Nguyên thủ tướng Võ Văn Kiệt trả lời phỏng vấn của một báo Việt kiều tại Mỹ
Nếu cứ cố chấp
với nhau,
dân tộc
không lớn mạnh được
Trong chuyến đi Việt Nam đưa tin về Hội nghị APEC 14, ba nhà báo Việt Weekly là Lê Vũ, Etcetera Nguyễn, và Vũ Hoàng Lân đã được nguyên Thủ tướng Việt Nam Võ Văn Kiệt tiếp kiến và trao đổi thẳng thắn về một số vấn đề thời sự mà người dân trong nước và người Việt ở hải ngoại quan tâm. Cùng dự buổi tiếp còn có một số nhà báo trong nước.
Đánh
giá về
tình hình Việt
Nam hiện nay, ông Võ Văn Kiệt nói rằng,
sự việc Việt Nam gia nhập WTO và Hội
nghị APEC vừa diễn ra ở Việt Nam là hai sự kiện lớn,
“thể hiện sự đồng thuận cả
trong và ngoài nước” đối với tiến
trình đổi mới ở Việt Nam, là “cột mốc
quan
trọng đối với vị thế của Việt Nam”. Ông cho rằng,
nếu không có đổi mới thì
không có hai sự kiện đó và
hai sự kiện đó cũng chứng tỏ đổi mới “chỉ
có tiến
không có lùi”.
"Việt
Nam cũng
sòng
phẳng lắm"
Việt Weekly: Nhiều người cho rằng Việt Nam đi theo con đường đổi mới của Trung Quốc, điều này có đúng không? Hay là có những yếu tố đặc thù nào của Việt Nam?”
Ông
Võ Văn Kiệt:
Khi bắt đầu đổi mới Việt Nam không
chỉ học kinh nghiệm của Trung Quốc mà còn học
kinh nghiệm
của nhiều nước khác.
“Kinh nghiệm của các nước khác cũng
thú vị,
đặc biệt như Thái Lan, Malaysia,
rồi Hàn Quốc… Hàn Quốc cũng chiến
tranh kịch liệt
như thế, cũng nghèo, tài
nguyên cũng không có gì.
Chúng
tôi cũng tìm hiểu Đài Loan, họ cũng
có
cách đi
lên... Khi mà mình vững vàng
đi trên
hai chân của mình sẽ được tôn trọng, tức
là phải độc lập tự chủ suy nghĩ làm sao cho
phù
hợp. Nếu cứ đồ theo người ta
thì có nhiều điều sẽ thất bại...
Việt Weekly: Ông có đề cập rằng, về đối ngoại, Việt Nam muốn làm bạn với các nước trên thế giới, và có lẽ hiện giờ Việt Nam có tư thế rất thuận lợi để làm điều đó. Nhưng trên thế giới có những quốc gia yếu và có những cường quốc, vì thế có những quan hệ mang tầm vóc đặc biệt hơn, trong đó có quan hệ với Trung Quốc và Mỹ. Có thể đây là một bài toán tương đối khó khăn đối với Việt Nam, vì dường như Trung Quốc và Mỹ đang đi đến một cuộc đối đầu với nhau, cạnh tranh với nhau trong thế kỷ 21. Vai trò của Việt Nam vô cùng đặc biệt ở ngã ba này. Suy nghĩ của giới lãnh đạo, xu hướng đối ngoại trong tam giác này như thế nào?
Ông
Võ Văn
Kiệt:
Việt Nam rất là nhẹ nhàng, không
theo ông lớn ông nhỏ nào,
không dựa vào ai, tức là ai cũng
có thể được đối xử
sòng phẳng. Việt Nam và Trung Quốc cũng quan hệ
với nhau, một bên cải cách, một
bên đổi mới. Quan hệ Việt Nam - Trung Quốc vẫn là
đồng chí với nhau nhưng không
hẳn là đồng minh mà là quan hệ
láng giềng hợp tác, cùng nhau
phát triển. Trung
Quốc cũng là xã hội chủ nghĩa. Còn
xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam theo tôi hiểu,
dân tộc là trên hết. Trung Quốc cũng đặt
lợi ích của dân tộc họ lên trước.
