Thư ngỏ về việc tập TRẦN DẦN - THƠ
bị ngưng phát hành

       Hà Nội, ngày 1 tháng 3 năm 2008 

THƯ NGỎ

Kính gửi : 

- Ông Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa-Khoa học-Giáo dục, Quốc hội CHXHCN Việt Nam

- Ông Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, Quốc hội CHXHCN Việt Nam

- Ông Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông CHXHCN Việt Nam

- Ông Tổng Thanh tra Chính phủ CHXHCN Việt Nam

- Ông Chủ tịch Hội Nhà Văn Việt Nam

            Hà Nội, ngày 1 tháng 3 năm 2008 

THƯ NGỎ

Kính gửi :   -    Ông Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng, Quốc hội CHXHCN Việt Nam

-       Ông Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, Quốc hội CHXHCN Việt Nam

-       Ông Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông CHXHCN Việt Nam

-       Ông Tổng Thanh tra Chính phủ CHXHCN Việt Nam

-       Ông Chủ tịch Hội Nhà Văn Việt Nam

            Chúng tôi, những nhà hoạt động văn hóa, văn nghệ, khoa học, và những người yêu văn học nghệ thuật, ký tên dưới đây, xin trân trọng gửi các vị thư ngỏ này nhân vụ việc liên quan đến tập sách Trần Dần - Thơ (Công ty văn hóa truyền thông Nhã Nam và Nhà xuất bản Đà Nẵng xuất bản, 2008) vừa bị ngưng phát hành.

      Thưa các vị,

      Trần Dần (1926 - 1997) là một nhà thơ nổi tiếng và quan trọng của Việt Nam. Ông là một chiến sĩ quân đội nhân dân Việt Nam đã tham gia cuộc kháng chiến chống Pháp, là một nhà văn nhà thơ đã có nhiều tác phẩm đóng góp cho sự nghiệp văn học nghệ thuật của đất nước. Mặc dù bị oan khiên hoạn nạn trong vụ Nhân văn - Giai phẩm, nhiều chục năm phải sống trong im lặng và bóng tối, với bản lĩnh của một nghệ sĩ chân chính Trần Dần vẫn không ngừng sáng tạo và đã để lại một di cảo đồ sộ có giá trị cách tân cao đối với văn học Việt Nam. Mười năm sau khi ông qua đời, mới chỉ có một phần nhỏ của di cảo đó được xuất bản: Bài thơ Việt Bắc, Cổng tỉnh và Mùa sạch. Riêng  tập Cổng tỉnh đã được nhận Tặng thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam năm 1994. Năm 2006, Trần Dần đã được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật, cùng với các bạn ông trong nhóm Nhân văn - Giai phẩm là Hoàng Cầm, Lê Đạt, Phùng Quán.

      Nhưng trong khối di cảo của Trần Dần vẫn còn rất nhiều sáng tạo giá trị. Độc giả, đặc biệt là những người yêu thơ, vẫn khao khát chờ đợi được biết thêm, khám phá thêm những thể nghiệm thơ phong phú, đa dạng của ông suốt trong ba mươi năm lầm lũi làm việc trong bóng tối theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Tập Trần Dần - Thơ, được chắt lọc từ di cảo với  nhiều tâm huyết và công sức, là một cố gắng của gia đình nhà thơ, của những người biên soạn và của nhà xuất bản nhằm đưa ra ánh sáng những sáng tác của một nhà thơ lớn, đáp ứng yêu cầu thưởng thức của công chúng độc giả. Đây có thể coi là một tuyển tập thơ Trần Dần tương đối đầy đủ và toàn diện, góp phần làm vinh dự cho nền văn hóa nghệ thuật Việt Nam. Cuốn sách đã in xong, đã được phép phát hành, và đã được đưa ra thị trường. Giới văn học cả nước và đông đảo công chúng yêu thơ đang háo hức tìm mua, tìm đọc. Nhưng trong Ngày Thơ Việt Nam lần thứ VI (21/2/2008) tổ chức tại Văn Miếu, Hà Nội, tập Trần Dần - Thơ đã không được phép đưa vào bán bình thường như các cuốn sách khác, theo một lệnh miệng từ Cục Xuất bản. Tiếp đó, ngày 26/2/2008, sau cuộc làm việc của đoàn thanh tra liên ngành do Bộ Thông tin - Truyền thông cầm đầu với Công ty Nhã Nam, tập Trần Dần - Thơ đã bị ngưng phát hành vì lý do “vi phạm quy trình xuất bản”.

