyên Giáp. Vị tướng "ngoài mặt trận" đã đảm đương trách nhiệm của mình, trong hoàn cảnh mọi liên lạc với chủ tịch Hổ Chí Minh và Bộ chính trị Đảng cộng sản Việt Nam ở Việt Bắc phải tiến hành qua giao liên đi ngựa, đi về phải mất nhiều ngày. Từ sau năm 1975, phía Trung Quốc đề cao vai trò viện trợ quân sự của mình (hàm ý trách móc Việt Nam bội bạc). Thậm chí họ còn thổi phồng công lao của các cố vấn Trung Quốc tại Điện Biên Phủ (xem Hồi ký của các cố vấn Trung Quốc đã công bố trên Diễn Đàn).  Tại cuộc hội thảo 50 năm Điện Biên Phủ ở Paris và Hà Nội, họ đã rêu rao là tới Bắc Kinh, phía Trung Quốc sẽ công bố tư liệu lịch sử cho thấy chính Mao Trạch Đông là người quyết định thay đổi chiến thuật ở Điện Biên Phủ. Và, đến hẹn lại lên, đúng là bức điện của Mao Trạch Đông gửi Vi Quốc Thanh, tán thành việc thay đổi kế hoạch tiến công, đã được công bố. Nhưng, cuối cùng, các nhà sử học và chứng nhân Trung Quốc đã thừa nhận rằng, bức điện ấy mãi tới ngày 27.1.1954, Vi Quốc Thanh mới nhận được. Nghĩa là một ngày sau khi đại tướng Võ Nguyên Giáp đã ra lệnh kéo pháo, rút quân và các điểm tập kết, và đưa đại đoàn 308 sang Thượng Lào làm "nghi binh". Cụ thể hơn nữa, sau khi đại tá Hoàng Minh Phương đọc bản tham luận của mình bẳng Hán ngữ, giáo sư Văn Thanh, phiên dịch viên của Trung Quốc tại Điện Biên Phủ, có mặt trong cuộc gặp Vỗ-Vi sáng ngày 26.1.1954, đã tuyên bố tại hội trường : "Những điều mà ông Hoàng Minh Phương vừa phát biểu hoàn toàn đúng với sự thực lịch sử mà tôi được chứng kiến".

Diễn Đàn cảm ông Dương Danh Dy (dịch giả tập hồi ký cố vấn Trung Quốc) đã cung cấp bài tham luận của đại tá Hoàng Minh Phương và những thông tin soi sáng một sử kiện quan trọng. Để bảo đảm tính trung thực của văn bản này, chúng tôi công bố dưới đây 13 trang ảnh chụp. Xin độc giả bấm vào từng trang để đọc.