Giúp
đỡ nhưng mà không phải giúp đỡ với mức
mà lợi ích dân tộc thấp hơn. Cho
nên,
Việt Nam đi theo con đường hòa nhập vào thế giới.
Tức là Việt Nam chủ trương
không dựa bất cứ vào một anh lớn nào
cả, và cũng không có anh nhỏ
nào cả. Như
bây giờ trong bốn nước có tầm cỡ trong quan hệ với
Việt Nam như Nhật, Nga, Mỹ,
Trung Quốc, mỗi nước có một vị trí nhất định.
Việt Nam cố gắng làm sao giữ vững
được đường lối đó không dựa vào ai,
nhưng đồng thời tranh thủ những quan hệ vừa
có lợi cho mình vừa có lợi cho đối
tác.
"Cách chọn lựa của Việt Nam là tránh đối đầu, không chủ động gây sự"
Việt
Weekly: Hướng
đi đó
có khó khăn không?
Tại vì bình thường cường quốc nào cũng
cấu kết phe cánh, đòi hỏi các nước yếu
hơn phải theo phe mình, chịu một số điều kiện nào
đó?”
Ông Võ Văn Kiệt: Tôi có nhận xét là hai nước Mỹ và Hàn Quốc, họ coi nhau như là bạn, thân thiện lắm nhưng mà tôi thấy tính độc lập tự chủ, ý chí dân tộc, lòng tự tôn dân tộc của họ cũng cao lắm. Là bạn thân đó, nhưng không phải vì lợi ích của phe, để cho dân tộc không phải là trên hết. Chính vì thế Việt Nam coi dân tộc là trên hết. Không phải chơi với Mỹ để chống Trung Quốc, mà cũng không phải quan hệ với Trung Quốc để chống Mỹ. Tức là mình tạo cho mình lợi thế cân bằng được. Nhiều nước cũng đi theo con đường này, ví dụ như, Malaysia chơi với Trung Quốc cũng sòng phẳng, chơi với Mỹ cũng sòng phẳng. Tôi thấy đường lối của Việt Nam đi như thế nhẹ nhàng, không làm hạ thấp vị trí của Việt Nam. Cứ xem các nước Bắc Âu, cũng là những nước không lớn nhưng tiếng nói của họ cũng rất nặng ký.
Việt Weekly: Dĩ nhiên các nước như Đại Hàn, Nhật Bản họ có chủ nghĩa dân tộc và họ không hy sinh dân tộc vì quyền lợi của nước khác, nhưng họ đã chọn thế đứng về phe của Mỹ. Điều đó giúp quốc gia họ được đầu tư phát triển và thừa hưởng những lợi ích trong cuộc tranh đua giữa hai khối tư bản và cộng sản trong cuộc chiến tranh lạnh vừa qua. Họ là những nước được sản xuất vũ khí để đánh trong trận đánh Việt Nam. Vậy thì, Việt Nam trong thời bình có thể chưa có sức ép để phải theo phe này, phe kia, nhưng nếu có khủng hoảng xảy ra trên thế giới giữa hai phe Mỹ và Trung Quốc, vai trò trung lập đôi khi trở nên nguy hiểm, ví dụ như Cambodia trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam, ông Sihanouk ở thế trung lập nhưng vì quá yếu, cho nên đã bị hai phe lớn lung lạc, lũng đoạn. Chỉ khi nào Việt Nam là cường quốc, mới có thể bảo vệ được sự độc lập về chủ trương, và chính sách đối ngoại. Còn nếu vẫn còn yếu, một khi khủng hoảng xảy ra, sẽ bị ảnh hưởng theo chiều hướng như vậy, tức là tình thế sẽ bắt buộc Việt Nam phải chọn lựa. Hay là ông nghĩ rằng chủ trương độc lập đó vẫn có thể đứng vững được?