      Thưa các vị,

      Những động thái nói trên đối với tập sách Trần Dần - Thơ từ phía cơ quan quản lý nhà nước về thông tin và truyền thông đã thực sự gây băn khoăn và lo ngại cho giới văn học và công chúng. Một tập thơ đã được chuẩn bị và biên soạn kỹ lưỡng, công phu trong suốt hai năm trời, tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình xuất bản, vừa được ra đời và phát hành thì đột nhiên bị ngưng với một lý do hoàn toàn không phải về tư tưởng, nội dung. Chúng tôi lấy làm khó hiểu về điều này. Và từ thực tế hành xử của các cơ quan quản lý nhà nước đối với các tác phẩm sáng tạo trong đời sống văn học nghệ thuật nước nhà lâu nay, chúng tôi lấy làm lo ngại cho số phận của tập sách Trần Dần - Thơ. Xin phép được nhắc lại với các vị một số trường hợp cách đây không lâu, điển hình là việc thu hồi và tiêu hủy tiểu thuyết Chuyện kể năm 2000 của nhà văn Bùi Ngọc Tấn (2000), việc thu hồi 4 tập truyện ngắn đã được phép tái bản của nhà văn Dương Nghiễm Mậu và việc gỡ tác phẩm đang triển lãm của hai họa sĩ Trương Tân và Nguyễn Quang Huy (2007).

      Ở nước ta lâu nay việc cấm đoán tương tự đối với tác phẩm văn hóa nghệ thuật thường xảy ra. Ai cũng biết hành động này không những thiếu văn minh và không mang tính pháp lý, mà còn bóp nghẹt tự do sáng tạo, kìm hãm sự phát triển văn hóa, biểu hiện sự thô bạo và ấu trĩ của một cung cách quản lý xã hội bất chấp pháp luật và đứng trên những quan hệ dân sự tối thiểu của một quốc gia thực tâm định hiện đại hóa. Tuy nhiên nó cứ tiếp tục diễn ra chỉ vì lâu nay không mấy ai lên tiếng phản đối, và có phản đối thì cũng bị vùi lấp trong sự im lặng đáng sợ.

      Thưa các vị,

     Vì sự tồn vong và phát triển của đất nước, 

     Chúng tôi, ký tên dưới đây, yêu cầu các vị

     Trước mắt, hãy xem xét và đình chỉ ngay mọi hành xử nhằm ngăn chặn việc phát hành sách Trần Dần - Thơ của một nhà thơ quá cố mà nội dung chỉ đem lại vinh dự cho dân tộc Việt Nam văn hiến này.

      Tiếp đó, hãy xem xét lại cung cách ứng xử của những cơ quan nhà nước về mặt pháp lý và về quan hệ dân sự đối với những trường hợp tương tự trường hợp của nhà thơ Trần Dần, nhà văn Bùi Ngọc Tấn, nhà văn Dương Nghiễm Mậu, các họa sĩ Nguyễn Quang Huy và Trương Tân . 

       Sau nữa, trên tinh thần tôn trọng pháp luật và tôn trọng các giá trị nhân quyền và văn hóa, từ nay cần chấm dứt cách thức hành xử thiếu văn minh và thiếu cơ sở pháp lý đối với các tác phẩm văn học nghệ thuật nói riêng, các sáng tạo tinh thần nói chung.

      Xin kính gửi các vị lời chào trân trọng và xin cám ơn trước về những biểu hiện văn minh dân sự mà chúng tôi chắc chắn sẽ nhận được từ các vị.  

DANH SÁCH NHỮNG NGƯỜI KÝ TÊN VÀO THƯ NGỎ

1/ Nguyễn Huệ Chi, Giáo sư, nguyên Chủ tịch Hội đồng khoa học, Viện Văn học, Hà Nội

2/ Dương Tường, nhà thơ, dịch giả, Hà Nội

3/ Phạm Xuân Nguyên, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Hà Nội

4/ Hoàng Hưng, nhà thơ, dịch giả, Hà Nội

5/ Giáng Vân, nhà thơ, nhà báo, Hà Nội

6/ Phạm Toàn (Châu Diên), nhà văn, dịch giả, Hà Nội

7/ Cao Việt Dũng, dịch giả và nhà nghiên cứu văn học,  Hà Nội

8/ Hoàng Cầm, nhà thơ, Hà Nội

9/ Lê Đạt, nhà thơ, Hà Nội

10/ Nguyên Ngọc, nhà văn, Hà Nội

11/ Bùi Ngọc Tấn, nhà văn, Hải Phòng 

12/ Hoàng Ngọc Hiến, Tiến sĩ, nhà lý luận phê bình văn học, nguyên Giáo sư Trường viết văn Nguyễn Du, Hà Nội

