Điểm báo

Trung Quốc đưa giàn khoan OO 981 vào sâu
148 km trong vùng độc quyền khai thác
và thềm lục địa Việt Nam

Trong khi Nhân Dân và Quân Đội Nhân Dân chỉ vỏn vẹn đăng lại lời nói của người phát ngôn Bộ ngoại giao Việt Nam (như mọi báo khác) :

Trả lời câu hỏi của phóng viên về thông báo hàng hải ngày 3-5-2014 của Cục Hải sự Trung Quốc nói rằng, giàn khoan HD-981 tiến hành khoan và tác nghiệp tại vị trí có tọa độ 15o29'58" vĩ bắc - 111o12'06" kinh đông từ ngày 2-5 đến 15-8-2014, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình nêu rõ:

Vị trí tọa độ hoạt động của giàn khoan HD-981 nêu trong thông báo hàng hải của Cục Hải sự Trung Quốc nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam, cách bờ biển Việt Nam khoảng 120 hải lý.

Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý khẳng định chủ quyền của mình đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, cũng như quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của mình được xác định phù hợp với Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982.

Mọi hoạt động của nước ngoài trên các vùng biển của Việt Nam khi chưa được phép của Việt Nam đều là bất hợp pháp và vô giá trị, Việt Nam kiên quyết phản đối.

vào ngày chủ nhật 4.5 (xem Nhân Dân và Quân Đội Nhân Dân) rồi im luôn trong hai ngày tiếp theo, thì các báo lề phải đã đưa khá nhiều thông tin và một số bình luận.

Báo Tuổi Trẻ và Người Lao Động cung cấp những thông tin khá đầy đủ về giàn khoan "Hải Dương Thạch Du (Offshore Oil) 981" :

* Tuổi Trẻ : Trung Quốc tuyên bố giàn khoan hoạt động 3 tháng ở Biển Đông bất chấp phản ứng đã xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam

* Người Lao Động : Vạch mặt giàn khoan 981 Trung Quốc đưa vào vùng biển Việt Nam

Ngoài lời phản đối của người phát ngôn Bộ ngoại giao (nói trên), Thanh Niên đưa thêm : PVN yêu cầu CNOOC rút giàn khoan khỏi vùng biển Việt Nam (Tập đoàn Dầu khí quốc gia VN (PVN) ngày 4.5 đã có thư gửi Chủ tịch và Tổng giám đốc Tổng công ty dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC) cực lực phản đối việc đưa giàn khoan Trung Quốc ra vùng biển Việt Nam). 

Các báo đều nhấn mạnh hành động của Trung Quốc vi phạm chủ quyền của Việt Nam theo Công ước về Luật Biển 1982 của Liên Hiệp Quốc. Thanh Niên còn trích dẫn bình luận của giáo sư Mỹ-Ũc Carl Thayer : “Đây là một động thái bất ngờ và chỉ làm thêm căng thẳng tình hình hiện nay ở biển Đông. Với động thái này, Trung Quốc một lần nữa vi phạm DOC (Tuyên bố về Ứng xử ở Biển Đông) (...) Trung Quốc biết chọn thời điểm để phục vụ cho những toan tính khẳng định sự hiện diện của mình tại vùng biển tranh chấp, và từ đó tiến tới khẳng định cái gọi là chủ quyền (...) Đừng lắng nghe những gì Trung Quốc nói. Hãy quan sát những gì Bắc Kinh làm” (Đưa giàn khoan vào vùng biển Việt Nam: Trung Quốc vi phạm DOC)

VNExpress đã phỏng vấn ông Trần Công Trục : "Trung Quốc đang có bước đi nguy hiểm". Nguyên trưởng ban Biên giới của Chính phủ tuyên bố :

"Có người nói hành động này của Trung Quốc là đột biến, nhưng tôi cho rằng không phải như vậy. Đó là kết quả logic của một chuỗi các hoạt động của Trung Quốc như xua tàu đánh cá tràn xuống biển Đông, tổ chức tuần tra, mở rộng hoạt động của lực lượng hải giám, công bố đấu thầu 9 lô dầu khí, tiến hành các hoạt động có tính chất dùng sức mạnh để đe dọa...