Ông
Võ Văn
Kiệt:
Việt Nam có cả một quá trình giữ
nước. Cách chọn lựa của Việt Nam là giữ được ổn
định,
làm sao tránh được đối
đầu, chính điều này là điều phải
xác định
từ bây giờ, xây dựng đất nước của
mình tránh sự đối đầu trong bất cứ
tình huống
nào. Nếu bất đắc dĩ chúng ta bị
xâm lược vì một lẽ gì đó
chúng ta
không có chọn lựa nào khác
hơn là bảo
vệ đất
nước mình, nhưng chúng ta không chủ
động gây
sự.
Nguy cơ lớn nhất? Tụt hậu, nghèo nàn!
Việt
Weekly: Bây
giờ nguy
cơ lớn nhất của
Việt Nam là gì?
Ông
Võ Văn
Kiệt: Nguy
cơ lớn nhất của Việt Nam là tụt
hậu, nghèo nàn. Chúng ta phải
làm sao bắt
kịp thế giới. Nhiều anh em đặt ra
nhiều nguy cơ nhưng tôi xác định một nguy cơ. Nếu
nguy cơ
đó mình vượt ra được,
chúng ta giải quyết được tất cả những nguy cơ
khác.
Chúng ta phải thoát khỏi
cái nghèo, rút ngắn khoảng
cách giữa
mình với các nước, để có được
dân
giàu
nước mạnh.
Cuộc chơi toàn cầu đòi hỏi lãnh đạo phải có tầm!
Việt
Weekly: Để
thoát khỏi
nguy cơ đó, thử
thách lớn nhất là gì, cơ chế, con
người, tư duy hay là tài nguyên?
Ông
Võ Văn
Kiệt:
Bây giờ vấn đề càng ngày
càng sáng
tỏ. Phải tiếp tục đổi mới, phải thay đổi cơ chế quan liêu,
tức
là phải tạo môi
trường sòng phẳng, cơ chế thông thoáng
cùng
với nền kinh tế thị trường. Trở lại
với việc vào WTO, trước đây chưa vào,
chưa ra trận,
chưa xuống sân chơi này,
thì hiểu thế này thế khác, nhưng cuối
cùng,
chúng tôi khẳng định nó có
lợi.
Nhiều nước đi theo chứ không phải một mình
mình.
Đây là một cuộc chơi chung chứ
không phải chuyện như trước đây
“cá lớn nuốt
cá bé,” diệt nhau để người tồn
tại, người bị mất đi. Cuộc chơi này lý
thú
vì nó thúc đẩy sự phát
triển. Không
ai đến cho không mình một cái
gì, mà
cũng không ai đến lấy không của mình một
cái gì. Nó đòi hỏi bản lĩnh
của người
lãnh đạo. Nhưng chúng tôi cũng thấy
rằng
đây là cuộc chơi trí tuệ,
đòi hỏi
lãnh đạo phải có tầm, mà
không chỉ ở tầm
lãnh
đạo mà còn là tầm trí tuệ
của dân
tộc. Tôi nói như thế rốt cục là
nói về con
người. Còn nếu nói về tài
nguyên,
mình không đến nỗi kém hơn so với nhiều
nước.
Singapore cũng là đảo nhỏ, cũng không
có nhiều
tài nguyên nhưng họ có trí
tuệ…
Nếu cứ cố chấp với
nhau,
dân tộc không lớn mạnh được!
Việt
Weekly: Trong
vấn đề con người
đó, hiện nay
quan hệ Việt Nam với cộng đồng ở hải ngoại vẫn còn khoảng
cách để lại từ chiến
tranh, theo sự đánh giá của ông, quan
hệ đó hiện đang như thế nào?