13/ Nguyễn Đăng Mạnh, Giáo sư, Nhà giáo nhân dân, Đại học Sư phạm Hà Nội

14/ Nguyễn Đình Chú, Giáo sư, Nhà giáo nhân dân, Đại học Sư phạm, Hà Nội

15/ Trần Đình Sử, Giáo sư, Nhà giáo ưu tú, Đại học Sư phạm Hà Nội

16/ Vũ Ngọc Liễn, nhà nghiên cứu nghệ thuật sân khấu, Quy Nhơn

16/ Đinh Bá Anh, dịch giả, Viện Goethe Hà Nội

18/ Lại Nguyên Ân, nhà lý luận phê bình văn học, Hà Nội 

19/ Trần Văn Thủy, đạo diễn phim tài liệu, Hà Nội

20/ Võ Hồng, nhà văn, Nha Trang

21/ Vũ Thế Khôi, Nhà giáo ưu tú, dịch giả, hội viên HNV VN, nguyên Trưởng khoa Nga, Đại học Ngoại ngữ Hà Nội 

22/ Vân Long, nhà thơ, Chủ tịch Hội đồng Thơ HNV Hà Nội 

23/ Nguyễn Xuân Khánh, nhà văn, Hà Nội

24/ Nguyễn Trọng Tạo, nhà thơ, nhạc sĩ, Ủy viên Hội đồng Thơ Hội Nhà Văn Việt Nam khóa VI

25/ Hoàng Dũng, PGS TS, Đại học Sư phạm TP HCM 

26/ Nguyễn Xuân Lộc, Dr. Phil. (Toán, ÐH Aarhus-Ðan Mạch), Dr. rer. nat.habil. (Toán, ÐH Erlangen,  CHLB Ðức), Giáo sư Viện Khoa học Tính toán-Ðiều khiển (VKHVN, 1979-1990), Hà Nội 

27/ Phạm Thị Hoài, nhà văn, nhà báo, Berlin, CHLB Đức

28/ Ngô Bảo Châu, Gíáo sư Toán Đại học Paris-Sud, Pháp, thành viên dài hạn của Viện Institute for Advanced Study, Princeton, Mỹ 

29/ Nguyễn Mạnh Hùng (bút danh Nam Dao), Giáo sư Kinh tế học, Đại học Laval, Quebec, Canada 

30/ Trịnh Lữ, dịch giả, Hà Nội 

31/ Đinh Trọng Hiếu, cựu Nghiên cứu viên CNRS, Pháp 

32/ Nguyễn Đỗ, nhà thơ, dịch giả, San Francisco, Mỹ

33/ Hà Vũ Trọng, dịch giả, Canada

34/ Nguyễn Hữu Hồng Minh, nhà thơ, TPHCM 

35/ Nguyệt Phạm, nhà thơ, TPHCM 

36/ Lê Trọng Phương, nhà văn, dịch giả, Giảng viên Đại học Bonn, CHLB Đức 

37/ Trang Hạ, nhà báo, dịch giả, Đài Bắc, Đài Loan 

38/ Nguyễn Kim Cương, Bác sĩ Y khoa, Đại học Y Hà Nội 

39/ Uông Đình Đức, nguyên cán bộ Tổng Công ty Thép Việt Nam, TPHCM 

40/ Nguyễn Văn Tạc, nhà giáo về hưu, Hà Nội 

41/ Đào Thái Tôn, PGS TS, Viện nghiên cứu Hán Nôm, Hà Nội 

42/ Nguyễn Thị Nhật Lệ, nhà báo (Báo Lao Động), TPHCM 

43/ Trịnh Cung, họa sĩ, TPHCM 

44/ Phương Lan, nhà thơ, TP HCM

45/ Nguyễn Sĩ Chung, biên kịch và đạo diễn phim tài liệu, Hà Nội 

46/ Trần Thị Trường, nhà văn, Hà Nội 

47/ Trần Trọng Vũ, họa sĩ, Paris 

48/ Thuận, nhà văn, Paris 

49/ Trần Lương, họa sĩ, Hà Nội

50/ Huila Nghiêm, Luanda (Angola) 