Lúc này, cả thế giới đang dồn sự chú ý vào Ukraine, những căng thẳng Nga - Mỹ.  Khả năng can thiệp của Mỹ là thấp, mặc dù Tổng thống Obama vừa đi thăm một số nước châu Á và có tuyên bố mạnh mẽ. Vì thế, Trung Quốc lợi dụng thời điểm này để tránh búa rìu dư luận.

Dư luận trong nước và quốc tế thời gian qua có cảm tưởng tình hình Biển Đông êm dịu hơn, Trung Quốc không làm gì mạnh hơn và có vẻ muốn cùng các nước đàm phán.

Nhưng theo tôi, cảm giác đó là do truyền thông tạo nên. Chúng ta muốn giữ hòa khí, nhằm vận động Trung Quốc ngồi vào bàn đàm phán với mong muốn giải quyết êm thấm, tránh căng thẳng không cần thiết. Chúng ta có những kiềm chế trong xử lý mối quan hệ này với Trung Quốc trong khi họ lại có những toan tính chặt chẽ và hành động cụ thể. "

Một chuyên gia khác về Biển Đông, ông Hoàng Việt (TP. Hồ Chí Minh) trả lời đài BBC (tiếng Việt) :

"Giàn khoan của Trung Quốc hiện đang trôi lập lờ, và để cố định giàn khoan cho nó hoạt động trên vùng biển đó thì phải mất 5-7 ngày. Và trong giai đoạn đó Việt Nam sẽ phải bằng mọi cách ngăn không cho Trung Quốc đặt giàn khoan trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam vì nếu Trung Quốc đạt được thì điều này sẽ trở thành tiền lệ và Trung Quốc sẽ tiếp tục lấn tới".

Nhà bình luận cho rằng "Việt Nam sẽ có phương án đối phó". Niềm tin có cơ sở hay ước mong ngoan đạo ?

Trả lời phản đối của Bộ ngoại giao Việt Nam, bà Hua Chunying (华春莹 / Hoa Xuân Oánh) tuyên bố : "drilling was taking place in Chinese waters" (việc khoan này diễn ra trong vùng biển của Trung Quốc / bản tin AP China refuses Vietnam's call to stop oil drilling).

Điểm đặt giàn khoan OO 981 là vĩ độ 15°29'58 (bắc) - kinh độ 111°12'06 (đông), cách "đường cơ sở 1982" đảo Lý Sơn (cù lao Ré) 119 hải lý (221km) về phía đông, và cách đường biên thềm lục địa Việt Nam 80 hải lý (148 km) về phía tây, nghĩa là hoàn nằm trong vùng độc quyền khai thác của Việt Nam. Vùng này hoàn toàn không nằm trong vùng độc quyền khai thác của nước nào khác, nghĩa là không phải là vùng tranh chấp có thể, đối với pháp luật quốc tế.

Tất nhiên, đối với thiên triều và từ cửa miệng bà Hoa Xuân Oánh, nó thuộc "vùng biển Trung Quốc", vì nó nằm trong "đường lưỡi bò 9 vạch" mà Bắc Kinh bất chấp mọi công ước quốc tế (thậm chí cả ý kiến của nhiều học giả Trung Quốc) khăng khăng nói rằng con đường này xác định "lãnh hải" Trung Quốc.

K. V.

Tin cập nhật ngày thứ ba 6.5.14 (21g Paris)

* Dưới tựa đề Tình hình 'nóng lên' quanh giàn khoan TQ, đài BBC (tiếng Việt) đưa tin :

Ngoài quyết định tăng phạm vi bán kính cấm tiếp cận giàn khoan từ 1 hải lý lên 3 hải lý, nhà chức trách Trung Quốc điều nhiều tàu hộ tống giàn khoan khổng lồ của Tổng công ty Dầu khí Hải dương (CNOOC), được cho là đang ở cách bờ biển Việt Nam trên 120 hải lý.

và trích Hoàn Cầu Thời Báo (Bắc Kinh) :

"Người ta tin rằng chính phủ Trung Quốc sẽ không bao giờ thỏa hiệp vì sự khiêu khích của Việt Nam. Không chỉ vì vị trí của giàn khoan nằm trong đường chín đoạn, mà còn vì nó nằm gần Tây Sa, mà Trung Quốc nắm giữ chủ quyền"

(...) "Chúng tôi tin Hà Nội không bao giờ dám tấn công trực tiếp giàn khoan của Trung Quốc (...) Trung Quốc cần tỏ thái độ cứng rắn, rằng Trung Quốc sẽ không lùi bước (...) Nếu Việt Nam có thêm hành động ở Tây Sa, mức độ phản công của Trung Quốc sẽ được tăng lên (...) Trung Quốc cần cân nhắc liệu Việt Nam có thò đầu ra và trở nên hung hăng hơn cả Philippines hay không. Nếu vậy, Trung Quốc cần thay đổi chính sách đối với Việt Nam và dạy cho Hà Nội một bài học thích đáng".