Ông Võ Văn Kiệt: Chúng ta phải hết sức quan tâm đến sự hòa hợp, chúng ta phải đặt dân tộc là tối thượng. Cho dù chính kiến, tôn giáo, quan điểm có khác nhau, nhưng lợi ích dân tộc phải được đặt lên trên hết. Mọi người Việt Nam phải cùng với nhau góp sức, không phân biệt chính kiến, tôn giáo. Không có lý do gì chúng ta gây ra trở ngại đó. Chúng tôi nhắc đến hội nghị APEC, chuyến thăm lần thứ hai của người đứng đầu của Mỹ. Trước có ông Bill Clinton và mới đây là ông Bush. Nếu đặt lợi ích dân tộc lên trên hết, dẫu trước đây là kẻ thù của nhau vẫn có thể khép lại quá khứ để hoà bình hữu nghị, để cùng phát triển. Bởi vậy không lý nào người Việt Nam với nhau lại không thể khép lại quá khứ. Đây là vận hội, cơ hội cho sự hòa thuận. Đối với người ngoài còn bỏ qua được không lẽ người Việt Nam với nhau không bỏ qua được hay sao! Nếu cứ cố chấp với nhau, dân tộc không lớn mạnh lên được!
Việt Weekly: Tôi không muốn nói là tất cả người Việt ở hải ngoại đều cố chấp. Ở hải ngoại có rất nhiều khuynh hướng. Trong đó có bộ phận đồng ý với ông dân tộc là tối thượng nhưng họ cho rằng họ mới là những người coi dân tộc là tối thượng, còn những người cộng sản đặt chủ nghĩa đại đồng quốc tế lên trên quyền lợi dân tộc. Vì thế họ hoài nghi, mặc dù bây giờ họ thấy nước Việt Nam đã có nhiều thay đổi. Ông có thể nói gì với họ?
Ông Võ Văn Kiệt: Cả quá trình đấu tranh của người cộng sản là vì đất nước, vì dân tộc là trên hết. Vì thế họ mới chịu hy sinh. Nói công bằng, cuộc chiến đấu của Việt Nam do Đảng Cộng sản, do Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo, vì lợi ích của dân tộc nhiều hơn hay vì thiên hạ nhiều hơn? Họ đã hy sinh cho đất nước, cho dân tộc này chứ! Vậy thì ít nhất phải để cho ba triệu đảng viên phải có chỗ đứng yêu nước trong dân tộc chứ, nếu phủ nhận, thật là quá đáng. Thật ra, hồi chúng tôi mới giác ngộ đi theo cách mạng, lý tưởng thế giới đại đồng mạnh mẽ lắm. Nhưng từ khi làm cách mạng đến bây giờ, tôi tự hào là đã chiến đấu vì lợi ích dân tộc, vì lợi ích của đất nước, rồi kế đó mới là vì bạn bè. Nói ví dụ trực tiếp nhất là đối với Lào và Campuchia, bằng xương bằng máu đó, người Việt Nam đã hy sinh giúp cho Lào và Campuchia chống xâm lược, nhưng việc đó trước hết cũng là để bảo vệ đất nước mình. Đối với phe xã hội chủ nghĩa, Việt Nam góp sức không bao nhiêu, nhưng ngược lại, tranh thủ sự giúp đỡ của họ nhiều. Chúng tôi mang ơn họ nhiều lắm. Có một điều rất tiếc là vừa rồi thậm chí có một số người Việt căm thù cộng sản đến mức trông đợi làm sao cho APEC thất bại, trông đợi tổng thống Mỹ sang Việt Nam phải bắt buộc Việt Nam chấp nhận điều kiện thế này thế khác, thậm chí họ mong rằng Việt Nam tiếp tục nghèo đói, chỉ vì họ ghét những người cộng sản. Họ cứ cho là họ yêu nước mà thật ra họ làm hại cho đất nước nhất.
Việt Weekly: Hải ngoại có rất nhiều khuynh hướng, bênh cũng như chống, nhưng có điều ba triệu đảng viên Việt Nam là những người đang có ưu thế và đang nắm quyền lãnh đạo. Thật ra, những người bên kia chỉ nói chứ không làm gì được vì họ không có quyền hành gì hết. Họ nêu ra một điều là, nếu người cộng sản thật tâm muốn làm việc với họ, tại sao không chấp nhận một cơ cấu đa đảng hoặc cho phép họ tham gia bằng chính khả năng của họ mà được toàn dân đánh giá chứ không phải họ đòi vào được ban phát, để có ghế có chỗ gì cả. Ý kiến của ông thế nào?