51/ Lý Đợi, nhà thơ, TP HCM 

52/ Trần Tiến Dũng, nhà thơ, TP HCM 

53/ Hà Thủy Nguyên, nhà văn, Hà Nội 

54/ Trần Đồng Minh, nhà giáo về hưu, Hà Nội 

55/ Lê Phú Khải, nhà báo, TP HCM 

56/ Dương Thanh Vân, nhà giáo về hưu, Hà Nội 

57/ Lưu Diệu Vân, nhà thơ, nhà báo, Boston, Mỹ

58/ Nguyễn Đức Tùng, nhà thơ, Canada

59/ Tường Vân, nhà thơ, Thư ký tòa soạn tạp chí Saigon City Life, TP HCM

60/ Nguyễn Thị Thuận, Tiến sĩ ngôn ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội

61/ Nguyễn Quang Trọng, Giáo sư Đại học Rouen, Pháp

62/ Phan Thị Trọng Tuyến, nhà văn, xét nghiệm Y khoa, Pháp 

63/ Trang Thanh, nhà thơ, phóng viên, Hà Nội

64/ Hà Dương Tuấn, chuyên gia công nghệ thông tin ở Pháp, đã nghỉ hưu

65/ Phạm Xuân Yêm, Nghiên cứu viên CNRS và Giáo sư Đại học Pierre et Marie Curie, Paris

66/ Lê Anh Hoài, nhà văn, nhà báo, Hà Nội

67/ Phùng Tấn Đông, nhà thơ, Quảng Nam

68/ Đoàn Minh Tuấn, Giảng viên đại học, Đại học Hồng Bàng, TP HCM

69/ Bùi Minh Quốc, nhà  thơ, Đà Lạt

70/ Ý Nhi, nhà thơ, TP HCM

71/ Tạ Duy Anh, nhà văn, BTV NXB Hội Nhà Văn, Hà Nội

72/ Đỗ Quyên, nhà thơ, nhà báo, Canada

73/ Vũ Đức Trung, họa sĩ, Hà Nội

74/ Nguyễn Tú Minh, nhà giáo, Hà Lan

75/ Đào Hùng, Phó Tổng biên tập tạp chí Xưa & Nay, Hà Nội

76/ Nguyễn Thị Từ Huy, nghiên cứu sinh Đại học Paris 7, Pháp

77/ Lê Tuấn Huy, Tiến sĩ Triết học, dịch giả, TPHCM

78/ Phạm Phú Đức, nghiên cứu sinh Khoa học chính trị, Melbourne, Australia

79/ Nguyễn Thị Thanh Phương, viết văn-thơ, sinh viên Đại học Paris 8

80/ Đỗ Mạnh Quân, nghệ sĩ tạo hình, Praha, Cộng hoà Czech

81/ Tô Hải, nhạc sĩ, TPHCM

82/ Lý Lan, nhà văn, Hoa Kỳ

83/ Nguyễn Thị Liễu, giáo viên Văn, Hà Nội

84/ Văn Giá, Tiến sĩ, nhà văn, Hà Nội

85/ Ngô Minh, nhà thơ, nhà báo, Huế

86/ Trương Phước Lai, nghiên cứu sinh Hóa học tại Montpellier, Pháp

87/ Nguyên Hùng, độc giả thơ

88/ Công Nam, nhà thơ, Hải Phòng

89/ Kiến Lâm, Kiến trúc sư, Hà Nội

90/ Chu Văn Sơn, Tiến sĩ, nhà phê bình văn học, Hà Nội

91/ Đỗ Ngọc Thống, PGS TS Viện Chiến lược & Chương trình giáo dục, Hà Nội

92/ Nguyễn Thị Phương Hoa, Tiến sĩ Tâm lý học, Đại Học Quốc gia Hà Nội

93/ Nguyễn Huy Chính, Bác sĩ, Bệnh viện Thanh Nhàn, Hà Nội

94/ Nguyễn Vân Anh, nhà tư vấn tâm lý, Giám đốc trung tâm CAGA, Hà Nội

95/ Đinh Đoàn, Thạc sĩ Tâm lý học, Sở Giáo dục Hà Nội

96/ Đoàn Huy Giao, nhà thơ, đạo diễn, Đài truyền hình Việt Nam tại Đà Nẵng

97/ Ngô Thúy, họa sĩ, Hà Nội

98/ Lê Quốc Việt, họa sĩ, Hà Nội

99/ Trương Xuân Thiên, nhà báo, Hà Nội

100/ Nguyễn Đình Bổn, viết văn tự do

101/ Đặng Thơ Thơ, nhà văn, chủ trương tạp chí văn chương mạng www.damau.org, Hoa Kỳ

102/ Ngô Lực, nghệ sĩ thị giác, TPHCM

103/ Đinh Thị Nga, nhà sử học, nhà báo, Lâm Đồng

104/ Hoàng Ngọc Tuấn, nhà nghiên cứu âm nhạc & văn học, dịch giả, Sydney, Australia.