* Báo mạng Tấm Gương (thuộc báo Tiền Phong) cũng trích dẫn những đoạn nói trên, dưới đầu đề Báo Hoàn Cầu: 'Việt Nam không có can đảm tấn công giàn khoan', nhưng cho biết thêm :

Hoàn Cầu gỡ bài báo khiêu khích

Sau 9 tiếng xuất bản, báo mạng Global Times (Thời báo Hoàn Cầu, của Trung Quốc) sáng 6/5 đã gỡ bài xã luận Trung Quốc nên có thái độ cứng rắn với Hà Nội, khẳng định việc Trung Quốc sẽ không ngừng việc đưa giàn khoan vào vùng biển Việt Nam.

Bài xã luận được Thời báo Hoàn cầu đăng lúc 0g43 sáng 6/5, sau 9 giờ sáng cùng ngày, bài xã luận này đã bị gỡ.

* Đài RFA đưa tít lớn Tàu chiến Việt Nam-Trung Quốc đối đầu gần giàn khoan HD 981 và trích dẫn mạng Quan Sát của Trung Quốc :

Mạng "Quan sát" của Trung Quốc vừa loan tin lực lượng cảnh sát biển Trung Quốc và Việt Nam đang đối đầu ở khu vực cách đảo Tri Tôn (thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam) 17 hải lý về phía nam.

Bài báo trên mạng ‘Quan sát’ cho hay Việt Nam đã điều nhiều tàu cảnh sát biển đến ngăn chặn giàn khoan 981 của Trung Quốc.

RFA cũng cho biết thêm :

Tin từ trang mạng nguyentandung.org viết rằng lực lượng cảnh sát biển Việt Nam tiến vào vùng biển cách đường lưỡi bò do Trung Quốc đặt ra khoảng 4 hải lý nhằm bao vây, ngăn chặn hoạt động phi pháp của giàn khoan HD 981.

Đối phó với lực lượng Việt Nam, Trung Quốc đã huy động số lượng lớn tàu chiến để chống lại, bao gồm cả các tàu chiến mà Trung Quốc sử dụng để hộ tống tàu sân bay Liêu Ninh trước đây cũng được triển khai đến hiện trường.

* Dưới tựa đề Tàu Cảnh sát biển Việt Nam bao vây giàn khoan Trung Quốc, mạng mang tên Nguyễn Tấn Dũng cho biết :

Trước tình hình Trung Quốc ngang nhiên kéo giàn khoan khổng lồ xâm phạm lãnh hải Việt Nam để khai thác dầu khí, lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam mới đây đã triển khai tàu cảnh sát biển tiến vào vùng biển Hoàng Sa (Trung Quốc gọi là Tây Sa), với ý định ngăn chặn hoạt động phi pháp của giàn khoan HD 981 của Trung Quốc. Hiện tại, tàu của cả hai bên đang đối đầu kịch liệt ngoài Biển Đông.

Lực lượng cảnh sát biển Việt Nam rất kiên quyết, xâm nhập vào vùng biển cách đường lưỡi bò do Trung Quốc đặt ra khoảng 4 hải lý nhằm bao vây, ngăn chặn hoạt động phi pháp của giàn khoan HD 981. Đối phó với lực lượng cảnh sát biển Việt Nam, Trung Quốc đã huy động số lượng lớn tàu chiến để chống lại, bao gồm cả các tàu chiến mà Trung Quốc sử dụng để hộ tống tàu sân bay Liêu Ninh trước đây cũng được triển khai đến hiện trường.

Điều oái oăm là Diệu Huyền, tác giả bản tin, là chua ở cuối bài là viết theo Sina. Mà Sina.com (新浪首页 / Tân Lãng Thủ Hiệt) lại là một bản tin... Trung Quốc.