Ông
Võ Văn
Kiệt:
Có một số người chống đối quyết
liệt sinh tử với cộng sản, số đó chắc không nhiều.
Đó là những người cực đoan.
Tôi nghĩ một dân tộc nào, một
tôn giáo,
ngay cả trong Đảng, lúc nào cũng có
một
số cực đoan vì nhiều lý do. Nếu chúng
ta
sòng phẳng ngồi nói chuyện với nhau vì
đất nước, hoàn toàn có thể gặp nhau
được. Cần đấu
tranh xây dựng, đấu tranh vì
lẽ phải, vì lợi ích dân tộc.
Ví dụ đối với
những sai trái có hại cho đất nước
như tham nhũng, lãng phí, những hành
vi làm
tổn thương lợi ích dân tộc chúng ta
có quyền phê phán để xây dựng
ngôi
nhà chung của mình. Bây giờ
có cơ hội để anh
em bên ngoài có thể có tiếng
nói
xây dựng. Tôi cảm thấy vui mừng vì
ngày
càng
có nhiều người Việt Nam ở hải ngoại tham gia vào
lĩnh vực
này lĩnh vực khác về
kinh tế, văn hóa rồi kỹ thuật, đóng
góp rất lớn
cho kinh tế Việt Nam. Tôi đánh
giá cao việc đó. Mỗi người cần có
trách
nhiệm của mình, dân tộc là của chung
không phải của riêng người cầm quyền hiện giờ.
Tôi thấy anh em lãnh đạo đã rất nỗ lực
Việt
Weekly: Mấu
chốt của vấn đề mà ông đưa
ra là kêu gọi lương tri của người Việt
đóng
góp vào công việc chung của
dân
tộc, việc đó chắc rằng người trong và người
ngoài
đều đồng ý, nhưng người hải
ngoại đặt vấn đề cao hơn là họ muốn thấy một cơ cấu cơ chế
bảo
đảm ổn định và
phát triển lâu dài của dân
tộc Việt Nam thay
vì dựa vào một vài lãnh đạo
cá
nhân tốt sáng suốt của từng thời kỳ, biết lắng
nghe, biết
kêu gọi sự đóng góp,
biết sử dụng người tài. Tại sao không
xây dựng một
cơ chế bảo đảm được nguồn
lực nhân tài của đất nước được tham gia,
có sự
phân quyền để giám sát lẫn nhau
để tránh việc lạm dụng, dẫn đến quyết định có thể
sai lầm
như đã từng xảy ra
trong quá khứ. Theo ông thì như thế
nào?
Ông Võ Văn Kiệt: Tôi thấy chương trình hành động của nhiệm kỳ Đại hội 10 này có nhiều sự nỗ lực của các nhà lãnh đạo. Từ trong Đảng đến Quốc hội, Hội đồng Nhân dân và các cơ quan Nhà nước đang tiếp tục đổi mới để phát huy cho được dân chủ và minh bạch. Tôi biết là họ rất nỗ lực trong chuyện này. Trong khối tư pháp cũng phải đổi mới. Luật pháp của quốc gia, hệ thống chính trị nói chung cũng phải đổi mới để phù hợp kinh tế thị trường, với hội nhập quốc tế và sự phát triển. Tôi thấy anh em rất nỗ lực.
Việt Weekly: Trong điều 4 của Hiến pháp quy định chỉ có Đảng Cộng sản Việt Nam là đảng duy nhất lãnh đạo quốc gia. Như ông đã nói, quốc gia là quốc gia chung của 80 triệu người, vậy quy định như vậy có nghịch lý không?