105/ BBT tạp chí điện tử Talawas, CHLB Đức

106/ Nguyễn Quốc Minh, Nhà báo, doanh nhân Ngày và Đêm, Hà Nội

107/ Trương Thái Du, tác giả văn chương và biên khảo cổ sử nghiệp dư, TP HCM.

108/ Đoàn Cầm Thi, Tiến sĩ văn học hiện đại Pháp, dịch giả, nhà phê bình văn học, Giảng viên văn học Việt Nam, Đại học Paris 7 Denis-Diderot.

109/ Nguyễn Thanh Tú, nhà báo, Tạp chí TGĐA, Hà Nội

110/BloggerMr.Do,http://blog.360.yahoo.com/blog-i6NVJtsyc6fL1iElqBL11pf3_ao-?cq=1&p=1355#comments

111/ Nguyễn Đức Tường, Tiến sĩ khoa học, nhà văn, cựu Giáo sư Đại học Ottawa

112/ Phan Tấn Hải, nhà văn, Hoa Kỳ

113/ Đỗ Khiêm, nhà văn, Hoa Kỳ

114/ Nguyễn Hoàng Hải (Blogger Điếu Cầy), TP HCM

115/ Nguyễn Tiến Đức, Kỹ sư công trình đã nghỉ hưu, TP HCM

116/ Như Huy, nghệ sĩ thị giác, TP HCM

117/ Toàn bộ Ban biên tập tạp chí Da màu damau.org, Hoa Kỳ

118/ Đỗ Quang Nghĩa, nhà thơ, CHLB Đức

119/ Lê Minh Hà, nhà văn, CHLB Đức

120/ Vi Lãng, nhà thơ, Hoa Kỳ

121/ Song Chi, đạo diễn điện ảnh, TP HCM

122/ Khương Việt Hà, Nghiên cứu viên văn học, Hà Nội

123/ Ly Hoàng Ly, nhà thơ & nghệ sĩ thị giác, TP HCM

124/ Nguyễn Thị Ngọc Nhung, nhà văn, Hoa Kỳ

125/ Cao Quang Nghiệp, Giảng viên Đại học Hamburg, CHLB Đức

126/ Minh Hiền, nhà nghiên cứu độc lập, Hà Nội

127/ Nguyễn Khoa Thái Anh, nhà giáo, nhà văn, San Francisco, California, Hoa Kỳ

128/ Đào Mai Trang, nhà báo, nhà nghiên cứu hội họa, tạp chí Nghiên cứu văn hóa nghệ thuật, Hà Nội

129/ Đỗ Trọng Khơi, nhà thơ, Thái Bình

130/ Nguyễn Ngọc Bích, dịch giả, tác giả sách A Thousand Years of Vietnamese Poetry (NXB Alfred Knopf o New York, 1975), Springfield, Virginia, Hoa Kỳ

132/ Đỗ Cường Chi, giảng viên âm nhạc về hưu, Hà Nội

133/ Vũ Thư Hiên, nhà văn, Paris

134/ Nguyễn Tiến Trung, Thạc sĩ , Kỹ sư Khoa học máy tính, Viện Khoa học ứng dụng quốc gia Pháp tại Rennes. Quân nhân Trung đoàn Gia Định

Ngoài ra, một số bạn nước ngoài quan tâm đến văn học Việt Nam cũng đã nhiệt tình tham gia ký tên vào thư ngỏ này:

Nora Taylor, Tiến sĩ Lịch sử mỹ thuật, Giảng viên Học viện Mỹ thuật Chicago, Hoa Kỳ

Emmanuel Poisson, Tiến sĩ Lịch sử, PGS Đại Học Paris 7 Denis Diderot.

Jean-Charles Sarrazin, nghệ sĩ, sống tại 184, rue de Crimée, Paris

(Danh sách tính đến 10 giờ ngày 5/3/2008, và còn tiếp tục trong những ngày tới, chúng tôi sẽ cập nhật và gửi đến quý vị)