Ông
Võ Văn
Kiệt:
Mong muốn lớn nhất của toàn xã hội
là làm sao đất nước tiếp tục ổn định để tiếp tục
đổi mới và phát triển, để
không xảy ra rối rắm như nhiều nước khác. Điều
này cũng đòi hỏi tập hợp được
sức mạnh của dân tộc, phải đại đoàn kết
dân tộc. Đảng Cộng sản Việt Nam đã có
vai trò đối với lịch sử của đất nước. Đảng vì
dân tộc, vì đoàn kết của dân
tộc,
tất cả thể chế đều dựa vào dân và phục
vụ nhân dân. Nếu như Đảng Cộng sản làm
đầy đủ mục tiêu dân giàu nước mạnh,
xã hội công bằng dân chủ văn minh,
mà đây
là một đòi hỏi hết sức chính
đáng, nếu Đảng Cộng sản Việt Nam tiếp tục giữ được
vai trò này, được sự đồng thuận của dân
tộc Việt Nam, tôi nghĩ rằng đảng cầm
quyền như Đảng Cộng sản Việt Nam là tin cậy được. Nhưng nếu
như họ không thực
hiện được mục tiêu mà họ đề ra, dân tộc
Việt Nam sẽ không chấp nhận. Nhưng mà
nếu như họ làm đầy đủ những chuyện đó, để ổn định
để phát triển, để thoát
nghèo, không nhất thiết là phải đa đảng
mới xây dựng đất nước của mình. Một
đảng mà làm đầy đủ hết mấy điều này,
tôi nghĩ là được.
"... Sẽ chấp nhận được chuyện thủ tướng có thể không phải là đảng viên"?
Việt
Weekly: Nhưng
điều
đó cũng có nghĩa là
đã bỏ qua một bộ phận người ở hải ngoại không phải
là đảng viên. Họ sẽ không có
cơ hội để tham gia. Dĩ nhiên như ông
nói, họ có thể tham gia xây dựng đất
nước
bằng cách này hay cách
khác, nhưng họ vẫn không thể tham gia ở mực độ cốt
lõi
trong hệ thống cầm quyền để giúp đỡ đất nước. Đó
có phải là một sự mất mát cho
Việt Nam hay không?
Ông Võ Văn Kiệt: Điều này tôi nghĩ không mất mát, vì theo nghị quyết Đại hội 10, trong hệ thống quản lý nhà nước, trong cơ cấu tổ chức bây giờ không nhất thiết là ủy viên trung ương là đứng đầu. Trong quá trình thúc đẩy cho sự đổi mới phải thêm nữa, tức là người đứng đầu không nhất thiết là đảng viên. Bây giờ không nhất thiết là ủy viên trung ương, và sẽ không nhất thiết là đảng viên. Trở lại như thời Chủ tịch Hồ Chí Minh trước đây, trong cơ quan của lãnh đạo nhà nước, cấp cao nhất của nhà nước nhiều người cũng không phải là đảng viên.
Việt Weekly: Vậy có nghĩa là, trên mặt lý thuyết, một thủ tướng có thể là một người ngoài đảng?
Ông Võ Văn Kiệt: Theo tôi một đảng cầm quyền có thể chấp nhận điều đó. Bây giờ lẽ ra không nhất thiết là đảng viên cũng có thể đứng đầu bộ máy nhà nước. Trước đây, trong lúc đảng còn yếu, trước Cách mạng tháng 8 và sau Cách mạng tháng 8, kể cả trong kháng chiến chống Pháp, nhiều bộ trưởng không phải là đảng viên, họ là nhân sĩ trí thức yêu nước thôi. Điều đó Việt Nam cũng đã kinh qua rồi. Bây giờ trong xây dựng đất nước tôi cũng rất tiếc là mình chưa làm được điều này, nhưng cũng phải trở lại hướng này. Những người thật sự yêu nước, có đức có tài, không nhất định là người trong Đảng Cộng sản, đều có thể làm bất cứ cương vị gì trong bộ máy nhà nước.
Việt Weekly: Ông nói là vì nhu cầu ổn định quốc gia để tiếp tục đổi mới, và vì chiến tích kinh nghiệm cũng như khả năng của Đảng Cộng sản đã chứng tỏ qua một thời kỳ rất dài trong lãnh đạo quốc gia, cho nên vẫn có thể lý giải được việc Đảng Cộng sản tiếp tục giữ quyền lãnh đạo quốc gia, nhưng ông có nghĩ là trong tương lai ngắn hoặc dài có thể là 20 năm, 50 năm, 100 năm, hay kể cả dài hơn nữa, có khi nào điều 4 của Hiến pháp sẽ được tái khẳng định để cho phép nhiều đảng phái hơn tham gia và công việc của quốc gia hay không?
Ông
Võ Văn
Kiệt: Đảng
phải tự đổi mới mình để thích
hợp với thực tế, với bước đi của dân tộc. Trách
nhiệm lãnh đạo đất nước của
Đảng không phải là quyết giữ những điều trong Hiến
pháp, mà đòi hỏi Đảng phải
làm được trong thực tế vai trò của
mình đối với dân tộc để giữ trọng trách
lãnh
đạo đất nước, giữ được sự ủng hộ của nhân dân đối
với đảng. Nếu không giữ được,
không làm được đầy đủ chuyện này,
dân tộc sẽ quyết định.
Quan hệ Việt-Mỹ được cải thiện là do nỗ lực của cả hai phía
Việt Weekly : Trong quan hệ
của Việt Nam với Mỹ, ông có nhận xét
gì ?
Ông
Võ Văn
Kiệt:
Tôi cho rằng quan hệ với Mỹ được
mức như bây giờ là do có những cố gắng
rất lớn, cố gắng của Việt Nam và của cả
Mỹ. Tôi thấy ông Bush trước khi đến Việt Nam cũng
lo, nhưng đến Việt Nam ông
thấy sự thân thiện của người Việt Nam đối với những người
đứng đầu của Mỹ, cho
thấy dân tộc Việt Nam thể hiện đúng theo đường lối
bỏ qua quá khứ, thân thiện
nghĩ đến tương lai. Trong chiến tranh cả hai là
thù địch nhưng sau chiến tranh
cả hai dân tộc hiểu biết nhau hơn, dù cho
quá khứ không hay, nhưng đã hiểu biết
nhau.
"... Tôi sẽ nói với những người Việt chống đối rằng, đất nước là của chung"
Việt Weekly:
Ông
có nhận xét gì về dân tộc
Việt Nam?
Ông Võ Văn Kiệt: Tôi thấy dân tộc mình lạ lùng lắm, rất thân thiện. Đối với Pháp trước đây cũng vậy mà Mỹ sau này cũng vậy. Dân tộc Việt Nam là dân tộc nhân ái, một dân tộc hiếu hòa. Kể cả lịch sử đối với Trung Quốc cũng kinh lắm chứ, nhưng sau là bạn. Sau này khi nối lại quan hệ bình thường, hai bên thân thiện trở lại. Về vấn đề tôn giáo, người Việt Nam có thể theo bất cứ tôn giáo nào, họ sống rất hòa hợp với nhau.
Việt Weekly: Đối với những người Việt chống đối, nếu ông được gặp họ, ông sẽ nói điều gì?
Ông Võ Văn Kiệt: Nếu gặp họ, tôi sẽ nói với họ rằng, dân tộc và đất nước là của chung, không riêng gì của ai cả. Vấn đề tôn giáo, ai muốn tham gia đạo nào cũng được, cứ hòa hợp với nhau đi. Ở chung một xóm, người Phật giáo với người Công giáo, không thấy ai đố kỵ ai. Anh muốn vô đạo nào, Phật giáo, Cao Đài, Hòa Hảo, Công giáo, Tin Lành… không có vấn đề gì cả.
Cuộc gặp gỡ giữa nguyên Thủ tướng Võ Văn Kiệt với ba nhà báo Việt Weekly diễn ra rất cởi mở, ông Võ Văn Kiệt đã trả lời tất cả những vấn đề do Việt Weekly đặt ra.
Ô Quan Hạ (Việt Weekly)
Các thao tác trên Tài liệu